Direct naar artikelinhoud
AnalyseAir France-KLM

Gezocht: vliegtuiggek die niet bang is voor een pak slaag. Maar waar vind je zo’n nieuwe topman voor Air France-KLM?

Dat beeld van drie jaar geleden. Van twee angstige directieleden die met amper nog kleren op het lijf over een hek klimmen om te ontkomen aan woedende werknemers. Dat zou zomaar eens de reden kunnen zijn waarom Air France-KLM de grootste moeite heeft om een opvolger te vinden voor Jean-Marc Janaillac. Welke gek kiest ervoor om leiding te geven aan een lynchmenigte?

Directeur Pierre Plissonnier klinkt met hulp van beveiligers en agenten over een hek nadat honderden boze medewerkers het kantoor van Air France waren binnengedrongen.Beeld AFP

Twee maanden duurt de zoektocht al naar een nieuwe ceo voor Air France-KLM, sinds Janaillac in mei opstapte nadat het personeel hem in een soort referendum de deur had gewezen. De ceo moet zowel de Franse tak als de moedermaatschappij gaan bestieren. Uit geruchten valt op te maken hoe moeizaam de queeste verloopt.

De krant Le Figaro wist deze week te melden dat de huidige directeur van het Parijse streekvervoer RATP binnenkort haar intrek zou nemen in Janaillacs kantoor in Roissy. Tegelijkertijd opperden andere media dat de sollicitatiecommissie dichtbij is… dicht bij een lijstje met mogelijke kandidaten. Met de nadruk op: mogelijke.

Donderdag werd bekend dat de streekvervoerbaas alweer van het lijstje is gekukeld. Volgens de Franse zender BFM zou de Franse regering niet willen dat Catherine Guillouard haar hielen licht bij de RATP. Ze zit daar nog geen jaar.

Goede papieren

Op zich had de 53-jarige Guillouard wel goede papieren. Ze had twee keer eerder een dienstverband bij Air France, de tweede keer als financieel directeur in de eerste jaren van het huwelijk met KLM. Ze zat in de raad van bestuur van Aéroports de Paris, het bedrijf achter de drie internationale vliegvelden van Parijs. Daarmee voldeed Guillouard aan de voornaamste eis die minister Elisabeth Borne (Vervoer) onlangs aan een kandidaat stelde: ‘Het is van het hoogste belang dat we iemand krijgen uit de luchtvaartsector.’

Hoewel Borne een dooddoener van jewelste lijkt te verkondigen, is haar uitlating naar Franse maatstaven gemeten opmerkelijk. De benoeming van een ceo bij Air France (met of zonder KLM) is van oudsher niet alleen een Franse, maar bovenal een politieke kwestie. Het is een doorbraak dat de nieuwe man of vrouw niet alleen maar een diploma op zak hoeft te hebben van een van de scholen die de bestuurlijke elite van Frankrijk opleiden.

Voeg daaraan toe wat een hoge regeringsfunctionaris persbureau Bloomberg recent influisterde: ‘Het hóeft geen Fransman te wezen. Als het maar een Europeaan is.’ Prompt stegen de kansen van Pieter Elbers, de baas van KLM. Elbers schijnt overigens te bedanken voor het hoogste pluche.

Meer afstand

De uitspraken van Borne en de anonieme beambte passen in het streven van de Franse president Emmanuel Macron meer afstand te scheppen tussen zijn regering en (semi-)staatsbedrijven. Parijs heeft nog een belang van 14 procent in Air France-KLM. Macrons visie klonk ook door in een waarschuwing van minister Bruno le Maire (Economische Zaken). Hij zei dat werknemers er niet op hoeven te rekenen dat de staat te hulp schiet als ze de boel naar de vaantjes helpen.

Luchtvaartkundig en Europeaan – het zou toch niet zo moeilijk moeten zijn om een nieuwe roerganger te vinden. Het probleem is dat niemand even een ceo uit de kaartenbak trekt. De nieuwe bezem moet elders worden losgeweekt. Dat is niet eenvoudig. De Fransen hebben dan ook niet een, maar twee gerenommeerde headhunterbureaus op de klus gezet.

Blijft toch vooral de vraag hoeveel kandidaten trek hebben in de slangenkuil die Air France-KLM heet. Op de vraag of hij bereid is de nieuwe man of vrouw een adempauze te gunnen, had Philippe Evain, de radicale leider van de pilotenvakbond SNPL, zijn antwoord klaar: ‘Dat gaat écht niet gebeuren.’

Brief aan Macron

De Franse staat moet zich niet bemoeien met Air France-KLM, schrijft een aantal prominente personeelsleden, bestuurders en voormalig bestuurders van het bedrijf en vakbonden in een open brief aan president Emmanuel Macron.