Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Buitenland

Israël organiseert reddingsactie Witte Helmen uit Syrië

De ruim vierhonderd leden van de reddingswerkorganisatie zijn door het Israëlische leger uit het zuidwesten van Syrië gehaald en overgebracht naar Jordanië.

Leden van de Witte Helmen aan het werk na een bombardement in Idlib, in Noordwest-Syrië.
Leden van de Witte Helmen aan het werk na een bombardement in Idlib, in Noordwest-Syrië. Foto Omar Haj Kadour/AFP

Het Israëlische leger heeft zaterdagavond honderden leden van de Syria Civil Defence uit Syrië gehaald. De ruim vierhonderd reddingswerkers van de organisatie, ook bekend onder de naam Witte Helmen, en hun familieleden zijn met bussen vanuit Zuidwest-Syrië via Israël overgebracht naar Jordanië, schrijft Bild. Verslaggevers van de Duitse krant waren aanwezig bij de evacuatie. De VN heeft inmiddels bevestigd dat de operatie heeft plaatsgevonden.

In een verklaring op Twitter schrijft het Israëlische leger dat er sprake was van een “uitzonderlijk humanitair gebaar”.

Twitter avatar IDFSpokesperson IDF The civilians were evacuated from the war zone in Southern Syria due to an immediate threat to their lives. The transfer of the displaced Syrians through Israel is an exceptional humanitarian gesture

Gevreesd voor het leven van hulpverleners

De Verenigde Staten en een aantal Europese landen waaronder het Verenigd Koninkrijk en Duitsland hadden aangedrongen op de evacuatie. Er werd gevreesd voor het leven van de hulpverleners. In het Westen worden de Witte Helmen vanwege hun reddingsacties na bombardementen gezien als helden. Het Syrische regime en bondgenoot Rusland beschouwen hen als verlengstuk van “terroristische groeperingen”.

Vanwege de snelle opmars van het Syrische leger in de zuidwestelijke regio Deraa konden de reddingswerkers nergens meer heen. In de afgelopen weken heeft Syrië met hulp van Rusland bijna geheel het zuidwesten van het land veroverd op rebellengroepen. In deze regio begonnen in het voorjaar van 2011 de eerste protesten tegen het regime van president Bashar al-Assad.

De evacuatie vond plaats onder begeleiding van de Verenigde Naties. De leden van de Witte Helmen blijven niet in Jordanië, zij worden in de komende drie maanden opgenomen in Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Canada.

Camera’s op helmen

De reddingswerkorganisatie Witte Helmen, de naam verwijst naar de helmen die hulpverleners dragen tijdens reddingsacties, werd in 2014 opgericht. Voorlopers van deze vrijwillige hulporganisatie werkten sinds eind 2012 in steden als Aleppo en Douma om te burgers te waarschuwen voor luchtaanvallen en mensen na een bombardement uit het puin te halen. De organisatie werd geprofessionaliseerd door mede-oprichter en directeur James Le Mesurier en aangestuurd vanuit Turkije.

Lees ook: Witte Helmen redden levens in de puinhopen van Syrië

De hulpverleners werden uitgerust met camera’s waardoor zij ook talloze oorlogsmisdaden van Syrië en Rusland hebben vastgelegd. In een interview uit 2016 met NRC zei Le Mesurier hierover:

“De teams zijn neutraal en onpartijdig. Het is niet hun eerste doel om bewijs te verzamelen. Maar het is naar voren gekomen als een derde pilaar, naast preventie en redden en helpen herstellen. Burgers bombarderen is een schending van de mensenrechten. Als een team in actie komt en de camera aanzet vergaart het beelden van potentiële oorlogsmisdaden. Dat geven we door aan mensenrechtenorganisaties en de VN.”

In 2016 waren de hulpverleners kandidaat voor de Nobelprijs voor de Vrede. Een jaar won een Britse documentaire over de hulpverleners, uitgezonden op Netflix, een Oscar.

Tegelijkertijd proberen Syrië en Rusland er alles aan te doen om de organisatie in diskrediet te brengen. Via lastercampagnes op social media worden de Witte Helmen afgeschilderd als steunpilaar van Al-Qaeda en als geheim wapen van westerse inlichtingendiensten, vanwege de achtergrond van directeur Le Mesurier als voormalig Brits militair. Ook zijn een aantal centra van de Witte Helmen gebombardeerd en zijn meerdere leden omgekomen.