Woordvoerder van Donald Trump uit restaurant in Virginia gezet

De verwijdering van de woordvoerder van president Donald Trump vrijdagavond uit een restaurant in Virginia is een teken dat het verzet tegen het Trump-bewind actiever en persoonlijker wordt. De eigenaar van het etablissement wilde Sarah Huckabee Sanders niet als klant hebben, omdat ze voor een ‘inhumane en immorele’ regering werkt.

De raderen in de Trump-machinerie worden de laatste tijd vaker verantwoordelijk gehouden voor de hardvochtige procedures die zij uitvoeren. Vorige week werd Stephen Miller, het brein achter de scheiding van migrantenkinderen van hun ouders, voor ‘fascist’ uitgemaakt in een (Mexicaans) eethuis in Washington. Minister van Binnenlandse Veiligheid Kirstjen Nielsen, verantwoordelijk voor de immigratie- en uitzetdienst ICE, werd door snel opgetrommelde demonstranten twintig minuten lang uitgejouwd toen ze zat te eten in een – eveneens Mexicaans –  restaurant in de hoofdstad. 

Sanders at vrijdagavond met haar man en zes andere disgenoten in The Red Hen in het plaatsje Lexington, ruim driehonderd kilometer van Washington. Ze hadden al kaas gekregen en een hoofdmenu besteld, toen mede-eigenaar Stephanie Wilkinson binnenkwam. Ze was gebeld door haar personeel, dat haar had gewaarschuwd en gevraagd: wat moeten we doen?

Wilkinson overlegde met haar medewerkers, die vonden dat Sanders moest gaan, zo vertelde ze zaterdag tegen The Washington Post. Daarop schraapte ze haar moed bijeen en vroeg ze Sanders naar buiten te komen, waar ze uitlegde dat het restaurant bepaalde waarden hoog in het vaandel had, zoals eerlijkheid, compassie en samenwerking.

Sanders’ acties druisen in tegen die waarden. Ze liegt regelmatig en verdedigde afgelopen week het splitsingsbeleid van gezinnen aan de grens door te blijven hameren op de (niet-bestaande) wet en door morele vragen te ontwijken. 

Dus vroeg Wilkinson Sanders te vertrekken. Dat deed de Trump-spreekbuis. De rest van het gezelschap volgde. Ze hoefden niet te betalen.

De weigering Sanders te bedienen lijkt enigszins op de zaak van de streng christelijke taartenbakker in Colorado die weigerde een bruidstaart te bakken voor een homostel. Die vergelijking werd dan ook door beide zijden van het politieke spectrum gemaakt. Maar er zijn grote verschillen.

Wilkinson lijkt allereerst in haar recht te staan. Discriminatie van klanten op basis van politieke voorkeur wordt in de meeste staten in Amerika niet expliciet verboden, in tegenstelling tot seksuele discriminatie. Er zijn een paar uitzonderingen: onder meer in Washington DC en Seattle mogen klanten met afwijkende politieke overtuigingen niet worden geweigerd. Maar Lexington, Virginia, valt daar niet onder.

Een ander verschil is dat de homo’s in Colorado niets hadden gedaan. Dat is de kern van discriminatie: iemand beoordelen op een kenmerk, niet op een daad. Sanders heeft wél iets gedaan. Restauranthouders mogen klanten beoordelen op hun gedrag, en om die reden de toegang ontzeggen. Zeker als dat gedrag tot onrust kan leiden in het etablissement.

Daarbij moet nog worden aangetekend dat het Amerikaanse Hooggerechtshof de taartenbakker die weigerde een taart te bakken begin deze maand vrijuit liet gaan, op procedurele gronden. Daarmee lieten de rechters de vraag onbeantwoord welk recht groter is: dat van vrije meningsuiting en vrijheid van godsdienst (van de ondernemers), of dat van gelijke behandeling (van de klanten). Sommige progressieven juichten het verwijderen van Sanders toe als een koekje van eigen deeg, mogelijk gemaakt door die uitspraak die eigenlijk geen uitspraak was. Jullie mogen ons weren? Dan mogen wij jullie weren.

Hoe dan ook heeft de principiële houding van Wilkinson de polarisatie van Amerika weer verder verscherpt. Haar ‘verzetsdaad’ werd gewaardeerd door duizenden fans, die haar restaurant op Yelp zaterdag 5 sterren gaven. Duizenden Trump-fans gaven het restaurant 1 ster. Het restaurant stond zondagavond op 2 sterren gemiddeld, wat erop duidt dat de Trump-fans fanatieker waren.

Wilkinson zei tegen The Washington Post dat ze ‘geen fan’ is van confrontaties. ‘Ik heb een zaak, en die zaak moet draaien. Maar dit voelt als het moment in onze democratie waarop mensen ongemakkelijke dingen moeten doen en beslissingen moeten nemen die hun waarden recht doen.’

Sanders zei op Twitter dat de actie meer over de restauranteigenaar zegt dan over haarzelf. ‘Ik doe mijn best mensen met wie ik het oneens ben altijd met respect te behandelen’, schreef ze. Dat is een twijfelachtige stelling, gezien haar neerbuigende houding tegenover kritische journalisten in het Witte Huis. Als ze inderdaad haar best doet andersdenkenden met respect te behandelen, dan slaagt ze daar slecht in.

Zondag werd overigens een nieuwe grens van fatsoen overschreden, toen David Bossie, een rechtse steunpilaar van het Trump-regime (en van conservatieven in het algemeen) op Fox News zijn zwarte opponent uitschold met een referentie naar de slaventijd. ‘Are you out of your cotton-picking mind’, zei hij. Fox distantieerde zich van de uitspraak.