Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Necrologie

Israëlische spion die Eichmann-ontvoering leidde overleden

Rafi Eitan (1926-2019) Rafi Eitan identificeerde Eichmann persoonlijk nadat het SS-kopstuk door zijn team van Mossad-agenten een auto in was gesleurd.

Eitan tijdens een herdenking van het Eichmann-proces in 2016.
Eitan tijdens een herdenking van het Eichmann-proces in 2016. Foto Ammar Awad/Reuters

Rafi Eitan, de Israëlische spion die de leiding had over de ontvoering van nazi-oorlogsmisdadiger Adolf Eichmann uit Argentinië, is zaterdag op 92-jarige leeftijd overleden. Dat melden Israëlische media.

De Israëlische geheime dienst Mossad wees Eitan aan als hoofd van een achtkoppig spionnenteam dat in april 1960 naar Buenos Aires werd gestuurd om Eichmann gevangen te nemen. SS-officier Eichmann, in 1950 ontkomen naar Argentinië, was in de oorlog verantwoordelijk voor de logistieke planning van de holocaust. Israël wilde hem koste wat kost zelf berechten en was getipt dat Eichmann in de Argentijnse hoofdstad zou wonen.

Het team van Eitan bivakkeerde dagenlang bij het huis van Eichmann om hem te observeren. Op 11 mei gingen de agenten over tot actie. Ze sleurden Eichmann een auto in, waar Eitan hem identificeerde aan de hand van littekens op zijn arm en buik. „Toen ik de littekens voelde, wist ik het zeker. Dit is hem, we hebben Eichmann”, herinnerde Eitan zich later. Eichmann werd naar Israël gebracht, waar hij de doodstraf kreeg. In 1962 werd hij opgehangen.

Spionageschandaal

De Israëlische president Benjamin Netanyahu noemt Eitan „een van de helden van geheime dienst van Israël”. „Zijn wijsheid, intelligentie en toewijding aan de burgers van Israël en onze staat kennen hun gelijke niet.” Mossad-directeur Yossi Cohen zegt dat Eitan, die aan tal van geheime spionageoperaties meedeed, een belangrijke rol heeft gespeeld voor de Iraëlische geheime diensten. „De grondslagen die hij heeft gelegd, zijn nog steeds van belang voor het werk dat de Mossad vandaag de dag verricht.”

Eitan verliet de Mossad halverwege de jaren tachtig, nadat hij in opspraak was geraakt tijdens een spionageschandaal dat de vriendschappelijke relatie tussen Israël en de Verenigde Staten zwaar onder druk zette. Hij was de contactpersoon van een burgermedewerker van de Amerikaanse marine, die militaire geheimen aan Israël verkocht. Nadat de spionage was uitgekomen, zei Eitan dat hij in opdracht van zijn meerderen had gehandeld. Uiteindelijk moest hij zijn functie alsnog neerleggen.

Na zijn carrière als spion ging Eitan het zakenleven in. Hij was ook nog even politicus: als leider van seniorenpartij Gil wist hij in 2006 zeven zetels in het Israëlische parlement te veroveren. Het leverde hem het ministerschap van Ouderenzaken op, dat hij tot 2009 vervulde.