Wereldwijd scepsis, woede en afschuw over omstandigheden dood Khashoggi, maar Trump vindt Saoediërs “geloofwaardig”

Dat liet de president weten aan journalisten in Glendale, Arizona, waar hij voor een campagnerally was. “Deze aankondiging is een goede eerste stap, een belangrijke stap”, aldus de president, die niet gelooft dat de Saoedische autoriteiten tegen hem hebben gelogen. “Maar we hebben ons onderzoek nog niet afgesloten. Wat er met Khashoggi is gebeurd is onacceptabel.”

Trump zei in gesprek te zullen gaan met kroonprins Mohammed bin Salman. De Amerikaanse president liet dan ook verstaan dat hij hoopte dat eventuele sancties tegen Riaad de wapenhandel niet zullen schaden. 

De Amerikaanse wapenhandel met Saoedi-Arabië is naar schatting goed voor in totaal 450 miljard dollar. “Dat kan meer dan een miljoen jobs kosten”, aldus Trump. Hij herhaalde dat Saoedi-Arabië ook belangrijk is als bondgenoot in de regio, als “tegengewicht tegen Iran”. “Dat is niet de makkelijkste situatie.”

De VS sloten in mei vorig jaar nog een akkoord met de Saoedi’s om voor 110 miljard dollar wapens te zullen leveren aan de golfstaat. 

Eerder bleef het Witte Huis in een eerste officiële reactie nog op de vlakte. Het liet weten “kennis te nemen van de mededeling van het koninkrijk Saoedi-Arabië, dat het onderzoek naar het lot van Jamal Kashoggi vooruitgang boekt en dat het optreedt tegen de verdachten die tot nu toe zijn geïdentificeerd. We blijven het internationale onderzoek op de voet volgen", klonk het.

Trumps lauwe reactie op de verklaring van de Saoediërs wordt overschaduwd door die van zijn collega-politici. Zo lieten enkele Republikeinse Senatoren zich al in niet mis te verstane bewoordingen uit over de zaak.

De Republikeinse senator Lindsay Graham liet weten sterke twijfels te hebben bij de verklaringen van Saoedi-Arabië. "Het is een understatement om te zeggen dat ik sceptisch sta tegenover de nieuwe Saoedische versie over de dood van meneer Khashoggi", schreef hij op Twitter. Het land verklaarde de afgelopen weken herhaaldelijk niets met de ‘verdwijning’ van de journalist te maken te hebben.

De Republikeinse Senator Mike Coffman Van Colorado, die zelf een marineveteraan is, gaat nog verder en roept Trump in sterke bewoordingen op om de Amerikaanse ambassadeur uit Saoedi-Arabië terug te roepen. 

“Ons land moet opstaan voor haar waarden en van onze ‘bondgenoten’ eisen dat ze de mensenrechten respecteren. Ik heb niet gevochten zodat we de andere kant op kunnen kijken. De VS en de rest van de internationale gemeenschap moeten de moord op de heer Khashoggi en het gebruik van diplomatieke posten als martelkamers door schurkenstaten veroordelen", klinkt het.

Ook in journalistieke kringen wordt sceptisch gereageerd op de verklaring van de Saoediërs. Zo twittert de veiligheidsexpert van CNN, Jim Sciutto, die zegt Khashoggi ooit ontmoet te hebben, dat hij zich niet kan voorstellen dat de “59-jarige bebrilde intellectueel zich zou inlaten in een fysiek gevecht met verschillende veiligheidsagenten. Dat is onvoorstelbaar.”

Karen Attiah, Khashoggi's redacteur bij de Washington Post, de krant waarvoor de man kritische columns over zijn vaderland scheef, deed de verklaringen van Saoedi-Arabië af als “utter bullshit”, grote onzin. “Wat ik verafschuw aan deze verklaring is het gebruik van passieve werkwoordsvormen om te impliceren dat het om een ongeluk gaat. Jamal is niet “gewoon tijdens een vechtpartij gestorven. Khashoggi was vermoord. Door Saoediërs. In een consulaat. Zijn leven is van hem afgenomen”, twittert de vrouw resoluut. 

“Khashoggi was een 60-jarige man, wat voor eerlijk “gevecht” zou hij hebben gehad tegen 15 andere mannen? En wie brengt een botzaag mee naar een ‘discussie’?! De dwaasheid van de Saoedische verklaring is verbijsterend”, voegde ze eraan toe. De eindredactrice gelooft ook niet dat het Saoedische kroonprins niets afweet van Khashoggi’s dood. 

 De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Antonio Guterres, is “zeer ontsteld door de bevestiging van de dood van Jamal Khashogggi”. Dat zegt Guterres in een persbericht dat verscheen nadat Saoedi-Arabië de dood van de Saoedische journalist had bevestigd.

Guterres benadrukt “de noodzaak van een snel, diep en transparant onderzoek naar de omstandigheden van het overlijden”. Guterres wil dat “de verantwoordelijken snel rekenschap afleggen” voor hun daden, klinkt het ook. 

De snelheid van Guterres’ reactie deze nacht staat in schril contrast met de voorzichtigheid die de VN tot nu toe aan de dag legde in de zaak.