Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.
Bekijk hele krant

NRC Handelsblad

Versnipperd ja, verdwenen nee

Illustratie Roland Blokhuizen

Soms wíl je iets kwijtraken. Een compromitterend document bijvoorbeeld. Dat is moeilijker dan je denkt. Vraag het maar aan Michael Cohen, de fixer van Donald Trump. Vlak voordat de FBI in april vorig jaar een inval in zijn kantoor deed, duwde hij een aantal gevoelige documenten door de papierversnipperaar. Ziezo, daar kraaide geen haan meer naar.

De FBI haalde de snippers uit de prullenmand en reconstrueerde zestien pagina’s. Of die de wereldgeschiedenis gaan veranderen is nog de vraag, maar Cohen is niet de eerste die ten onrechte vertrouwde op de versnipperaar. Ook de CIA-agenten die in 1979 in de kelder van de Amerikaanse ambassade in Teheran druk aan het shredderen waren, hadden beter moeten weten. Revolutionaire studenten belegerden de ambassade; om te voorkomen dat ze geheime documenten in handen zouden krijgen versnipperden de agenten tientallen kilo’s bedrukt papier.

De studenten legden alle fragmenten op de vloer en na een paar jaar hadden ze met behulp van tapijtknopers de meeste snippers aan elkaar gepast. Een aantal CIA-informanten kon worden geïdentificeerd, opgespoord, en gedood.

Toen in 1989 de Berlijnse Muur viel, versnipperden ijverige ambtenaren van de Oostduitse Staatssicherheit miljoenen pagina’s met vertrouwelijke gegevens. Zestienduizend zakken met snippers lieten ze achter. De Duitse overheidsdienst die zich over de Stasi-archieven ontfermde, heeft anderhalf miljoen pagina’s gereconstrueerd en het werk gaat nog door. Zij wordt geholpen door een computerprogramma van het Fraunhofer Institute, dat elk fragment scant en onvermoeibaar zoekt naar een match met een ander fragment.

De gewone burger die naar een verloren ring zoekt kan weleens jaloers worden op die moderne zoektechnieken. Had zij maar zo’n programma! Of nog beter, een app die zich voedt met de fragmenten van haar dagelijks leven, stukjes aan elkaar lijmt en na tien seconden weet dat die ring onder de wasmachine ligt.

Het is misschien een troost dat computers de nieuwste shredders ook niet meer aankunnen. Shredders die voor overheidsdiensten zijn goedgekeurd, produceren snippers van 1 bij 5 millimeter. Ze maken van elke geheime nota een onontwarbare pluizige bol. Ongeveer zoals je hoofd aanvoelt wanneer je probeert te bedenken waar je de autosleutels hebt gelaten.

Ook iets kwijt of teruggevonden? Stuur een mail aan kwijt@nrc.nl.