Direct naar artikelinhoud
tv-column

Na het zien van Radar Extra denk je: hup, alle statines de vuilnisbak in. Maar zo simpel is het niet.

Beeld uit Radar Extra: Antoinette Hertsenberg in gesprek met medicijndeskundige Dick Bijl.Beeld Renate Van Der Bas

Moet je wel statines slikken tegen cholesterol – zoals bijna twee miljoen Nederlanders schijnen te doen – of maken ze meer kapot dan je lief is?

Het onderwerp houdt diverse gebruikers in mijn vriendenkring bezig: alle drie klagen ze over stijve gewrichten en vermoeidheid vanwege die pillen. Zeker voor hen is kijken naar het tweeluik van ‘Radar Extra’ over dit onderwerp een aanrader.

Ik zie mijzelf graag als een nuchter persoon die gewoon op de dokter vertrouwt, ouderwets de originele aspirine slikt en niet betweterig haar heil zoekt in het alternatieve circuit. Een soort ongeneeslijke goeroe-allergie zeg maar. Of zoals ik een arts hoorde zeggen, als patiënten twijfelen aan officiële geneesmiddelen: “Natuurlijk, je kan een botje door je neus slaan en dansen en trommelen tot drie uur ’s nachts. Wie weet helpt dat ook.” Maar Radar Extra legde ongenadig bloot hoe de grote commerciële medicijnmannen ons hun producten soms door de strot duwen, terwijl grote vraagtekens zijn te plaatsen bij effectiviteit en bijwerkingen.

Eigenlijk gaf aflevering 1 al een verzadigd gevoel: weer wat geleerd, hup alle statines de vuilnisbak in.

Zoals die statines dus. Bedoeld om het niveau van je LDL-cholesterol laag te houden, een wapen in de strijd tegen hart- en vaatproblemen. Vorige week maandag hoorden we arts en medicijndeskundige Dick Bijl citeren uit een Deens onderzoek naar het nut van statines. Ja, zeker worden de gebruikers ervan ouder, maar het scheelt gemiddeld slechts 5 tot 27 dagen op een mensenleven. Tel uit je winst.

Run-in-periode

Bijl had ook een antwoord op de verbazing van dokter Leonard Hofstra. Deze cardioloog ziet in zijn spreekkamer veel meer mensen met bijwerkingen – zoals spierschade – dan te verwachten valt op basis van de officiële informatie over statines. Bijl legde uit dat deelnemers aan ­medische testen vaak eerst door een ‘run-in-periode’ moeten: voorafgaand aan de feitelijke test slikken ze het middel al een paar weken. Krijgen ze dan spier- en gewrichtsproblemen, dan mogen ze niet meer deelnemen aan de uiteindelijke trial! Zo worden bijwerkingen ondergerapporteerd. Hertsenberg noemde het onlogisch, het lijkt mij ronduit onethisch. 

Eigenlijk gaf aflevering 1 al een verzadigd gevoel: weer wat geleerd, hup alle statines de vuilnisbak in. Maar zo gemakkelijk liet programmamaker Antoinette Hertsenberg ons niet gaan. De vraag is natuurlijk: waarom hebben we die pillen überhaupt nodig? Waarom worden we steeds dikker? Waarom maken we dat foute cholesterol aan? Aflevering 2 van Radar Extra ging dan ook over het veranderen van je leefstijl. Boos zijn op de pillendraaiers (en -voorschrijvers) alleen helpt niet, jezelf aanpakken moet ook. 

Althans. We zagen ene Jan een dieet volgen en veel bewegen, om daarna van de dokter te horen dat hij toch statines moet blijven slikken: zijn LDL was nog nét iets te hoog. Zijn de cholesterolnormen wel correct? Daarover was ook twijfel te horen.

En dat terwijl in bijvoorbeeld Ghana en Tanzania bij vrijwel alle oudere mensen het bloed ongehinderd door de onverkalkte aders stroomt, vertelden twee artsen die daar hadden gewerkt. Het geheim? Deze mensen zijn de hele dag fysiek bezig zelf hun eten te verbouwen en bij elkaar te jagen. Tja, das war einmal.

Vier keer per week schrijven Renate van der Bas en Maaike Bos columns over televisie. Meer columns leest u in het dossier.