'Studie Nederlands heeft juist veel mogelijkheden'

Het zal niemand ontgaan zijn: de Vrije Universiteit (VU) gaat stoppen met het aanbieden van de studie Nederlands. In Het Parool las ik met verwondering het opiniestuk 'Faculteit, kijk ook eens naar jezelf' van 2 maart, waarin de rol van de universiteit in de teruglopende studentenaantallen onder de loep wordt genomen door VU-student Emma van Meijeren. En ik schrok mij wild dat zij zich afvraagt 'wie er op dit moment mag treuren over de staat van het Nederlands - als taal en als identiteit'.

In 2012 begon ik aan de studie Nederlandse Taal en Cultuur in Utrecht en ik ben inmiddels een bachelor- en masterdiploma verder. Ik merk vaak dat de studie Nederlands moet opboksen tegen het onaantrekkelijke idee dat je er alleen docent mee kunt worden. En, net als Van Meijeren, denk ik dat het afschaffen van studiefinanciering een factor kan zijn die de studie Nederlands minder populair heeft gemaakt.

Persoonlijk heb ik altijd ervaren dat er tijdens de studie Nederlands ontzettend veel mogelijkheden waren. Zo werden we door docenten aangemoedigd om je eigen studiepad vorm te geven.

Ik ontken niet dat je de studie, in elk geval in Utrecht, kunt doorlopen zonder iets mee te krijgen van middeleeuwse verzenboeken als Karel ende Elegast. Maar je kunt óók onderzoek doen naar bijvoorbeeld de huidige politieke communicatie. Daarnaast heb ik stage gelopen bij BNR en het Van Gogh Museum.

Witte mannen
Het is niet zo dat ik als student nooit eens heb gedacht: waar kom ik straks terecht? Wie zit er op mij te wachten? Dat lijken mij gedachten die iedere jongvolwassene weleens heeft. Ik merkte al snel dat studenten om mij heen na de studie hun plek vonden in het onderwijs, de journalistiek, de culturele sector of in het bedrijfsleven.

Dan over het curriculum waarin, aan welke universiteit je ook Nederlands studeert, veel aandacht is voor de Nederlandse canon. Ik kan mij, in tegenstelling tot de schrijfster van het opiniestuk, niet vinden in de stelling dat enkel een witte, mannelijke, heteroseksuele Nederlander uit de midden- of bovenklasse zich in de canon herkent.

Literatuur
Mijn eerste ervaring met Turks Fruit vond ik ook heftig. Ik was 16 jaar, geloof ik. Er ging een wereld voor mij open toen ik bij de studie Nederlands niet alleen betekenis gaf aan verhalen, maar literaire teksten ook tegen een brede maatschappelijke en culturele achtergrond leerde bestuderen. Dus toen ik Turks Fruit in het tweede jaar van mijn studie herlas, zag ik niet alleen de seksuele escapades, maar had ik ook oog voor de context (het naoorlogse, gereformeerde Nederland) waarin dat boek ontstaan is.

Lisa Arnold

Neerlandica

Daarnaast zou de mening dat VU-studenten geen aansluiting vinden bij het curriculum, niet per se moeten leiden tot minder aanmeldingen. Want zoals een docent van mij eerst verwoordde: "We lezen literatuur om twee redenen: om ons erin te herkennen of om iets te ontdekken over een ander of het andere."

Literatuur is niet altijd en alleen maar mooi. Of herkenbaar. Literatuur schuurt en kan ongemak oproepen, zoals in de roman De vrouw die de honden eten gaf, waarin de hoofdpersoon eigenlijk de vrouw van Marc Dutroux is. 

Maar ik vond het fascinerend om met medestudenten in een werkcollege na te denken over (de relevantie van) een schuldvraag. Over goed en fout. Over alles wat daartussenin zit, hoe wij daar vervolgens collectief over oordelen en wat dat eigenlijk over mij zegt. Oftewel: ik leerde mijn ideeën zowel schriftelijk als mondeling goed te verwoorden en ik leerde om in directe taal genuanceerd te zijn.