Er dreigt een landelijke afvalcrisis
Als de Amsterdamse afvalverwerker AEB niet gered wordt, dreigt er een landelijk probleem. Betrokken partijen onderhandelen over een oplossing.
De gemeente Amsterdam voert harde onderhandelingen met banken en afvalverwerker AEB om een landelijke afvalcrisis af te wenden. Vrijdagavond hadden betrokkenen nog geen oplossing voor de malheur bij datzelfde AEB. De grootste afvalverbrandingscentrale van Nederland kampt met enorme financiële en technische problemen. Hierdoor kan het bedrijf veel minder afval verwerken dan normaal.
Vrijdagmorgen kwam het stadsbestuur in spoedberaad bijeen nadat de Vereniging Afvalbedrijven donderdagavond een brandbrief naar de gemeente stuurde. De inzameling en verwerking van afval in heel Nederland dreigt in gevaar te komen als de onderhandelende partijen er in Amsterdam niet uit komen, zo waarschuwden de afvalbedrijven. Ook dreigt veel afval tegen de wens van de overheid op stortplaatsen te belanden. Omdat AEB financieel aan de grond zit riepen de afvalbedrijven de gemeente op om met financiële garanties te komen.
Drastische maatregel
Twee weken geleden leek de crisis compleet. AEB moest vier van de zes afvalverbrandingslijnen gecontroleerd stilleggen omdat de veiligheid van medewerkers in het geding was. Op termijn konden er grote risico’s voor het personeel ontstaan, bevestigt een woordvoerder van de afvalverwerker. Medewerkers en leden van het management trokken al enige tijd aan de bel vanwege de situatie binnen het bedrijf. Het was uiteindelijk de pas aangetreden directeur Paul Dirix die koos voor de drastische maatregel, op basis van signalen van het personeel.
Het herstel van de afvalverbrandingslijnen gaat zes tot negen maanden duren. Met slechts twee van de zes ovens draaiende is er bij AEB alleen capaciteit over om huisvuil uit de regio Amsterdam te verwerken. Hierdoor loopt de afvalverwerker miljoenen aan inkomsten mis, een kostenpost waarover het al met de gemeente in gesprek was.
Extra kosten
Andere afvalstromen moeten nu door afvalverwerkers in de rest van het land worden verbrand. Dat willen die bedrijven wel, mits de extra kosten voor bijvoorbeeld transport betaald worden. Daarnaast moeten de afvalverwerkers, om capaciteit voor het Amsterdamse afval vrij te maken, invoer van afval uit andere landen tijdelijk stopzetten. Dat kan, maar kost geld vanwege contractuele verplichtingen. Ook daarvoor kijken de afvalbedrijven naar Amsterdam. Omdat de AEB geen geld heeft moet de gemeente de portemonnee trekken.
De inzet van de onderhandelingen in Amsterdam is aanzienlijk. De vier banken hebben een lening van 300 miljoen uitstaan bij AEB en zullen niet happig zijn op nog een kapitaalinjectie. De kans is groot dat Amsterdam, niet voor het eerst, wel met miljoenen over de brug komt. De gemeente heeft nog een lening van 108 miljoen euro uitstaan bij het bedrijf dat in 2014 werd verzelfstandigd. Amsterdam bleef toen voor 100 procent eigenaar van de afvalverwerker die voor 145 miljoen euro op de gemeentebalans staat. Jaarlijks incasseert de stad vijf miljoen euro dividend. De bouw van een gloednieuwe centrale kostte de gemeente vijftien jaar geleden 453 miljoen euro, ruim honderd miljoen meer dan begroot.
Verscherpt toezicht
AEB is ook belangrijk als bron van energie voor de Amsterdammers. De centrale levert duurzame elektriciteit aan 320.000 huishoudens. Ook rijdt onder meer het Amsterdamse metro- en tramnetwerk op stroom van de centrale. Daarnaast worden nu circa 25.000 Amsterdamse woningen verwarmd door energie van AEB. Met het oog op het klimaatakkoord wil de gemeente in 2040 aardgasvrij zijn. AEB speelt voor de haalbaarheid van dat plan een belangrijke rol.
Vorig jaar maart kwam AEB al onder verscherpt toezicht te staan van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied, een instantie die toeziet op risicovolle bedrijven. Toen was de aanleiding een serie branden. De manier waarop door het bedrijf op de incidenten werd gereageerd baarde de inspectiedienst toen zorgen. Dinsdag kondigde de gemeente aan dat een onafhankelijke commissie de problemen bij het afvalverwerkingsbedrijf gaat onderzoeken. Na de zomer wordt er meer duidelijk gemaakt over dit onderzoek.
Lees ook:
We produceren evenveel afval, maar we scheiden het beter
Nederlanders scheiden hun afval beter. De vuilnisberg blijft wel gelijk, blijkt uit cijfers over 2018.
Gemeenten richten camera’s op vuilcontainers om afvaldumpers te betrappen
Met cameratoezicht hopen gemeenten overlast door afvaldump bij ondergrondse containers tegen te gaan. Inbreuk op de privacy van omwonenden dreigt.