Maakt een zorgbedrijf miljoenen euro's winst? Dan is er iets vreemds aan de hand

Tientallen zorgbedrijven maken miljoenen euro’s winst en keren die ook aan zichzelf uit. Dat ontdekten journalisten van KRO-NCRV, Reporter Radio en Follow the Money (FTM) toen zij de jaarrekeningen naplozen van bijna tweeduizend grote zorginstellingen. Bij bijna honderd instellingen stuitten op soms onverklaarbare hoge winsten.

In 46 gevallen keerde een deel van die winsten niet terug in het bedrijf, maar ging die naar de eigenaar of aandeelhouder. In het meest extreme geval keerde Faveo Zorg uit Rotterdam zelfs 5,1 miljoen euro aan dividend uit.

Het onderzoekscollectief van journalisten richtte zich op de geestelijke gezondheidszorg, de gehandicaptenzorg en thuiszorg. In deze sectoren is winst toegestaan, maar eenvoudig is het niet om iets over te houden aan de werkzaamheden. De opdrachtgevers van de zorgbedrijven zijn gemeenten en verzekeraars, in het algemeen strenge kasbeheerders, omdat zij werken met geld uit premies en belastingen.

Gemiddeld ligt de winstmarge in de onderzochte zorgsectoren rond de 2 tot 3 procent. Maar bij de ongeveer honderd bedrijven ligt die verhouding tussen winst en omzet op 21 procent. Deskundigen gaan ervan uit dat er bij een marge van boven de 10 procent iets vreemds aan de hand kan zijn.

Dat hoeft overigens niet. Een zorgbedrijf kan bijvoorbeeld een gebouw of een bedrijfsonderdeel verkopen, of subsidie ontvangen. Maar het onderzoekscollectief heeft dat soort incidentele inkomsten niet teruggevonden in de jaarrekeningen.

Kort geding

De hoogleraren Jeroen Suijs van de Erasmus Universiteit en Harrie Verbon van de Tilburg University houden rekening met de mogelijkheid dat de hoge winsten zijn veroorzaakt doordat de gedeclareerde zorg niet volledig is geleverd. Dat betekent dat de winsten van deze bedrijven misschien niet altijd rechtmatig tot stand zijn gekomen.

Ook het ministerie van volksgezondheid is bezorgd. Het laat weten de winsten ‘maatschappelijk ongewenst’ te vinden en dat ‘geld dat is bedoeld voor de zorg ook aan zorg besteed moet worden’.

Als het aan thuiszorgbedrijf Naborgh in Rotterdam had gelegen, was de informatie uit dit onderzoek trouwens niet naar buiten gekomen. Naborgh spande een kort geding aan om de publicaties tegen te houden. De rechter ging niet mee in deze eis.

Dat er een probleem is met fraude in de zorg, weten ook de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, de Nederlandse Zorgautoriteit, het ministerie van sociale zaken, het Openbaar Ministerie en de zorgverzekeraars. Zij maakten vandaag bekend samen op te trekken tegen fraude in de thuiszorg. Ook zij spreken over declaraties voor zorg die soms niet is geleverd. De kleine groep zorgaanbieders die zich hieraan schuldig maakt, beschadigt het vertrouwen in de rest, stellen zij. Volgens hen is het te makkelijk een eigen zorgbedrijf te beginnen. Iemand die in de fout is gegaan, kan direct een nieuw bedrijf beginnen. Minister De Jonge (volksgezondheid) wil het daarom moeilijker maken voor nieuwkomers om een thuiszorgbedrijf te starten.

Lees ook:

Twente denkt het antwoord te hebben op pgb-fraude: zorg in natura

De gemeenten Almelo en Enschede denken een formule te hebben gevonden om fraude met het persoonsgebonden budget (pgb) aan te pakken: geen geld meer geven aan degene die hulp nodig heeft, maar zoveel mogelijk zorg in natura bieden. Dat werkt: in beide gemeenten is het aantal pgb’s spectaculair gedaald. 

Gemeenten: Beboet foute zorgaanbieder

Sjoemelende zorgaanbieders proberen met minimale zorg aan kwetsbare cliënten maximaal te cashen.