Het is een grote klap voor Huawei. Het Amerikaanse Google ziet zich gedwongen om ingrijpende maatregelen te nemen tegen het Chinese techbedrijf. Nadat de regering-Trump vorige week strengere regels invoerde voor samenwerking met Chinese techbedrijven, ontzegt Google Huawei de toegang tot technische ondersteuning voor het besturingssysteem Android. Daardoor kan Huawei geen populaire Google-apps als YouTube, Gmail en Maps op nieuwe smartphones zetten.
Huawei is één van de wereldmarktleiders in Android-smartphones dus dit lijkt niets minder dan een ramp voor het bedrijf. Ook andere ondernemingen, zoals het Nederlandse NXP, stoppen vanwege de sancties met leveringen aan Huawei. Trump kondigde maandagnacht drie maanden uitstel af voor de strengste onderdelen van de sancties maar de verdere escalatie van de handelsoorlog tussen China en de VS is al ingezet. De gevolgen kunnen veel verder reiken dan de smartphone. Er zijn grote risico’s voor de toekomst van internet en geopolitieke verhoudingen.
China wordt nu ook van buitenaf aangespoord om een volledig zelfvoorzienend internet te bouwen. Daar was het zelf al mee bezig: China schermt zijn eigen internet al jaren grotendeels af. Buitenlandse sociale media en zoekmachines zijn geblokkeerd. Intussen laat het zijn bedrijven wel profiteren van de vrijheid elders. Daar komt het steeds moeilijker mee weg maar op smartphones zijn Amerikaanse en Chinese technologie nog wel vervlochten.
Door de blokkade van Huawei door de VS dreigt een verdere opsplitsing van het internet in geopolitieke machtsblokken. De dreiging van deze ‘balkanisering’ van het internet is dat grootmachten elkaar niet opbouwend beconcurreren maar ondermijnen middels digitale spionage en het opvoeren van handelsconflicten. Dat kan leiden tot een gemilitariseerd Chinees en Amerikaans internet, een trend die al langer zichtbaar is. De Russische regering sorteert de laatste maanden al voor op deze ontwikkeling door een eigen autarkisch internet te bouwen om minder afhankelijk te zijn, Europa heeft eigenlijk nog geen goed antwoord geformuleerd.
De dreigende versplintering van het internet voorspelt weinig goeds. Een verder technologisch isolement van China kan leiden tot wrok en nationalistische sentimenten. Er zijn volop geopolitieke conflicten met China die kunnen escaleren, bijvoorbeeld rondom de Zuid-Chinese Zee en de onafhankelijkheid van Taiwan. De geschiedenis leert dat een cyclus van agressie en wraak in combinatie met geopolitieke instabiliteit makkelijk kan escaleren tot breder conflict.
Omgaan met de opkomende technologische dominantie van China is een mijnenveld. Westerse regeringen en bedrijven zijn waarschijnlijk lang naïef geweest als het gaat om Chinese spionage. Er kunnen legitieme redenen zijn om een bedrijf als Huawei uit te sluiten van het aanleggen van cruciale digitale infrastructuur.
China is zelf bepaald niet zonder blaam. Het schermt de eigen markt al decennia af van westerse technologie, en Chinese agressie op het gebied van digitale spionage is een groot punt van zorg voor westerse overheden.
Maar uiteindelijk vergt de opkomst van China als technologische wereldmacht dat er manieren moeten worden gevonden om wederzijds vertrouwen te kweken en goede economische banden met elkaar te behouden. Het is van immens belang dat landen afhankelijk zijn, en blijven, van elkaars welvaren.
Update (21 mei 2019): Een zin over het aangekondigde uitstel van de sancties door president Trump is toegevoegd.