Waarom beschuldigt Trump China én Europa van ‘valutamanipulatie’?

Waarom beschuldigt Trump China én Europa van ‘valutamanipulatie’?

‘China, de Europese Unie en anderen hebben hun munteenheden en rentes gemanipuleerd’, twitterde een boze Trump vrijdag. Waarna de Amerikaanse president misprijzend constateerde dat ‘de dollar elke dag sterker en sterker wordt’.

Een dag eerder had Trump ook al opzien gebaard door de Federal Reserve openlijk te bekritiseren. ‘Ik ben er niet blij mee’, zei hij in een interview met nieuwszender CNBC over de opeenvolgende renteverhogingen. Daarmee doorbrak hij een taboe. Politici worden geacht zich niet met hun onafhankelijke centrale bank te bemoeien. Maar bovendien riskeert hij een valutaoorlog.

De reden ligt voor de hand. Met verkiezingen dit najaar is Trump bang dat een hogere rente en sterke munt zijn economische succes om zeep helpen. Hoe hoger de dollarkoers, hoe duurder Amerikaanse producten worden voor het buitenland – en hoe verder het toch al forse handelstekort zal oplopen. Trump is juist een handelsoorlog gestart om die trend te keren. Met zijn uithaal voert hij de druk op Beijing en Brussel verder op. Zijn woorden hebben daarnaast nog een ander, onmiddellijk effect: de dollarkoers daalde vrijdag.

Trump wil een goedkope dollar en een dure euro. Missie geslaagd dus?

Het is niet voor het eerste dat de president de dollar omlaag probeert te praten. Zo merkte hij vlak voor zijn inauguratie al op dat die ‘te sterk’ was, mede omdat China zijn munteenheid kunstmatig goedkoop zou houden. Begin dit jaar stelde ook Trumps minister van Financiën Mnuchin dat ‘een zwakke dollar goed was voor de Amerikaanse economie en handel’.

Zulke uitspraken hebben ogenschijnlijk direct resultaat, maar op de lange termijn is het vechten tegen de bierkaai. Dat heeft het Witte Huis minstens zozeer aan zichzelf te danken als aan de Fed. Door zijn radicale belastingverlagingen draait de economie als een tierelier. Een sterke dollar is dan onvermijdelijk.

Hoe groot is de kans dat de handelsruzie in een valutaoorlog ontaardt?

Dat hangt af van de reactie van China en de Europese Unie. Dit weekeinde ontmoetten de ministers van Financiën en centrale bankiers van de G20 elkaar in Buenos Aires. Donderdag komt ook de Europese Centrale Bank (ECB) bijeen.

Anders dan de Amerikanen hoeven de Chinezen en Europeanen minder snel hun toevlucht te nemen tot controversiële uitspraken om hun valuta actief omlaag te praten. Daar zorgt de zwakkere economie wel voor. China, dat met zijn staatskapitalistische systeem toch al veel meer controle heeft over de koers van de munt, kampt met torenhoge schulden en tegenvallende groeicijfers. De afgelopen drie maanden verloor de yuan dan ook 8 procent aan waarde. 

Europa wordt op zijn beurt geholpen door het goedkope geldbeleid. Waar de Amerikaanse Fed al begonnen is de door haar aangekochte schuldenberg af te bouwen, moet de ECB hier nog mee beginnen. Een eerste renteverhoging wordt op zijn vroegst volgend jaar zomer verwacht.

Is een duurdere euro goed of slecht nieuws voor Nederland?

Voor veel Nederlanders die hun vakantie buiten de eurozone vieren, kan Trumps valutaoorlog een cadeautje zijn. De Europese eenheidsmunt steeg vrijdag als gevolg van zijn beschuldigingen. Dat betekent: meer boodschappen, buitenlandse souvenirs en benzine bij de pomp voor hetzelfde bedrag in euro’s.

Voor de Nederlandse economie als geheel zijn de druiven zuur. Unilever maakte afgelopen week bekend dat de omzet en winst de eerste helft van dit jaar gedaald zijn. Grootste boosdoener is de sterke euro, die zich maanden aaneen rond de 1,24 dollar bewoog. Inmiddels ligt de koers wat lager, maar de les is duidelijk. Als Trump een valutaoorlog begint en de euro duurder wordt, gaat dat handel, winst, en op termijn ook banen kosten.