Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.
Bekijk hele krant

NRC Handelsblad

Chaos in Duitsland rond uitzetting van ‘voormalig lijfwacht van Osama bin Laden’

De Duitse justitie is in verlegenheid gebracht door het uitzetten van een Tunesiër die de lijfwacht van Bin Laden zou zijn geweest. Een fax, die de uitzetting had moeten voorkomen, werd te laat verstuurd door de rechtbank.

Osama bin Laden, de leider van de islamitische terreurgroep Al-Qaeda, die in 2011 in Pakistan werd gedood door Amerikaanse elitetroepen.
Osama bin Laden, de leider van de islamitische terreurgroep Al-Qaeda, die in 2011 in Pakistan werd gedood door Amerikaanse elitetroepen. Foto Rahimullah Yousafzai/AP

Het had een staaltje moeten worden van hervonden daadkracht bij het Duitse uitzettingsbeleid. Maar het draaide uit op een chaos, die de Duitse autoriteiten in grote verlegenheid heeft gebracht.

In het middelpunt staat een 42-jarige Tunesiër uit Bochum, die volgens de Duitse pers een lijfwacht is geweest van Al-Qaedaleider Osama bin Laden, het brein achter de aanslagen van 9/11 in de VS. Deze Sami A., die zich jarenlang met succes tegen uitzetting verzette, is vrijdagochtend door de Duitse politie per gecharterd vliegtuig naar Tunesië gebracht. Maar naar al snel bleek gebeurde dit in weerwil van een uitdrukkelijk rechterlijk verbod op zijn uitzetting.

De rechter noemt de uitzetting in strijd met de wet en eist nu dat de man, die in Duitsland als potentieel gevaarlijk is aangemerkt, naar Duitsland wordt teruggebracht. In een rechtsstaat geldt het recht immers voor iedereen. „Hier is de rechtsstaat in zijn hemd gezet”, aldus de woordvoerder van de rechtbank. Maar voor een deel van Duitsland toont juist het onvermogen om de man uit te zetten, aan dat de rechtsstaat niet functioneert.

Al jaren voert boulevardkrant Bild campagne voor uitzetting van Sami A. Als we er zelfs niet in slagen déze man uit te zetten, is de teneur, wat is onze hele migratiebeleid dan waard? Bij zijn aantreden als minister van Binnenlandse Zaken heeft Horst Seehofer (CSU) beloofd werk van de zaak te maken.

Probleem is alleen dat A. bij terugkeer in Tunesië volgens verschillende Duitse rechters gevaar loopt gefolterd te worden. Met dat argument kon uitwijzing steeds worden verhinderd.

Als we er zelfs niet in slagen déze man uit te zetten, is de teneur, wat is onze hele migratiebeleid dan waard?

Sami A. kwam in 1997 als student naar Duitsland. In 1999 en 2000 zou hij in Pakistan en Afghanistan zijn geweest, daar een militaire opleiding hebben gekregen en enige tijd actief zijn geweest als een van de beveiligers van Bin Laden.

Terug in Duitsland zou hij actief zijn geweest als salafistische prediker. In 2005 werd zijn verblijfsvergunning niet verlengd, in 2006 werd een asielverzoek afgewezen – maar uitwijzing naar Tunesië bleef al die jaren onmogelijk.

Eind juni stelde de immigratiedienst echter vast dat de toestand in Tunesië zo sterk is verbeterd, dat hij niet meer voor marteling hoeft te vrezen en dus op het vliegtuig kan worden gezet. Bochum en de deelstaat Noordrijn-Westfalen troffen voorbereidingen voor de uitzetting (in Duitsland zijn de deelstaten daarvoor verantwoordelijk).

Ook Shadi Abdalla was ooit lijfwacht van Osama bin Laden. Hij werd in 2002 gearresteerd in Duitsland, tijdens de voorbereiding van een aanslag op joodse doelen. Lees daarover: 'Ik was de lijfwacht van Bin Laden'

Onduidelijk is nog of alleen bureaucratisch onvermogen of ook politieke sabotage ertoe geleid heeft dat de uitzetting ondanks het rechterlijk verbod werd doorgevoerd. Seehofer ontkent dat hij druk heeft uitgeoefend.

Donderdagavond bepaalde de rechtbank dat het uitzettingsverbod nog steeds van kracht is. Eerder had de rechtbank van de stad Bochum geëist dat die geen voldongen feiten zou creëren, zolang de rechterlijke uitspraak niet binnen was.

Donderdagavond om 19.20 uur had de rechter het oordeel klaar voor verzending afgeleverd bij de postkamer van de rechtbank. Maar daar was pas de volgende ochtend om 08.10 uur iemand om het document per fax, in Duitsland nog altijd een veel gebruikt communicatiemiddel, te versturen. Ruim een uur eerder, om 06.53 uur, was het vliegtuig met Sami A. aan boord al opgestegen.