Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Als half afgebouwde metrolijn was de Noord/Zuidlijn perfect

De Noord/Zuidlijn, die zaterdag wordt geopend, had beter niet voltooid kunnen worden, vindt Floor Rusman. Het bouwwerk was een symbool van menselijke feilbaarheid.

De ingang van de Noord/Zuidlijn bij Centraal Station.
De ingang van de Noord/Zuidlijn bij Centraal Station. Foto Olivier Middendorp

Fietsend over het Rokin zag ik de ingang naar de Noord/Zuidlijn ineens blinken in het zonlicht. Het gaat dus echt gebeuren. Ik voelde verbazing en meteen daarna teleurstelling.

Toen ik veertien jaar geleden in Amsterdam kwam wonen, zou de Noord/Zuidlijn af zijn binnen zeven jaar. Maar de verwachte voltooiing verschoof even snel naar de toekomst als ikzelf, ze vertoefde al die jaren op de horizon van mijn tijdsbeleving.

Lees ook waarom het boren van de Noord/Zuidlijn een heikele onderneming was: De techniek die de nieuwe metrolijn redde

De Noord/Zuidlijn werd iets waarop je wachtte zonder te verwachten dat het er echt zou komen. Een Godot in metrovorm. Of een Nederlandse Sagrada Familia, de kerk in Barcelona die al in aanbouw is sinds 1882. Inmiddels zijn de hijskranen rond de kerk een onderdeel geworden van de esthetische belevenis. Zo kun je de bouw van de Noord/Zuidlijn ook zien: als een per ongeluk tot stand gekomen conceptueel kunstwerk, een verwijzing naar het leven als work in progress.

Mislukkingen

Of als de Nederlandse Icarus, een herinnering aan hoogmoed en mislukking. Zoals Icarus met z’n gewaxte vleugeltjes de zon tegemoet stoof, zo dacht de gemeente Amsterdam wel voor 1,5 miljard gulden binnen acht jaar een metrolijn te kunnen maken onder een op palen gebouwde stad. Het is geweldig dat de mens zich steeds in dit soort projecten stort, maar we moeten de mislukkingen die erbij horen niet uitvlakken. De half afgebouwde metrolijn, met z’n lelijke blauwe hekken en wolken stof, was perfect als herinnering aan de feilbaarheid van de mens.

Lees ook: Op een nieuwe metro hoeft Amsterdam niet te rekenen

Als symbool had het zelfs nog iets kunnen opleveren. Toeristen hadden tegen betaling een kijkje kunnen nemen in de onvoltooide spelonken, waar ze echte bouwvakkers hadden kunnen treffen die als moderne Sisyphussen elke dag hun eindeloze werk ter hand namen. De oplettende toerist had hierin een verwijzing naar de absurditeit van het leven kunnen ontwaren.

Het heeft niet zo mogen zijn, want tegen alle verwachtingen in is de Noord/Zuidlijn toch afgekomen. We verliezen vandaag een ode aan de hubris, de mislukking en het absurdisme. We krijgen er een metrolijn voor terug. Of dat een vooruitgang is, zal ieder voor zichzelf moeten bepalen.