Trump blijft trouwe bondgenoot van Saoedi-Arabië, ondanks de moord op Khashoggi

Khashoggi werd vorige maand in het Saoedische consulaat in Istanbul vermoord, toen hij documenten wilde ophalen voor zijn aanstaande huwelijk. Op basis van geluidsopnamen die de Turkse autoriteiten hadden doorgespeeld aan Washington, concludeerde de CIA volgens The Washington Post dat de Saoedische kroonprins opdracht voor de moord had gegeven. Maar president Trump hield zich in zijn verklaring zorgvuldig op de vlakte. ‘We zullen mogelijk nooit alle feiten met betrekking tot de moord op Jamal Khashoggi te weten komen’, aldus Trump.

Trump noemde de moord op Khashoggi ‘verschrikkelijk’, maar liet meteen weten dat de VS in ieder geval geen streep zullen halen door de lucratieve defensiecontracten die zij met Saoedi-Arabië hebben gesloten. ‘Als we die contracten dwaas genoeg annuleren, dan zouden Rusland en China daar enorm van profiteren. Dat zou een geweldig cadeautje van de VS voor hen zijn.’ Volgens hem heeft hij bij zijn bezoek aan Saoedi-Arabië vorig jaar liefst voor bijna 400 miljard euro aan Saoedische investeringen en contracten weten binnen te slepen, waaronder ongeveer 100 miljard voor Amerikaanse defensiebedrijven.

‘Ik begrijp dat er Congresleden zijn die om politieke of andere redenen een andere richting in willen slaan en dat staat hun vrij’, vervolgde Trump. Maar hij hamerde erop dat Saoedi-Arabië een belangrijke bondgenoot blijft van de VS in de strijd tegen het terrorisme. Hij wees er ook nog eens op dat het land na de VS de grootste olieproducent ter wereld is.

Vanuit het Congres klonk kritiek op Trumps opstelling. De Democratische senator Dianne Feinstein zei ‘geschokt’ te zijn dat de president niet bereid is Saoedi-Arabië te straffen voor de ‘moord met voorbedachten rade’ op Khashoggi. Feinstein voegde eraan toe dat zij tegen verdere wapenverkopen aan het land zou stemmen. Ook de Democratische afgevaardigde Adam Schiff, die binnenkort het voorzitterschap van de Inlichtingencommissie van het Huis van Afgevaardigden overneemt, pleitte voor maatregelen tegen Saoedi-Arabië. Hij noemde het ongeloofwaardig dat Mohammed bin Salman ‘niet op de hoogte of niet betrokken was bij de moord op Khashoggi’. Andere Democraten willen dat het Congres de CIA dwingt alles openbaar te maken wat het over de moord weet.

Afgelopen weekeinde zei Trump nog dat zijn regering deze week een volledig rapport zou publiceren over wie er achter de moord op Khashoggi zat, maar dat lijkt voorlopig van de baan. Trump zei alleen dat de inlichtingendiensten nog doorgaan met het onderzoek naar de affaire, die het aanzien van Mohammed bin Salman danig heeft aangetast. Trump zit daar flink mee in zijn maag omdat hij mede op aandringen van zijn schoonzoon Jared Kushner de banden met de Saoediërs juist heeft verstevigd.

Ontkenningen

Trump wees er in zijn verklaring ook op dat de kroonprins steeds heeft ontkend dat hij ook maar iets met de moord op de journalist te maken heeft gehad. Sommige waarnemers trekken een vergelijking met de manier waarop Trump ook altijd vragen over de Russische inmenging in de presidentsverkiezingen van 2016 ontwijkt door te wijzen op de ontkenningen van president Poetin.

‘Hij laat zien dat ze wanhopig zijn’, zei Bruce Riedel, een expert op het gebied van Saoedi-Arabië bij de denktank Brookings Institution, eerder deze week. ‘Ze kijken nu tegen het feit aan dat ze de schuld van Mohammed bin Salman niet kunnen ontkennen.’

De Saoedische autoriteiten hebben hun geloofwaardigheid ondermijnd doordat ze aanvankelijk verklaarden dat  Khashoggi het consulaat zelf had verlaten en pas later toegaven dat hij in het consulaat was gedood. Dat zou per ongeluk zijn gebeurd, maar later zei de openbaar aanklager dat Khashoggi met voorbedachten rade was vermoord. Het blijft nog steeds onduidelijk wat er met het lijk van de Saoedische journalist is gebeurd. Volgens de Turkse autoriteiten zou hij in stukjes zijn gezaagd, maar de Saoedische autoriteiten hullen zich in zwijgen over dit lastige onderwerp.