Wordt in Davos ook een vinger op de zere plek gelegd?
Over de noden van de wereld zou het best kunnen worden gesproken rond een hut in een verdorde Zuid-Soedanese vlakte, zodat de deelnemers meteen met hun neus op de feiten worden gedrukt.
Maar de rich & famous die voor het zogenoemde World Economic Forum worden uitgenodigd, strijken al sinds 1971 neer in het peperdure Zwitsers skioord Davos (hotelkosten 1.000 euro per nacht) waar ze bij de open haard hun ideeën spuien.
Een flink deel van wat daar gedaan wordt, behoort tot de rituele plichtpleging: zakenbankiers die waarschuwen voor lagere groei, milieuactivisten die aandacht voor duurzaamheid willen en Oxfam dat meldt dat nóg minder miljardairs evenveel bezitten als de armste helft van de wereldbevolking.
Maar het World Economic Forum weet ook telkens de vinger op de zere plek te leggen: de immer voortschrijdende mondialisering die niet tegen te houden is met immigratiebeperkingen, handelsoorlogen en Trumpiaanse muren. Elk jaar wordt de wereld een klein stukje kleiner en is de natiestaat nog meer aangewezen op het boze buitenland. Landen die zelfvoorzienend zijn in hun voedselvoorziening worden schaarser en schaarser.
Bijna elk land heeft tekorten op bepaalde sectoren van de arbeidsmarkt, waarvoor migranten nodig zijn. In het Westen zijn ernstige tekorten aan verplegend en verzorgend personeel, in Afrika aan hooggeschoolde artsen en specialisten. Nederland heeft dringend timmerlieden nodig, Afrika ingenieurs. Ieder land koestert een eigen maakindustrie. Maar 60 procent van wat wordt gemaakt, is een halffabricaat dat in een ander land moet worden afgemaakt. Trump kan Ford en Apple oproepen meer auto’s en iPhones in de VS te maken, maar het zullen hoogstens assemblagebedrijven worden waar geïmporteerde onderdelen in elkaar worden gezet.
Veel problemen kunnen alleen grensoverschrijdend worden aangepakt, zoals de energietransitie, de drugscriminaliteit of de belastingontwijking. In 2010 voorspelde de VN dat het aantal toeristen na 2020 wereldwijd boven de 1,4 miljard zou komen. Dat getal werd vorig jaar al gehaald. Het aantal toeristen in Nederland groeit van 18 miljoen nu naar 29 miljoen in 2030. De grootouders van de babyboomers kwamen hun hele leven de eigen stad niet uit, de ouders het eigen land en de babyboomers zelf Europa. Hun kinderen hebben veelal voor hun 25ste verschillende continenten bezocht en misschien reizen hun kleinkinderen naar de maan.
Uiteraard zou iedere natie kunnen besluiten zich te isoleren. Het zal leiden tot enorme verarming en tot een grotere aanslag op het milieu (vele landen zullen kolenmijnen moeten heropenen en staalfabrieken moeten bouwen).
Niet het stoppen van de mondialisering is de oplossing, maar regulering. Bij de open haard worden alleen ballonnetjes opgelaten. Misschien kunnen politici een keer wat harde noten kraken. Bij voorkeur in een brandende zon in de woestijn.