Dit vroegen onze lezers over de Europese verkiezingen

Nederland gaat donderdag naar de stembus voor de Europese verkiezingen en bepaalt daarmee mede welke koers de EU gaat varen.

EU-correspondent René Moerland en EU-redacteur Wilmer Heck beantwoordden woensdag 22 mei van 14.00 tot 15.00 uur vragen van abonnees over deze Europese verkiezingen.

U moet ingelogd zijn als abonnee om de reacties te lezen. Inloggen kunt u doen via deze link. U kunt zich hier inschrijven voor onze Europa-nieuwsbrief.

Hier enkele vragen en antwoorden uitgelicht

MJ Koldenhof: Mij wordt de laatste weken nogal vaak gezegd dat als ik op de D66 stem ik ook op de VVD stem. Nu snap ik het principe van Europese fracties maar weet ik dat deze niet altijd geheel hetzelfde stemmen. Hoe vaak stemt bijvoorbeeld de liberale fractie (en dus de D66 en de VVD) nu in zijn geheel hetzelfde? En hoe sterk blijft het nationale partijprofiel overeind in zo’n fractie?

Wilmer Heck: Vooral op belangrijke onderwerpen wordt er binnen de ALDE-fractie, waar VVD en D66 onderdeel van uitmaken, regelmatig afwijkend gestemd door diverse partijen. D66 volgt doorgaans de fractielijn, maar de VVD wijkt daar vaak van af. In de voorbije zittingsperiode stemde de VVD op belangrijke thema’s zelfs meer in overeenstemming met de ECR-fractie, waar Forum voor Democratie van Thierry Baudet zich bij wil aansluiten, dan met de eigen ALDE-fractie. In dit filmpje legt VVD-Europarlementatiër Hans van Baalen uit waarom de VVD zich toch het beste thuis voelt binnen de ALDE-fractie.

PE Wiebes: Klopt het dat Macron toe wilt naar verdere integratie van Europa met één gezamenlijke begroting? En betekent dat dan dat de Noord-Europese (rijkere) landen de tekorten van de zuidelijke staten -jaarlijks- moeten compenseren? Hoe liggen de meningen hierover verdeeld over de verschillende Europese fracties en Nederlandse partijen?

René Moernland: U heeft gelijk, de Franse president heeft in het verleden voorgesteld een eurozonebegroting in te stellen. Maar dat voorstel in door onderhandelingen tussen de landen in Brussel intussen voorlopig van tafel. In plaats daarvan zijn landen nu in onderhandeling over een veel kleiner en beperkter ‘begrotingsinstrument voor convergentie en concurrentievermogen’. Dat wordt informeel ook wel eurozonebudget genoemd, maar lijkt niet meer op wat Macron ooit wilde. Het wordt vooral een extra hulpmiddel om hervormingen door te voeren binnen de bestaande Europese begroting. In de onderhandelingen proberen Frankrijk en de Duitse minister van Financiën (SPD) nog een kleine mogelijkheid in te bouwen om bij economische tegenslag wel steun aan zwakkere landen te geven. De Nederlandse regering is daartegen. Een besluit valt waarschijnlijk in juni.

JC van Oort: 1. Hoe schat u de kansen op intocht in het EP voor Volt in ?
2. Stel ik ben een burger van een EU-lidstaat met een (zeer) kleine bevolking, zoals Malta, of Litouwen. Hoe vertegenwoordigd in het Europees Parlement kan ik mij dan voelen?
3. Wat mij al een tijd lang het meest urgente politieke thema schijnt: klimaatverandering. Ik ben van plan Groenen te stemmen (wat ik al een tijd doe, ook om een heel andere reden: in heel Europa is er bij de respectieve nationale groene partijen verreweg het minste aan corruptieschandalen geweest). Is er - op Europees niveau c.q. in andere lidstaten dan Oostenrijk, waar ik woon - een andere partij die bereid is nog radicaler dan de Groenen maatregelen tegen klimaatverandering te nemen?

Wilmer Heck: 1. De kansen van Volt om het Europees Parlement binnen te komen, lijken niet erg groot. Vergelijkbare partijen als Libertas en Newropeans die het eerder probeerden is het ook niet gelukt. In de verschillende peilingen wordt Volt doorgaans geen zetel toegedicht. Maar verrassingen zijn natuurlijk nooit uitgesloten.
2. Beter dan als een inwoner van een grote lidstaat. Grotere lidstaten hebben verhoudingsgewijs namelijk minder zetels in het Europees Parlement dan kleinere lidstaten. Dit om de macht van de grote lidstaten enigszins in te perken. Ook Europarlementariër uit kleine lidstaten kunnen zich natuurlijk aansluiten bij een fractie, waarbinnen ze een invloedrijke positie als bijvoorbeeld rapporteur op een bepaald onderwerp kunnen bemachtigen. Veel hangt daarbij af van de politieke kwaliteiten van de betreffende Europarlementariërs. Hier een voorbeeld van een invloedrijke Europarlementariër uit een kleine lidstaat.
3. In het Europees Parlement is de groene fractie zonder enige twijfel de fractie die het verst wil gaan in klimaatbeleid. Of er in andere lidstaten groene partijen zijn die radicaler zijn dan de Oostenrijkse kan ik zo snel niet beoordelen. Het lijkt me wel, maar u mag toch niet op buitenlandse politieke partijen stemmen, dus het is de vraag hoe relevant dit is voor uw stemkeuze.

YL Soei: Ik ben benieuwd of wij als Nederlanders ook na de verkiezingen netto betaler blijven. Bij al het chauvinistische tromgeroffel van partijen die menen dat een Nexit de beste weg is blijft dit Hollandse punt vaak onderbelicht. Hierover moet meer duidelijkheid worden gegeven, omdat dit twijfeldende kiezers op het pad van een verenigd Europa kan helpen.

René Moerland: De verkiezingen hebben hier niet meteen rechtsstreeks gevolgen voor, omdat over de bijdragen van de landen aan de Euroepse begroting voor de periode 2021-2027 eerst onderhandeld wordt door de landen onderling. Op dit moment is dat gaande. Uiteindelijk stemt het Europees Parlement wel over de uitkomst, dus u kunt de opvattingen van de Nederlandse partijen hierover vergelijken.