Na Polen ook Hongarije in Brussels beklaagdenbankje

De Europese Commissie heeft donderdag besloten om Hongarije aan te klagen bij het Europese Hof van Justitie wegens inbreuk op Europese asiel- en terugkeerregels. Daarnaast heeft de Commissie door middel van een waarschuwende brief een tweede inbreukprocedure gestart over de zogenoemde ‘Stop-Soros wetten’ die het Hongaarse parlement in juni goedkeurde. De betreffende wetten perken het recht op asiel verder in en maken hulp aan asielzoekers strafbaar. Ze zijn genoemd naar de Hongaarse filantroop George Soros die ngo’s in de regio financiert.

Zo bindt Brussel nu ook met Hongarije de strijd aan, nadat ook een conflict met Polen – over toegenomen regeringscontrole over de rechtspraak – de afgelopen maanden escaleerde.

Lees ook: Soros-stichting vertrekt uit Hongarije vanwege ‘repressief klimaat’

Antimigratiepropaganda

De beslissing om de Hongaarse regering van premier Viktor Orbán voor het Europese Hof te slepen, is het gevolg van een inbreukprocedure die de Commissie begon in 2015.

Volgens de Commissie houdt Orbáns regering, die een uiterst strikt asielbeleid koppelt aan grootschalige antimigratiepropaganda, zich niet aan de Europese asielregels. Die worden onder meer overtreden door in omheinde transitzones aan de Hongaars-Servische grens slechts een beperkt aantal personen toe te laten en pas na veel te lange wachttijden.

Bovendien, zo stelt de Commissie, is de Hongaarse asieldetentie langer dan de maximum periode van vier weken die asielzoekers verplicht kunnen worden in een transitcentrum te verblijven.

Daarbij voorziet Hongarije ook niet in de nodige bijstand voor kwetsbare asielzoekers, verzekert de regering geen afdoende individuele beoordeling van asielaanvragen en worden asielzoekers niet adequaat voorgelicht over hun rechten. Dat Hongaarse ordediensten daarnaast op ad hoc basis personen terugsturen die op irreguliere wijze het land binnenkomen maar wel uitdrukkelijk asiel vragen, vormt volgens de Commissie een belemmering in de toegang tot de asielprocedure.

Asielcriteria

De tweede inbreukprocedure gaat over een reeks nieuwe Hongaarse wetten die volgens de Commissie in strijd zijn met Europese regels, de EU-verdragen en het Handvest van Grondrechten van de EU. Deze in juni goedgekeurde wetten scherpen de asielcriteria verder aan, zodat het nu bijna onmogelijk is om in Hongarije nog erkend te worden als vluchteling.

Ook mensen die wel gevlucht zijn voor oorlog of politieke repressie, maar die niet hoeven te vrezen voor vervolging in het laatste land waar ze verbleven, maken voortaan geen kans meer op asiel.

Lees ook: Nieuwe wetten maken het voor migranten bijna onmogelijk in Hongarije

Aangeklaagd voor hulp asielzoekers

Daarenboven voorziet de nieuwe wetgeving in uitzetting of straffen tot één jaar cel voor ngo-medewerkers die helpen bij het opstarten van een asielprocedure voor mensen die niet voldoen aan de uiterst strikte nieuwe voorwaarden. Wie aangeklaagd wordt voor het helpen van dergelijke asielzoekers kan bovendien een verbod krijgen om in de buurt komen van de transitzones.

Zo ‘criminaliseert’ Boedapest volgens de Commissie de normale activiteiten van ngo’s en beperkt het de rechten van asielzoekers om geholpen te worden.

De Hongaarse autoriteiten krijgen twee maanden om de brief van de Commissie te beantwoorden. Péter Szijjártó, de Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken verklaarde woensdag op een persconferentie in Boedapest dat zijn regering klaar is „voor de juridische disputen en strijd” en dat het „de veiligheid van het Hongaarse volk zal verdedigen”.

Hongarije bevindt zich zo steeds meer op ramkoers met de Europese Commissie, zij het dan in mindere mate dan bondgenoot Polen. De zogenoemde artikel 7-procedure die de Europese Commissie begon tegen Warschau, wegens juridische hervormingen die de rechtsstaat dreigen te ontmantelen, bevindt zich in een vergevorderd stadium. In theorie kan deze procedure leiden tot een stemming over het intrekken van het stemrecht van Polen in de Europese Raad. Dat dit gebeurt, is niet waarschijnlijk aangezien Hongarije beloofd heeft in een dergelijke stemming zijn veto uit te zullen spreken.