Wie of wat is toch die Uil van Minerva waar Thierry Baudet zo blij mee is?

Baudet en een uil. Foto's: ANP / Shutterstock

Baudet en een uil. Foto's: ANP / Shutterstock

Forum voor Democratie-leider Thierry Baudet hing zijn overwinningsspeech woensdag op aan de Uil van Minerva. De wat? Wie of wat is die uil?

Veel mensen kennen Minerva als een beroemde Leidse studentenvereniging. Maar daar hebben de uitspraken van Baudet van woensdag niets mee te maken.

De FvD-leider zat niet bij het studentencorps, in tegenstelling tot bijvoorbeeld prinses Beatrix, voormalig D66-leider Alexander Pechtold en vele andere invloedrijke Nederlanders.

Minerva, de godin van het verstand

Minerva komt uit de Romeinse mythologie. Ze is de godin van het verstand, van de vindingrijkheid en van de wijsheid. Al in de klassieke oudheid werd de uil met dezelfde eigenschappen geassocieerd. Daarom werd Minerva behalve met een wapenrusting ook vaak met een uil afgebeeld.

Het beeld van de uil als wijsgeer bleef sindsdien in stand. Niet voor niets is Meneer de Uil in de Fabeltjeskrant de alwetende verteller.

'De afgod die Transitie heet'

„De uil van Minerva is neergedaald”, sprak Baudet woensdag. Die wijze uil moet volgens hem ‘de afgod die Transitie heet’ - alle maatregelen die in Nederland genomen worden om klimaatverandering tegen te gaan - verdrijven.

De FvD-leider liet de uil in zijn speech zweven boven een Nederland dat duister is, in crisis verkeert, dat bestaat uit brokstukken van wat eens ‘de mooiste beschaving was die de mensheid ooit heeft gekend’.

Daarmee greep hij duidelijk terug naar een beroemde uitspraak van de Duitse filosoof Georg Wilhelm Friedrich Hegel. Die had het over een opstijgende uil, niet over een neergedaalde.

‘Die Eule der Minerva beginnt erst mit der einbrechenden Dämmerung ihren Flug’, schreef Hegel in 1821. Vertaald: De uil van Minerva begint haar vlucht pas bij het aanbreken van de avondschemering.

Hegel, Baudet en Cruijff

Wat Hegel - en ook Baudet - bedoelden: het inzicht komt pas als de consequenties van iets echt duidelijk worden. Het lijkt wel wat op het Cruijffiaanse ‘je gaat het pas zien als je het doorhebt’. Baudet doelt daarbij dus onder meer op de ‘klimaatgekte’, de maatregelen die volgens hem veel te veel geld kosten, terwijl ze in zijn ogen relatief weinig effect hebben.

Een deel van het Nederlandse electoraat lijkt dat met hem eens. Al hadden ze van de Uil van Minerva vast nog nooit gehoord.