Direct naar artikelinhoud

Trump verliest bij rechter eerste slag over zijn gegevens

President Donald TrumpBeeld AP

Donald Trump heeft de eerste juridische slag over de onderzoekwoede van het Congres verloren. Zijn accountantskantoor moet van een rechter in Washington een vracht gegevens overhandigen over een aantal van zijn bedrijven.

De dagvaarding die Mazars USA kreeg was er een van tientallen die zijn uitgebracht door commissies van het Huis van Afgevaardigden. De Democraten hebben daar sinds januari de meerderheid, en willen die gebruiken om over Trump de onderste steen boven te halen.

Zo eisen ze van het ministerie van justitie het volledige, ongecensureerde rapport van speciaal aanklager Robert Mueller naar de Russische inmenging in de presidentsverkiezingen, plus het onderliggende materiaal. En van het ministerie van financiën zijn Trumps belastingaangiften over de afgelopen zes jaar opgevraagd.

Politieke pesterij

De president heeft aangekondigd dat hij alle verzoeken zal weigeren en alle dagvaardingen negeren. Naar hij zegt omdat er nu wel genoeg onderzoeken naar hem zijn gedaan, zonder resultaat. Verder gaan zou neerkomen op politieke pesterij, bedoeld om hem de verkiezingen van 2020 te laten verliezen. Volgens de Democraten probeert Trump juist de onderzoeken te vertragen. Ook al maken zijn juridische bezwaren niet veel kans, ze zouden er voor kunnen zorgen dat de onderzoeken pas na november 2020 iets opleveren.

Amit Mehta, die gisteren uitspraak deed over de kwestie rond Mazars, lijkt die laatste mening toegedaan. De in India geboren, in 2014 door Barack Obama benoemde rechter liet weinig heel van de argumenten van Trumps advocaten. Het zou wel heel vreemd zijn als het Congres zich niet zou mogen verdiepen in mogelijke misdragingen van de president, ook voordat hij president was, schreef hij. 

En zelfs al zou de nieuwsgierigheid van het Congres naar Trumps boekhoudingen vooral politiek gemotiveerd zijn, dan nog is het goed mogelijk dat op grond van zijn zakelijke gedragingen nieuwe wetten worden gemaakt: over verplichte openbaarmaking van gegevens bijvoorbeeld, of het tegengaan van belangenverstrengeling. En het Hooggerechtshof heeft al vaak geoordeeld dat meer rechtvaardiging niet nodig is voor het opeisen van informatie door de wetgevende macht.

Rechter heeft haast

De rechter leek ook haast te willen maken met het afhandelen van de zaak. Hij had minder zittingsdagen en bedenktijd gereserveerd dan gewoonlijk. En hij schortte zijn beslissing niet een paar weken op om Trump de gelegenheid te geven in beroep te gaan. Hij vindt de argumenten zo zwak, dat de kans dat een beroep slaagt niet groot is. De advocaten van Trump zullen dus haast moeten maken met een gang naar het Hof van Beroep in Washington. En of dat hof ze een voorlopige pauze zal gunnen in afwachting van behandeling van de zaak, is onzeker.

Trump noemde de uitspraak maandag ‘belachelijk’ en ‘een totaal foute beslissing van duidelijk een door Obama benoemde rechter.’ Naast Mazars USA heeft het Congres ook gegevens gevraagd aan Deutsche Bank en Capital One, twee financiële instellingen waar Trump klant is of was. Ook daarover is Trump een proces begonnen om het afstaan van die gegevens te voorkomen.

Dat daar informatie te halen is die hem op zijn minst in verlegenheid zou kunnen brengen, werd zondag gesuggereerd door een onthulling in de New York Times. Die krant sprak medewerkers van Deutsche Bank, die vertelden dat er in 2016 en 2017 geld van rekeningen van Trump en zijn schoonzoon Jared Kushner naar rekeningen in onder andere Rusland ging. De bedragen waren groot genoeg om de gebruikelijke melding van verdachte transacties aan het ministerie van financiën te doen. Maar volgens deze bronnen werd dat voorkomen door de leiding van de bank. Deutsche Bank heeft het bericht tegengesproken.

Geen getuigenis McGahn

Trump slaagde er maandag wel in, voorlopig een stokje te steken voor een getuigenis van de voormalige advocaat van het Witte Huis, Don McGahn. Die was een van de belangrijkste getuigen van Rusland-onderzoeker Robert Mueller.

McGahn vertelde aan Mueller vele details over pogingen van Trump om het Rusland-onderzoek te hinderen. Mueller liet in zijn eindrapport in het midden of Trump zich daarmee strafbaar maakte aan ‘belemmering van de rechtsgang’, een misdrijf. Minister van justitie William Barr pleitte hem zelfs vrij. Maar de Democraten in het Congres willen daar hun eigen conclusies over trekken. Ze dagvaardden McGahn om dinsdagochtend voor een commissie te verschijnen.

Trump heeft McGahn gezegd dat niet te doen. Volgens Trump valt alles wat die zou kunnen vertellen, zelfs al staat het al in het openbare rapport van Robert Mueller, onder het recht van een president om zijn interne beraadslagingen geheim te houden.

McGahn heeft inderdaad afgezegd. Hij hoopt nu maar dat het Congres de strijd over zijn komst niet tegen hem rechtstreeks zal voeren – minachting van het Congres is strafbaar – maar tegen Trump.

Lees ook:

De Democraten eisen nu eindelijk inzage in Trumps belastingaangifte

De krachtmeting tussen Donald Trump en de Democraten is persoonlijk geworden: het Congres heeft zijn belastingaangiften opgevraagd

Trump: belasting ontwijken was ‘een sport’ voor me

Als je het succes van een ondernemer mag afmeten aan de hoogte van de winst van zijn bedrijf, dan was Donald Trump eind jaren tachtig wellicht de slechtste ondernemer van heel de Verenigde Staten. Als je echter het bedrag aan ontweken belasting als maatstaf hanteert, dan ligt het misschien iets genuanceerder.