Luister naar

Rechter weg in zaak tegen tabaksindustrie

Nieuws
Rechter Jan Wolter Wabeke trok zich maandag terug uit de zaak die de antirooklobby heeft aangespannen tegen de tabaksindustrie. De kans is nu groot dat de zaak, die woensdag zou dienen, vertraging oploopt.
dinsdag 25 september 2018 om 03:00
Advocaat Bénédicte Ficq (m.) is hét gezicht geworden van de juridische strijd tegen de tabaksindustrie.
Advocaat Bénédicte Ficq (m.) is hét gezicht geworden van de juridische strijd tegen de tabaksindustrie. anp / Remko de Waal

Amsterdam

Tijdens een etentje zei Jan Wolter Wabeke dat, wat hem betreft, roken ‘ieders eigen verantwoordelijkheid’ is. Probleem is echter dat hij zich als voorzittend rechter moet buigen over een zaak waarin precies het tegenovergestelde wordt betoogd. Omdat zijn neutraliteit ter discussie stond, trok hij zich maandag terug.

Advocaat Bénédicte Ficq vertegenwoordigt een collectief dat de tabaksindustrie verantwoordelijk wil stellen voor de verslavende en schadelijke effecten van roken. Ze hoorde via een kennis die bij het etentje was over Wabekes uitspraken en eiste dat hij zich zou terugtrekken.

Ficq meent dat de tabaksindustrie verantwoordelijk is voor schade als gevolg van roken. De industrie zorgt er doelbewust voor dat mensen snel verslaafd worden en blijven.

Wabeke stapt uit eigen beweging op. De verschoningskamer van het gerechtshof accepteert zijn vertrek en zal een vervanger aanstellen. Ficq reageerde opgelucht op Wabekes beslissing. Volgens het gerechtshof kan de zaak nog steeds op woensdag beginnen. Ficq vindt echter van niet. Ze wil dat de rechter die Wabeke vervangt, de tijd krijgt zich in te lezen.

geen wilsvrijheid

Ficq beticht namens haar cliënten de tabaksindustrie van moord of doodslag, valsheid in geschrifte en mishandeling. Met hun product perken ze moedwillig de wilsvrijheid van rokers in, stelt ze.

De advocaat begon de zaak twee jaar geleden, namens twee longpatiënten. Intussen hebben vele artsen en verpleegkundigen, de verslavingszorg en enkele ziekenhuizen zich bij haar initiatief aangesloten. Ook de gemeente Amsterdam steunt de zaak. Ficq hoopt dat ook veel scholen en aandeelhouders in de tabaksindustrie de juridische strijd gaan steunen.

In februari oordeelde het Openbaar Ministerie echter dat de wet geen mogelijkheden biedt om de tabaksindustrie te vervolgen. Het stelde bovendien dat iedereen intussen moet weten wat de schadelijke en verslavende effecten van roken zijn.

Ficq en de patiënten en artsen die zij representeert, waren niet verrast door de beslissing van het OM. Ze zetten hun kaarten op een gang naar het gerechtshof. Via een zogeheten artikel 12-procedure willen ze deze afdwingen. Als de rechter hen hierin woensdag volgt, is het OM gedwongen alsnog vervolging in te stellen.

‘origineel en spitsvondig’

In mei riep Ficq via een advertentie in Het Financieele Dagblad gewetensbezwaarde mensen uit de tabaksindustrie op, zich bij haar te melden.

Ze belooft een ‘creatieve’ aanpak. ‘Maak je borst maar heel erg nat’, zei ze in NRC tegen de tabaksindustrie. Vanwege het unieke van deze rechtsgang is het lastig in te schatten hoe groot Ficqs kansen zijn.

Als het tot vervolging komt, zal de rechter, zo stelt de antirooklobby, niet alleen kijken naar de letter van de wet (zoals het OM deed), maar ook naar de geest. Ze verwacht dan meer kans te maken.

Ook diverse juristen en juridisch hoogleraren dichten Ficq veel kans toe met haar zaak. Hoogleraar staats- en bestuurskunde Wim Voermans noemde haar in december 2016 in NRC ‘origineel en juridisch spitsvondig’ in haar aanpak. <

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Lisa Westerveld (GL-PvdA, links) roept samen met Faith Bruyning (NSC, rechts) op om een zogenoemde beknopte parlementaire enquête uit te laten voeren naar de gesloten jeugdzorg van 2008 tot nu.

De Kamer is diep bezorgd over de gesloten jeugdzorg, maar ziet weinig in weer een enquête

GroenLinks-PvdA en NSC willen met een ‘beknopte parlementaire enquête’ uitzoeken hoe de misstanden in de gesloten jeugdzorg zo lang konden doorgaan. Maar een meerderheid van de Kamer twijfelt of ‘nog een rapport’ wel de oplossing biedt.

Agenten met machinegeweren bewaken de Dom in Keulen rond Kerst en Nieuwjaar na de ontdekking van aanslagplannen van ISIS-Khorasan.

ISIS heeft Europa nog steeds in het vizier voor aanslagen als die in Rusland

In heel Europa zijn veiligheidsdiensten in staat van paraatheid. Want de aanslag in Moskou was niet het enige plan van ISIS. Het heeft Europa weer stevig in het vizier, te beginnen met kerken.

‘Je kunt aan je vlucht een CO2-uitstootcijfer hangen, maar wat zijn de precieze gevolgen dan?'

Waarom we toch blijven vliegen ondanks schaamte. 'Zet op een rij wat je belangrijkste waarden zijn'

Vliegschaamte blijft een dingetje, van de 18 tot 65-jarigen heeft 1 op de 5 er last van. Waarom blijven we vliegen, terwijl we weten dat het het klimaat fors schaadt?

De brug over het Noordhollandsch Kanaal bij Purmerend ligt midden in de A7, en is verreweg de belangrijkste verkeersader in het gebied.

Motorambulances en speedpedelecs om de file te omzeilen: de brug over de A7 wordt verbouwd

De verkeersoverlast in Noord-Holland zal gigantisch zijn zodra Rijkswaterstaat begint met de versteviging van een brug, midden in de A7. Artsen en verpleegkundigen maken zich zorgen over de gevolgen voor de spoedzorg.

Boerenprotest dinsdagmorgen in Brussel.

EU-landen komen boeren ongekend snel tegemoet, GroenLinks spreekt van 'symboolpolitiek'

De EU-landen zijn akkoord met een serie maatregelen die tegemoetkomen aan de protesten van boeren. De milieueisen om EU-landbouwsubsidies te krijgen worden versoepeld, kleinere landbouwbedrijven worden helemaal niet meer gecontroleerd.

Het gezin Laan, met rechtsboven Henk-Willem en daaronder zijn gehandicapte zoon Joas pleit voor betere toiletvoorzieningen voor mensen als Joas. ‘We hopen dat het balletje nu snel verder gaat rollen.’

Waar verschoon je onderweg een ernstig gehandicapt kind? 'Soms moet het in de bosjes'

Naar de wc gaan tijdens een dagje uit levert kinderen en volwassenen met een ernstige beperking veel gedoe op. Ze hebben vaak een ruimte nodig waarin ze liggend verschoond kunnen worden. Maar die zijn er nauwelijks.