Enorme sterrenregen en komeet te zien

Een uur later zijn er nog zo'n zestig tot zeventig vallende sterren. Wie de sterrenregen wil zien, moet dan richting het westen kijken, "niet te laag boven de horizon en niet recht omhoog, maar half hoog", aldus sterrenkundige Marc van der Sluys.

De omstandigheden zijn gunstig voor de vallende sterren. De maan gaat al vroeg in de nacht onder en de zon komt laat op. Het licht verstoort het schouwspel dus niet.

Geminidenzwerm
Het ideale tijdstip voor vallende sterren is altijd rond 6.00 uur 's ochtends. Van der Sluys: "Dan sta je aan de voorkant van de aarde in zijn baan rond de zon. Het is net als bij een sneeuwbui. Waar vallen de meeste vlokken? Op de voorruit van de auto. Maar het is niet zo dat het daar harder sneeuwt, het komt doordat je rijdt."

Het gaat om de zogeheten Geminidenzwerm. Bovendien is een komeet te zien, die de komende weken langzaam langs de hemel schuift. Met het blote oog is het een vaag stipje.

De Geminiden heten zo omdat het lijkt of de meteoren afkomstig zijn uit het sterrenbeeld Tweelingen (Gemini). In werkelijkheid zijn het minieme deeltjes steen en gruis van de planetoïde Phaethon.

Elk jaar in december komt de aarde door die stofwolk. Als zo'n deeltje in de dampkring verbrandt, zien wij dat als een kort, gelig lichtspoor aan de hemel, een meteoor.

De langsvliegende komeet heet 46P/Wirtanen. Op woensdag staat hij het dichtst bij de aarde, op bijna 12 miljoen kilometer afstand. Voor ruimtebegrippen is dat redelijk in de buurt. Pas over 20 jaar komt hij weer zo dichtbij. Of Wirtanen te zien is, is nooit helemaal zeker.

Wolkje
"Bij kometen kunnen we gemakkelijk voorspellen hoe laat ze waar zijn. Maar het is heel moeilijk om in te schatten hoe helder hij is. Het is een smeltende vuile bal van sneeuw en ijs, van een paar kilometer groot. Daar is niets van te zien. Maar het smeltende sneeuw en ijs zorgt voor een wolkje eromheen, dat zonlicht weerkaatst. Dat zien we," aldus Van der Sluys.

Als alles meezit, is Wirtanen met het blote oog te zien in het zuiden, als een vage ster. Tot 17 december, daarna gooit de maan roet in het eten. Tussen 27 december en 2 januari is Wirtanen weer te zien, maar dan richting het noorden. 

Wie de vallende sterren niet kan zien, krijgt al snel een herkansing. Op 4 januari is de volgende grote sterrenregen.