Luister naar

Vangnet voor burgemeester schiet tekort

Nieuws
De overheid faalt als werkgever van burgemeesters. Met name bij een onverwachte beëindiging van het ambt is de zorg voor hen niet goed geregeld.
Aaldert van Soest Aaldert van Soest
woensdag 12 december 2018 om 03:00

Den Haag

Dat staat in een onderzoek van de adviesbureaus BMC en De Beuk in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken. ‘Het vangnet voor burgemeesters is lastig geregeld’, legt onderzoeker Hans Schonewille van BMC uit. ‘Formeel is de gemeenteraad tegenwoordig de werkgever van de burgemeester. Maar in de gevallen waar het misgaat, is vaak juist sprake van een conflict met de raad. De tweede die dan iets kan doen, is de commissaris van de Koning, maar het verschilt sterk per persoon of die iets doet. Als anderen instanties in gebreke blijven, zou het ministerie van Binnenlandse Zaken moeten optreden. Dat gebeurt onvoldoende.’ Schonewille adviseert het ministerie ook vanaf de benoeming van een burgemeester zijn verantwoordelijkheid te nemen. ‘Er zijn wel startklassen voor beginnende burgemeesters, maar daar zit je niet meteen in op de eerste dag van je aanstelling. De overheid zou een klankbord kunnen organiseren.’

meer energie

Binnenlandse Zaken heeft nog niet gereageerd op het rapport en heeft het volledige onderzoek ook nog niet gepubliceerd. Maar de onderzoeksbureaus hebben een samenvatting ervan op hun website gezet. Op verzoek van het ministerie zochten ze uit of Nederlandse burgemeesters bepaalde types zijn en welke vaardigheden ze in de toekomst nodig hebben. Ze analyseerden de persoonlijkheidsprofielen van 121 burgemeester, ruim 30 procent van het totale aantal. Over het algemeen lijken burgemeesters veel op de gemiddelde Nederlander, maar er is een aantal zaken dat opvalt. Zo hebben burgemeesters meer energie en zijn ze bepaald niet verlegen. Ze communiceren direct en bewegen zich graag in groepen. Ook bedenken ze graag praktische oplossingen. Veel burgemeesters bedienen zich ‘van een krachtige, verbaal dominante manier van sturen’.

Die laatste eigenschap is een valkuil, zegt Schonewille. ‘Burgemeesters moeten leren op veel momenten even op hun handen te blijven zitten. Dat zou de effectiviteit verhogen.’ Het is meer een taak voor wethouders om zich direct uit te spreken over kwesties, zegt hij. ‘Veel burgemeesters hebben zelf een achtergrond als wethouder en het is lastig dat af te leren.’

Het ambt van burgemeester is de afgelopen jaren zwaarder geworden, stelt Schonewille. Gemeenten worden groter, ze krijgen meer taken en burgemeesters wonen veel meer in een glazen huis. In die situatie hebben burgemeesters meer ‘lenigheid’ nodig, menen de onderzoekers. Ze moeten kunnen schakelen tussen verschillende bestuursstijlen. Daarvoor is scholing nodig en in dat traject verdienen ‘vragen en luisteren’ meer aandacht dan ‘overtuigend praten’.

Aan burgemeesters zelf geven de onderzoekers het advies om regelmatig te reflecteren op hun eigen handelen en tegenspraak te organiseren. Schonewille: ‘Die krijgen ze niet automatisch. Veel mensen blijven een burgemeester met “u” aanspreken en komen niet te dichtbij. Een burgemeester kan een coach inhuren om hem te begeleiden. Een andere optie is met een aantal collega’s een groepje te vormen om zo elkaar scherp te houden.’ <

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Lisa Westerveld (GL-PvdA, links) roept samen met Faith Bruyning (NSC, rechts) op om een zogenoemde beknopte parlementaire enquête uit te laten voeren naar de gesloten jeugdzorg van 2008 tot nu.

De Kamer is diep bezorgd over de gesloten jeugdzorg, maar ziet weinig in weer een enquête

GroenLinks-PvdA en NSC willen met een ‘beknopte parlementaire enquête’ uitzoeken hoe de misstanden in de gesloten jeugdzorg zo lang konden doorgaan. Maar een meerderheid van de Kamer twijfelt of ‘nog een rapport’ wel de oplossing biedt.

Agenten met machinegeweren bewaken de Dom in Keulen rond Kerst en Nieuwjaar na de ontdekking van aanslagplannen van ISIS-Khorasan.

ISIS heeft Europa nog steeds in het vizier voor aanslagen als die in Rusland

In heel Europa zijn veiligheidsdiensten in staat van paraatheid. Want de aanslag in Moskou was niet het enige plan van ISIS. Het heeft Europa weer stevig in het vizier, te beginnen met kerken.

‘Je kunt aan je vlucht een CO2-uitstootcijfer hangen, maar wat zijn de precieze gevolgen dan?'

Waarom we toch blijven vliegen ondanks schaamte. 'Zet op een rij wat je belangrijkste waarden zijn'

Vliegschaamte blijft een dingetje, van de 18 tot 65-jarigen heeft 1 op de 5 er last van. Waarom blijven we vliegen, terwijl we weten dat het het klimaat fors schaadt?

De brug over het Noordhollandsch Kanaal bij Purmerend ligt midden in de A7, en is verreweg de belangrijkste verkeersader in het gebied.

Motorambulances en speedpedelecs om de file te omzeilen: de brug over de A7 wordt verbouwd

De verkeersoverlast in Noord-Holland zal gigantisch zijn zodra Rijkswaterstaat begint met de versteviging van een brug, midden in de A7. Artsen en verpleegkundigen maken zich zorgen over de gevolgen voor de spoedzorg.

Boerenprotest dinsdagmorgen in Brussel.

EU-landen komen boeren ongekend snel tegemoet, GroenLinks spreekt van 'symboolpolitiek'

De EU-landen zijn akkoord met een serie maatregelen die tegemoetkomen aan de protesten van boeren. De milieueisen om EU-landbouwsubsidies te krijgen worden versoepeld, kleinere landbouwbedrijven worden helemaal niet meer gecontroleerd.

Het gezin Laan, met rechtsboven Henk-Willem en daaronder zijn gehandicapte zoon Joas pleit voor betere toiletvoorzieningen voor mensen als Joas. ‘We hopen dat het balletje nu snel verder gaat rollen.’

Waar verschoon je onderweg een ernstig gehandicapt kind? 'Soms moet het in de bosjes'

Naar de wc gaan tijdens een dagje uit levert kinderen en volwassenen met een ernstige beperking veel gedoe op. Ze hebben vaak een ruimte nodig waarin ze liggend verschoond kunnen worden. Maar die zijn er nauwelijks.