Jonge tradities: Het uitbundig vieren van kroonjaren
Inderdaad, met regelmaat valt er ergens in de familie en/of vrienden- en kennissenkring wel een feestje te vieren dat anders is dan een kop koffie, een borrel of een hapje. Zo worden er zalen afgehuurd en activiteiten georganiseerd; het moet in toenemende mate vooral anders en soms ook vooral groter. Er zijn diverse websites die helpen met de organisatie om er een lekker feest van te maken met eten, koken en bakken, een sportief feest, met dito activiteiten of een muzikaal feest, met band of concert incluis. Alles is mogelijk.
burgemeester en koning
Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat deze gewoonte is toegenomen in de laatste decennia. De vijftigste verjaardag heeft oude papieren en hoe hoger de leeftijd, hoe groter de aandacht. Wie honderd wordt, kan aandacht van de burgemeester en de koning verwachten. Eerder bleef het vaak bij een huiselijke bijeenkomst met een hapje en drankje en een cadeautje. De tijd doet z’n werk.
In christelijke kringen is dit niet anders. Daar geldt het oude motto van Nahum: viert uw vierdagen. Een bijbeltekst die door Abraham Kuyper in 1903 weer van stal is gehaald om toch vooral ook het mooie, het goede te gedenken. Of Nahum daarmee recht is gedaan valt ernstig te betwijfelen. De profeet gaat voor de oprechtheid van bekering in Nineve en betoogt tegen de huichelarij van Belialsmannen, slechteriken en onoprechten, die naar het woord van Spreuken 16 vuur op de lippen hebben, kwaadzoekers zijn. Als deze praktijken verleden tijd zijn, is er reden tot het vieren van feest. Maar goed, er zijn andere bijbelse gronden om je dankbare en mooie momenten te vieren en te gedenken. Israël viert zijn feesten om God te danken, publiekelijk en uitbundig.
gepast vieren
Toch wordt dit woord van Nahum nogal eens aangehaald voor het vieren en gedenken van kroonjaren. En dat niet alleen op je veertigste verjaardag. Het tienjarig bestaan (2010) was voor de ChristenUnie reden voor een feestje met Nahum als legitimatie volgens Evert de Graaf. Boris van der Ham haalde de tekst twee jaar daarvoor aan om zowel verdrietige als mooie momenten te memoreren. In refokringen wordt dit profetisch woord ook nogal eens aangehaald om in de ernst van het leven toch feest te vieren. Dat dient wel gepast te gebeuren, zonder al te veel uitbundigheid, en dat geeft ook spanningen. Verjaardagen werden immers vanouds niet zozeer door christenen gevierd, ook geen kroonjaren. Dat was meer de gewoonte van de heidenen, van Egyptenaren, Grieken en Romeinen – ze deden het allemaal op eigen wijze en data. De ernst van het leven zal wel de reden geweest zijn dat in mijn jonge jaren er hooguit een extra woordje aan de leeftijd werd gewijd, maar verder geen gekkigheid.
markeren
Vanwaar nu de uitbundige vieringen op kroonjaren, de tientallen, en de bijzondere momenten van jubilea? Dat heeft minder met Nahum te maken en meer met het moderne levensgevoel. We hebben behoefte aan sociale contacten, aan ontspanning en aan het markeren van momenten door iets anders dan anderen te doen. Maar dat leidt dan weer tot de traditie dat je iets bijzonders moet doen.