Handelsoorlog wordt harder en grover; zit er een logica achter alle strafheffingen?

Het snel uit de hand lopende handelsconflict heeft iets weg van een kleuterruzie. Mijn tekening niet mooi? Dan vind ik die van jou ook lelijk. Voor je het weet komt het tot een handgemeen of de ultieme escalatie: niet welkom op het kinderfeestje.

Toch zit er een weloverwogen strategie achter de lijsten met te bestraffen producten waarmee de Verenigde Staten, China en de Europese Unie elkaar om de oren slaan. Tot nog toe hadden die vooral een symbolisch karakter. Nadat de Amerikanen eerder dit jaar importheffingen invoerden op staal en aluminium, sloegen hun handelspartners beheerst terug. ‘Brussel’ maakte onder meer sinaasappelen uit Florida, pindakaas uit Georgia en motoren van Harley-Davidson uit Wisconsin duurder. Stuk voor stuk staten waar veel Trump-aanhangers wonen.

Op hun beurt namen de Verenigde Staten deze maand ruim duizend Chinese producten op de korrel, goed voor 34 miljard dollar aan handel. President Trump en de zijnen zeggen daarbij te mikken op die sectoren die de afgelopen jaren het meest profiteerden van het vermeende valse spel van de Chinese overheid, inclusief diefstal van westerse technologie. De Aziatische grootmacht betaalde met gelijke munt terug en nam vooral landbouwgoederen uit de Midwest in het vizier. Zo wordt Amerikaanse soja een kwart duurder. De helft van de export gaat normaliter naar China.

Aan die precisiebombardementen komt nu een einde. Vorige week dreigde Trump met de economische variant op clustermunitie: een heffing van 10 procent op maar liefst 200 miljard dollar aan Chinese goederen. De opsomming van de mogelijke betroffen producten beslaat niet minder dan 194 pagina’s. Het begint bij ‘bevroren stukken varkensvlees’ en eindigt met ‘antiquiteiten die meer dan honderd jaar oud zijn’.

Die nieuwste maatregel zal niet voor september in werking treden. De komende weken mag iedereen die dat wil nieuwe suggesties doen. Voornaamste criterium, aldus de Amerikaanse regering, is dat het de Chinezen pijn doet, zonder dat Amerikaanse consumenten en ondernemers er al te veel last van krijgen. Dat lijkt voer voor lobbyisten. Een deel van de bedrijven in de Verenigde Staten is er alles aan gelegen om hun Chinese toeleveranciers uit de wind te houden. Voor andere biedt dit een uitgelezen kans de goedkope concurrentie overzee een poets te bakken.

Worden alle dreigende woorden omgezet in daden, dan gelden voor ruim de helft van de 505 miljard dollar aan Chinese importgoederen strafheffingen. Het gaat om 10.000 producten. En daarna? De Amerikanen kunnen ervoor kiezen de complete handelsstroom te torpederen. China zal op zijn beurt naar andere, creatievere tegenmaatregelen moeten grijpen. Het land kocht in 2017 namelijk ‘slechts’ voor 130 miljard dollar aan Amerikaanse waar. Dat maximum kan gezien de huidige handelsagressie al binnen enkele maanden bereikt zijn.

IMF: handelsoorlog peperduur

De handelsoorlog kan de wereld een slordige 420 miljard euro kosten. Dat maakte het IMF maandag bekend bij de presentatie van zijn bijgewerkte economische prognoses. Worden alle maatregelen waarmee landen nu dreigen werkelijkheid, dan kan de wereldeconomie in 2020 een halve procent kleiner uitvallen dan tot nog toe verwacht. IMF-hoofdeconoom Maurice Obstfeld spreekt van ‘de grootste bedreiging voor de wereldwijde groei’.