Direct naar artikelinhoud
Verenigde Staten

Trump-aanhangers die ‘send her back’ scanderen? Dat is de succesformule van de president

De ‘Keep America Great’-rally in Greenville, North CarolinaBeeld REUTERS

Op een Trump-rally scandeerde zijn aanhang ‘send her back’, doelend op de Democrate Ilhan Omar. De Amerikaanse president had zijn fans eerder deze week al de voorzet gegeven. De strijd om de presidentsverkiezingen in 2020 zal wellicht enkel meer van dit bieden. ‘Hij weet dat dit werkt, maar dit is ook wie hij is.’

Tijdens verkiezingsrally’s in 2016 riep de Trump-aanhang nog ‘lock her up’ over tegenkandidaat Hillary Clinton, nu klonk op een rally in North Carolina ‘send her back’. Het is onwaarschijnlijk dat de geviseerde Ilhan Omar de presidentskandidaat van de Democraten zal zijn, maar het past wel degelijk in de strijd om het Witte Huis in 2020. 

Momenteel probeert de president de schade te beperken na de commotie over oproepen van zijn aanhangers om het Democratische parlementslid Ilhan Omar ‘terug te sturen’ naar haar geboorteland Somalië. Trump zei dat hij er ‘niet blij’ mee was. Terwijl Omar eerder nog een gedicht publiceerde als reactie op Trump, verstevigde haar toon tegen de president snel. “Terwijl hij zijn fascistische ideologie uitspuugt op het podium, zeggend dat Amerikaanse burgers terug moeten omdat ze het niet eens zijn met zijn schadelijke beleid, zeggen wij aan de mensen dat meningsverschillen in de VS patriottisch zijn”, aldus het Congreslid.

De toespraak was bedoeld als een nieuw hoofdstuk in zijn strijd tegen Omar en drie progressieve collega’s die volgens Trump niet vaderlandslievend zijn, constant de VS bekritiseren en van het land een socialistische staat willen maken. Maar wat zondag begon als de zoveelste Trump-aanval per tweet, is in amper een week uitgemond in een venijnige discussie of de president van het land een racist is.

De spontane ‘Stuur haar terug’-oproepen van aanhangers en Trumps reactie daarop, versterkten namelijk de kritiek op de president dat hij zich al de hele week bedient van racisme in de strijd tegen het viertal. Volgens Trump kunnen de Democraten beter vertrekken naar “waar ze vandaan komen”, hoewel ze allemaal Amerikaans staatsburger zijn. Zelfs Republikeinse Congresleden, die de hele week weigerden de president af te vallen, werd het allemaal te gortig.

“Voor deze oproepen is geen plaats in de partij en in het land”, aldus de Republikeinse fractieleider in het Huis van Afgevaardigden, Kevin McCarthy, over de slogans. Andere collega’s uitten hun ongenoegen in een ontbijt met vicepresident Mike Pence. Trump had de boodschap begrepen, maar zijn verweer was niet overtuigend. En hij deed het overduidelijk met tegenzin. 

(lees verder onder de video)

The Squad

Ilhan Omar behoort tot ‘The Squad’, vier jonge vrouwen die de meer radicale flank van de Democratische partij vertolken. Naast Omar, gaat het om Alexandria Ocasio-Cortez, Ayanna Pressley en Rashida Tlaib. Ze bekritiseren al geruime tijd het migratiebeleid van Trump, waaronder het opsluiten van gezinnen aan de grens. Hun activisme brengt hen ook in conflict met hun eigen partij. Zo stemden ze tegen een initiatief van Nancy Pelosi, de Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, om geld vrij te maken voor noodhulp aan de migranten, omdat er niet genoeg garanties waren dat het geld naar de verbetering van de opvang zou gaan.

Een week geleden riep Pelosi The Squad op om niet té ideologisch te werk te gaan als ze effectief iets willen realiseren. “Sommigen van ons willen heerlijke paté maken, maar het meest draaien we worsten”, zei Pelosi. Wie daar problemen mee had, moest dat maar binnen de partij bespreken. Iedereen als één man achter de gematigde strekking binnen de Democraten dus, maar dat was buiten Trump gerekend. Hij is erop gebrand om de onenigheid binnen de Democratische partij uit te buiten. 

De Democrate Alexandria Ocasio-CortezBeeld Photo News

“Stuur haar terug”

Na kritiek van Ocasio-Cortez over de Amerikaanse opvangkampen voor migranten, zag hij zijn kans schoon. Trump schreef op Twitter dat zijn critici “oorspronkelijk uit landen komen waar de regeringen een complete en totale catastrofe zijn”. Vervolgens vroeg hij zich af “waarom ze niet teruggaan om de totaal gebroken en door misdaad geïnfecteerde plaatsen waar ze vandaan komen te helpen opknappen”. Hij noemde hen een bende “communisten en Israël-haters” en benadrukte dat “veel Amerikanen hen graag zouden zien vertrekken”. Er kwam een storm van protest. Ook Pelosi nam meteen de verdediging op van haar partijleden. 

“Het effect van Trumps uitspraken was dat de Democratische Partij de rangen heeft gesloten, maar ook dat de positie van The Squad binnen de partij versterkt is”, zegt professor en VS-kenner Bart Kerremans (KU Leuven). “Meer gematigde Democraten, zoals Pelosi, zien dat nochtans als een risico voor de verkiezingen van 2020, want het voedt de retoriek dat ze een radicale partij vormen, gedomineerd door een zogezegd socialistische, anti-Amerikaanse groep.”

VS-correspondent Michiel Vos is de schoonzoon van Nancy Pelosi en hij deelt die analyse. “Trump probeert de Democraten te verengen tot The Squad, tot een partij die tegen de VS en tegen Israël zou zijn. ‘Een stelletje linkse verraadsters.’”

Ondertussen bouwt Trump verder op het idee dat hij de behoeder is van de gewone Amerikanen, tijdens de vorige verkiezingen neerbuigend deplorables’ genoemd. Bij de rally in North Carolina op woensdagavond stelde hij dat Ilhan Omar “neerkijkt met minachting op de hardwerkende Amerikaan” en dat ze “een geschiedenis heeft van gemene antisemitische beelden”. Vervolgens scandeerde het publiek een tiental keer “stuur haar terug”. 

Hetzelfde vaatje

Op sociale media werd massaal gereageerd met #IStandWithIlhan, ook door politici. Trump stelde later dat hij “niet blij was” en dat hij zich “er een beetje slecht” bij voelt. Hij beweerde ook dat hij heel snel is beginnen spreken om de menigte het zwijgen op te leggen, maar dat is niet wat er op videobeelden te zien is.

“Als het aan Trump ligt, is dit de toon waarin de campagne zal verdergaan”, zegt Vos. “Hij wil alleen maar dit. De economie draait geweldig, hij heeft een belastingverlaging doorgevoerd, de aanpak van de drugscrisis versterkt, maar daar draait het voor Trump allemaal niet om. Zijn boodschap is simpelweg zichzelf: een leider die voor niemand bang is, die zegt waar het op staat en met iedereen het gevecht aangaat, of het nu met de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un is of met Ocasio-Cortez.”

De kans is bijna onbestaande dat de Democraten een van de vier Squad-leden aanduiden als kandidaat voor de presidentsverkiezingen, maar eender wie het wordt, Trump zal de xenofobie niet schuwen. Opiniemaker Paul Krugman stelde enkele dagen geleden in The New York Times dat met de nieuwe uitspraken van Trump de dagen van het hondenfluitje verleden tijd zijn en dat rauw racisme nu open en bloot is, maar helemaal nieuw is het niet. Het lijkt ondertussen haast vergeten hoe hij in 2015 op een roltrap in de Trump Tower migranten uit Mexico afschilderde als criminelen en verkrachters. Trump voedde ook samenzweringstheorieën die zeiden dat Barack Obama een moslim was die buiten de VS geboren was. En toen een neonazi inreed op betogers in Charlottesville en daarmee een vrouw om het leven bracht, stelde Trump dat er zich “erg goede mensen aan beide kanten” bevonden.

“Als de campagne van 2016 iets suggereert, dan wel dat hij opnieuw uit hetzelfde vaatje zal tappen”, zegt Kerremans. “Omdat het gewerkt heeft, maar ook omdat het zijn persoonlijkheid is. En in vergelijking met 2016 heeft hij nu veel minder tegenstand vanuit de Republikeinse partij. De Congresleden die willen opkomen voor de Republikeinen zijn bang om hun plaats kwijt te spelen. En bovendien beseft iedereen dat Trump de partij geen windeieren heeft gelegd.”