Goed nieuws voor homostellen met een kinderwens en een draagmoeder. Ze kunnen vanaf 2019 terecht bij Nederlandse IVF-klinieken. "Dat is waanzinnig", zegt Dennis Zantman (31). Hij werd vorig jaar met zijn partner Lody (28) vader van Skye.
De regels zijn nu nog zo streng dat homostellen nog niet in aanmerking komen om samen een kind te krijgen. Ze gaan vaak naar het buitenland om hun kinderwens in vervulling te laten gaan. Dat hoeft niet meer, blijkt uit een rondgang van onderzoeksprogramma De Monitor.
MC Kinderwens in Leiderdorp en Nij Geertgen in Elsendorp starten in 2019 met draagmoederschap voor homostellen. Meerdere klinieken overwegen nog of ze IVF-draagmoederschap voor homostellen gaan aanbieden.
Kinderwens
Dennis moest met zijn partner Lody naar Canada. Dennis: "Onze relatie heeft vijf jaar in het teken gestaan van onze kinderwens. Het is ons uiteindelijk met veel hulp van anderen, een crowdfundingsactie en enorm veel geduld gelukt om vader te worden."
Meer mensen hebben hetzelfde probleem. Gisteren sprak hij bij 'Meer dan gewenst', een platform voor homo's en lesbiennes met een kinderwens. "Er zaten wel 150 mensen in de zaal die allemaal met een kinderwens bezig zijn. Het zou zo veel makkelijker en fijner zijn als dit proces in Nederland kan."
Strikte voorwaarden
De beroepsgroep NVOG nam twee jaar geleden het standpunt in om IVF-draagmoederschap onder strikte voorwaarden mogelijk te maken voor homoseksuele wensouders.
"We zien elk jaar dat er tientallen mannenparen zich wenden tot artsen met dit verzoek. Maar tot nu toe is dat in Nederland niet mogelijk en zien mannen zich genoodzaakt om naar het buitenland te gaan," zegt gynaecoloog Annemiek Nap namens de beroepsgroep.
Juridische rompslomp
Klinieken zijn vooral huiverig voor de psychische en juridische zorg die bij het traject komt kijken. Artsen vragen zich af of wensouders, de draagmoeder en het kind juridisch genoeg zijn beschermd als er tijdens of na de behandeling iets misgaat.
Een draagmoeder kan bijvoorbeeld spijt krijgen en het kind niet meer willen afstaan. Juridisch gezien kan dat, omdat zij het kindje baart en daarmee voor de Nederlandse wet de moeder is.
Risico's beperken
Twee jaar geleden adviseerde de Staatscommissie Herijking ouderschap om in het Nederlandse recht een specifieke regeling voor draagmoederschap op te nemen. Dit om de risico’s voor alle betrokkenen te beperken.
Eén van de aanbevelingen is om de rechten van de wensouders en het kind beter te waarborgen. Een draagmoeder die spijt krijgt, heeft dan nog zes weken de tijd om via de rechter een verzoek tot ontbinding van de draagmoederschapsovereenkomst in te dienen. Daar moet ze dan een goed argument voor hebben. Het is een moeilijke kwestie waar politici nog steeds geen besluit over hebben genomen.
Geen ouderlijk gezag
Skye werd in augustus vorig jaar geboren. Datzelfde jaar werd ze in het ziekenhuis opgenomen met een RS-virus, een infectie in de longen. "Onze draagster had op dat moment nog het juridische ouderschap, daarom mochten wij niet bij Skye in het ziekenhuis blijven slapen." Na de geboorte heeft het stel een lang juridisch pad bewandeld om de voogdij over Skye te regelen.
"Het is fijn dat homostellen in klinieken makkelijker ouders kunnen worden, maar de wetgeving moet ook worden aangepast", zegt Dennis. "Nu moet je bijvoorbeeld zelf een draagmoeder of draagster, dan is de eicel niet van de draagmoeder zelf, zien te vinden. Je mag niet in het openbaar een oproep doen. Dat is strafbaar."
