Met financiële trucs werd Manchester City’s spel kunst

Bij elk balcontact van een speler van Manchester City neemt het volume van het publiek in het Etihad Stadium iets toe op zondag 11 november. Supporters kunnen hun ogen niet geloven. Liefst 1 minuut en 55 seconden tikt de landskampioen stadgenoot Manchester United volledig zoek. Uiteindelijk vindt Bernardo Silva het welletjes. Hij zet met een loepzuivere voorzet Ilkay Gündogan vrij voor keeper David de Gea: 3-1.

Aan de goal gingen 44 passes vooraf, van links naar rechts, van voren naar achter. Loopacties, passeerbewegingen en crossballen wisselden elkaar af. Net zolang tot de tegenstander suf getikt was. Alle lessen van trainer Pep Guardiola kwamen samen in die twee minuten. Het publiek keek ademloos toe.

Voor de ‘perfecte’ teamgoal van Manchester City is een hoge prijs betaald. In totaal kostten de tien betrokken veldspelers, verdeeld over diverse transferperiodes, 443 miljoen euro. Sergio Agüero (39 miljoen) en recordaankoop Riyad Mahrez (67 miljoen) waren al gewisseld, terwijl doelman Ederson (39 miljoen) niet meedeed aan de aanval en sterspeler Kevin De Bruyne (61,5 miljoen) herstelde van een knieblessure.

De beste ploeg op aarde, zoals Chelsea-trainer Maurizio Sarri voor zijn onverwachte zege op The Citizens (2-0) van zaterdag vol bewondering zei, kwam volgens klokkenluiderscollectief Football Leaks tot stand door schimmige financiële constructies. Met medeweten van de hele organisatie. „We kunnen doen wat we willen”, stelde directeur Simon Pearce in een gelekte e-mail. Voetbal in al zijn lelijkheid kreeg zo een gezicht.

City trad de regels van Financial Fair Play (FFP), bedoeld om de uitgaven van clubs te begrenzen, stelselmatig met voeten. Abu Dhabi United Group, het bedrijf van eigenaar sjeik Mansour bin Zahyed Al Nayhan, diende als middel om het budget kunstmatig op te krikken. Hoofdsponsor Etihad Airways stond in 2015 voor 75,5 miljoen euro in de boeken, maar maakte in werkelijkheid 9 miljoen over. De rest kwam via een omweg naar Manchester.

Lees ook het verhaal over een geheime deal van Manchester City met de prominente Ghanese voetbalacademie Right to Dream

Een truc met portretrechten genereerde eveneens tientallen miljoenen. Clubs zijn verplicht om spelers te betalen voor het gebruik van hun beeltenis voor commerciële doeleinden. City ‘verkocht’ deze beeldrechten aan een bedrijf, maar hield ze door een kunstgreep in eigen beheer. Fordham Sports Management kreeg het aankoopbedrag overgemaakt en ontving de vergoedingen voor de betrokken voetballers onder de tafel.

De werktitel van deze methode om de UEFA om de tuin te leiden, geeft haarscherp aan hoe City tegen de situatie aankijkt. Huisadvocaat Simon Cliff noemde het ‘Operation Longbow’, een verwijzing naar twee middeleeuwse veldslagen waarbij Engelse troepen een veel groter Frans leger versloegen dankzij het gebruik van de handboog. William Shakespeare baseerde zijn stuk Henry V op de historische overwinning.

De UEFA, vooral ex-voorzitter Michel Platini, was de vijand. Financial Fair Play, zijn geesteskind, stond de ambitie van City om in een relatief kort tijdsbestek aansluiting met de top te vinden in de weg. Het hinderde het masterplan om met Pep Guardiola het spel en succes van FC Barcelona na te streven. City zag zichzelf als Robin Hood. Het stal van ‘koning’ Platini en gebruikte het geld om het voetbal aantrekkelijker te maken.

Staaltje vernuft

Getuige het staaltje vernuft in de recente stadsderby lukt dit wonderwel. City heeft het gezicht van de Premier League voorgoed veranderd. Steeds meer teams proberen de opvattingen van Guardiola te kopiëren. Engeland loopt voorop met tactische ontwikkelingen. De nationale ploeg profiteert van het verhoogde niveau. Net nu het winnen van de Champions League binnen handbereik ligt, verstoort Football Leaks het feestje.

De toon van de onthullingen in het Duitse blad Der Spiegel wekt de argwaan van City. In het exposé heffen de auteurs, tussen de feitelijke opsommingen door, streng de vinger. De Bundesliga, Bayern München in het bijzonder, lijdt onder de club ‘die zichzelf middels bedrog een weg naar de Europese top baant’. President Uli Hoeness dient op enkele plekken als moreel kompas. Waarschuwde hij niet al jarenlang voor het gevaar van het oliegeld?

Maar een rechtbank veroordeelde Hoeness in 2013 voor belastingontduiking (28,5 miljoen euro) tot een gevangenisstraf van 3,5 jaar, waarvan hij 21 maanden uitzat. ‘De Nelson Mandela van de Säbener Strasse’, zoals directeur Karl-Heinz Rumenigge hem bij de viering van zijn zestigste verjaardag noemde, heeft dus op zijn minst de schijn tegen. Getuige de geprikkelde reactie van Manchester City op de onthullingen lijkt deze nuance hun niet te zijn ontgaan.

„De poging om de reputatie van de club te beschadigen is vooropgezet en duidelijk”, schreef een voorlichter van de club. Financial Fair Play is in hun ogen bedoeld om de traditionele Europese grootmachten te beschermen tegen de komst van nieuwe rijken, en niet om clubs te behoeden voor torenhoge schulden. Tot die elite behoren clubs als Real Madrid, Barcelona, Juventus én Bayern München. Toeval?

Martin Samuels, een van de meest gerespecteerde Engelse sportjournalisten, denkt van niet. „Vergeet Manchester City, de echte schurk is Financial Fair Play”, stond in de titel van zijn vernietigende analyse in The Daily Mail. Andere Britse kranten als The Sun en The Telegraph deden wel een poging om Manchester City in hun kolommen op de vingers te tikken, maar beperkten hun kritiek tot één publicatie.

Geldschieters

Samuels’ onderbouwde aanval raakt een gevoelig punt. Heeft de Premier League, zo vraagt hij zich af, dankzij de geldschieters van Leicester City, Chelsea en Manchester City niet aan uitstraling gewonnen en de concurrerende competities in Europa op afstand gezet? Alle drie werden ze in de afgelopen jaren kampioen, terwijl Bayern in Duitsland en Juventus in Italië respectievelijk zeven- en zesmaal op rij de landstitel wonnen.

De ironie wil dat de schoonheid van het spel van Manchester City in Engeland de scepsis over de diepe zakken van sjeik Mansour heeft weggenomen. Zelfs fans van stadgenoot United spreken openlijk de hoop uit ooit zo’n eigenaar te krijgen. Mocht hij overlijden, dan wacht hem een vergelijkbaar eerbetoon als Vichai Srivaddhanaprabha, de verongelukte voorzitter van Leicester City.

Zelfs als de UEFA besluit om City te weren uit de Champions League, betaalt het bedrog zich uit. Door als een zelfverklaarde Robin Hood het opgeblazen budget te gebruiken om het voetbal tot kunstvorm te verheffen, is de slag om de harten en hoofden van het volk allang gewonnen. City speelde vals, maar de Premier League is er beter van geworden. Journalist Samuel verwoordde dit gevoel treffend: „Wat is het probleem?”