Direct naar artikelinhoud
Standpunt

Zittenblijven is niet altijd onschuldig

Remy Amkreutz.Beeld KOS

Remy Amkreutz is chef nieuws. 

Alleen maar hoeraberichten. Voor minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) waren de afgelopen jaren behoorlijk eenvoudig. Toch als het over zittenblijven ging. Jaar na jaar was dezelfde evolutie zichtbaar: minder leerlingen moesten een jaar overdoen. In het lager onderwijs daalde het aantal zittenblijvers zes jaar op rij. In het secundair onderwijs zelfs acht jaar na elkaar.

Daar komt nu een betrekkelijk bruusk einde aan.

In het afgelopen schooljaar nam het aantal zittenblijvers plots weer toe. Het zijn geen enorme verschuivingen, zeker niet procentueel, maar het gaat toch om ettelijke honderden leerlingen. Hebben we hier te maken met een grote stijlbreuk? Of gaat het om toeval? Het eerlijke antwoord is dat we het op dit moment niet kunnen weten. Maar dat betekent niet dat we de cijfers uit het oog mogen verliezen.

Uiterste remedie

Crevits heeft deze legislatuur fel ingezet op het terugdringen van zittenblijven. Zo kwam er meer aandacht voor de begeleiding van leerlingen en werden scholen gedwongen om meer na te denken over ‘dubbelen’. In augustus vorig jaar kondigde zij nog bijkomende maatregelen aan. Vanaf juni 2020 zal de klassenraad beslissen of leerlingen met een B-attest, waarna zij het jaar kunnen overdoen of moeten overgaan naar een andere studierichting, mogen blijven zitten. Crevits herhaalde telkens haar motto: “Zittenblijven kan enkel als uiterste remedie.”

Zittenblijven gaat vaak gepaard gaat met negatieve effecten. Zo kan het zelfvertrouwen van leerlingen een knauw krijgen

Het waren duidelijke signalen voor het onderwijs. Het lijkt ook daarom vreemd dat het aantal leerlingen dat een jaar moet overdoen niet verder daalt. Toch is het niet zozeer voor de minister, maar vooral voor de kinderen en jongeren zelf een spijtige zaak.

Knipperlichten

Zittenblijven is immers lang niet altijd onschuldig. Sommige leerlingen, vooral in het lager onderwijs, kunnen er baat bij hebben. Maar uit verschillende onderzoeken, waaronder die van de OESO, wordt duidelijk dat zo’n maatregel vaak gepaard gaat met negatieve effecten. Zo kan het zelfvertrouwen van leerlingen een knauw krijgen en staat ook niet vast dat zij zich de leerstof meer eigen maken. Zittenblijven kost bovendien veel geld. In 2017 ging het om minstens 177 miljoen euro. Geld dat ook in andere, veel effectievere maatregelen kan worden geïnvesteerd. Denk maar aan extra ondersteuning in de klas of extra lesuren voor leerlingen die met een bepaald vak worstelen.

Er zijn al genoeg knipperlichten jarenlang genegeerd of vergoelijkt. Laten we niet opnieuw die fout maken

Er zijn al genoeg knipperlichten – van de prestaties van onze leerlingen in internationale toetsen tot de staat van onze schoolgebouwen – in het Vlaams onderwijs. Er zijn er ook genoeg jarenlang genegeerd of vergoelijkt. Laten we niet opnieuw die fout maken. Laten we bij de les blijven.