May verenigt betogers voor en tegen de brexit

Ava Quinlan knielt in een pad voor Westminster Abbey bij een rij houten kruisjes waarop kleine papieren klaproosjes zijn vastgepind – tijdelijke gedenktekens voor Britse soldaten die in de oorlogen van het Verenigd Koninkrijk zijn gevallen, velen in Europa. Haar oom sneuvelde in Italië in 1945. “We zijn de lessen van de twee wereldoorlogen vergeten. De EU is er om te voorkomen dat dit weer gebeurt.”

Zij en haar man Gregory, beiden achter in de vijftig, wonen in Londen en hebben, net als vrijwel hun hele omgeving, zeggen ze, tegen de brexit gestemd. Nu er eindelijk een overeenkomst ligt over hoe het Verenigd Koninkrijk de EU gaat verlaten, zijn ze nog erger ongerust dan ze al waren.

“Dit is niet het einde, het is chaos”, zegt Gregory. “De deal komt nooit door het parlement en zelfs als dat wel zo zou zijn, dan is het nog niet duidelijk wat de uitkomst is. Hoezo zijn we zo beter af?” De enige die hij kent die voor de brexit heeft gestemd, is zijn zus, “maar die is niet zo slim”. Hij denkt overigens dat ze door alle brexit-perikelen inmiddels wel van gedachten is veranderd.

Oneindige looptijd

Zo’n omslag in het denken vindt niet op grote schaal plaats, meent Alex De Ruyter, hoofd van het Centre for Brexit Studies aan Birmingham City University. “Er is wel een kleine beweging, maar niet de omslag die de voorstanders van een tweede referendum nodig hebben.”

Ook de overeenkomst die er nu ligt, zal daar weinig verandering in brengen. “Welke overeenkomst? Dit is alleen maar een akkoord voor een overgangsfase met een looptijd die oneindig kan zijn.” De Ruyter ziet weinig kans dat het wordt aangenomen door het Britse parlement, en dan is de mogelijkheid van een ‘no-deal’ brexit, een uittreding van het Verenigd Koninkrijk zonder een overeenkomst met de EU, “een uitgesproken mogelijkheid”.

Als het aan de voorstanders van een brexit ligt, is dat precies wat er moet gebeuren, zoals de demonstranten die ’s ochtends buiten Downing Street 10 staan, de ambtswoning van de Britse premier. Er is geen twijfel over hun boodschap: ‘We voted Leave’, staat op een blaadje dat een van hen vasthoudt.

Het is Patrick O’Flynn, Europees parlementslid voor Ukip, de partij die zo hard campagne heeft gevoerd voor de brexit. “Theresa May moet weg want ze heeft het Britse publiek verraden”, zegt hij over de huidige overeenkomst. “Ze heeft beloftes gedaan over het terugnemen van soevereiniteit, over onze landbouw, de visserij, handel. Maar dit is het tegenovergestelde.”

Hij lacht als hem wordt gevraagd of de voor- en tegenstanders van de brexit nu op één lijn zitten, met hun afwijzing van het akkoord dat May heeft bereikt met de EU. “We zitten op één lijn in ons verzet tegen dit akkoord, maar we gaan niet met ze samenwerken. Zij willen het verwerpen van dit akkoord gebruiken om de brexit te stoppen, tégen de stem van het volk.”

Doorzetten

De stem van het volk wordt in Groot-Brittannië meestal verwoord in het parlement in Westminster. Een deel daarvan wordt momenteel verbouwd. Buiten de poort staat een man in een keurig gestreept pak, ook met een herdenkingsklaproos op zijn revers. “Nee, hoor, ik werk niet in het parlement, ik ben een sloper”, zegt de 33-jarige Dan Horton.

Over de brexit is hij duidelijk: het moet nu maar doorgaan. “Ik heb niet gestemd bij het referendum, want ik wist eerlijk gezegd niet hoe de zaken lagen. Maar nu we eenmaal voor een brexit hebben gestemd, moet het maar doorgezet worden.”

Hij houdt zich niet bezig met de politiek en weet ook het fijne niet van de overeenkomst die May heeft bereikt met de EU. “Maar het moet wel een echte brexit zijn, want daar hebben de mensen voor gestemd. Ik weet zeker dat alles in orde zal komen. We waren vroeger sterk en dat zullen we in de toekomst weer zijn.”

Lees ook:

Onverwachte steun van de tabloids voor doorzetter May

Na de meest chaotische dag uit het premierschap van Theresa May, maakten de Britse kranten vrijdag de balans op, en met name de Daily Mail schoot haar op een wel heel opvallende manier te hulp.