Direct naar artikelinhoud

Antwerpen wil India aftroeven met de eerste machine ooit die diamanten slijpt

Diamantslijpers in Antwerpen aan het werk op de ouderwetse manier.Beeld REUTERS

Voor het eerst kan een machine volautomatisch een diamant slijpen: een revolutie in de diamantwereld. Diamanthoofdstad Antwerpen hoopt er een dreun mee uit te delen aan India.

De volautomatische diamantslijper werd gisteren in Antwerpen gepresenteerd. De innovatieve machine is sneller en accurater dan een handmatige slijper, beloven de Belgische ontwikkelaars. Bovendien is er geen risico op breken: omdat de steen niet warmer dan 35 graden wordt, kan die niet knappen. 

De installatie, genaamd Fenix, zou weleens een revolutie in de diamantwereld teweeg kunnen brengen.

Al meer dan vijf eeuwen wordt ruwe diamant bewerkt met de hand en een slijpschijf. Een precies en arbeidsintensief werkje dat dagen tot weken kan kosten en waar soms wel vier of vijf specialisten aan te pas komen om alle facetten perfect geslepen te krijgen.

De Fenix kan dat allemaal zelf, vertelt Yves Kerremans van WTOCD, het onderzoekscentrum van de Antwerpse diamantindustrie dat tien jaar aan de robot werkte. "Alleen het afzoeten, het blinkend maken van de facetten, moet op het eind handmatig gebeuren", zegt Kerremans.

Gevaarlijk voor Antwerpen: India lobbyt bij grote mijnbedrijven om ruwe diamant voortaan meteen daarheen te vervoeren

Niet langer slijpcentrum

De automatische slijper kan de diamanthandel op zijn kop zetten, meent Ari Epstein van AWDC, de private stichting die de belangen behartigt van de Antwerpse diamantindustrie. Op een vierkante kilometer in het Antwerpse stadscentrum wordt nog altijd 84 procent van alle ruwe diamant wereldwijd verhandeld, maar het slijpen gebeurt nog maar amper in de Scheldestad. "Door de hoge loonkosten heeft Antwerpen zijn positie als slijpcentrum verloren aan India en Sri Lanka, waar de kosten veel lager liggen", zegt Epstein.

Ondernemer en diamantslijper Johan Olieslagers van Antwerp Gold ondervond die ontwikkeling aan den lijve. "Twee jaar geleden had ik nog dertien slijpers in dienst, nu nog maar vijf", zegt hij. "De massaproductie is naar India verhuisd."

Negentig procent van de ruwe stenen die in Antwerpen van eigenaar wisselen, wordt tegenwoordig elders geslepen. Telde Antwerpen in de jaren zestig nog 10.000 slijpers, nu zijn dat er nog maar een paar honderd. "Deze machine heeft de potentie om een deel van het slijpwerk terug naar Antwerpen te halen", zegt Epstein. "Doordat de machine geen rekening hoeft te houden met de groeirichting van de diamant boeken we een enorme tijdwinst."

Tik voor India

De Antwerpse diamantindustrie hoopt daarmee een tik te kunnen uitdelen aan de Indiase markt. Die lobbyt bij grote mijnbedrijven om ruwe diamant meteen daarheen te vervoeren en goedkoop te laten bewerken. Een gevaarlijke ontwikkeling voor de Antwerpse markt, zegt Margaux Donckier van AWDC. Doordat de computergestuurde slijpmachine het risico op fouten minimaliseert en razendsnel is, hopen de Antwerpse diamantairs dat het aantrekkelijker wordt voor handelaren om hun steentjes weer in Antwerpen te laten verwerken, in plaats van ze de halve wereld over te sturen.

Vanaf september draaien de eerste vier machines bij Antwerpse diamantbedrijven. Eén daarvan is door Olieslagers van Antwerp Gold aangekocht. "Ik ben al 38 jaar slijper: toen ik deze machine vijf minuten aan het werk had gezien was ik overtuigd. Dit is nóg accurater dan met de hand. En omdat er geen spanning op de diamant komt, is er geen risico op breken. Hoe goed je ook bent, er is altijd een klein percentage stenen dat breekt."

Volgens Olieslagers' berekeningen zal de machine vooral rendabel zijn voor het slijpen van grotere diamanten vanaf vijf karaat en grote, exclusieve edelstenen. Wat die kost wil hij noch de ontwikkelaar vertellen. Maar het gaat naar schatting om enkele tonnen.

Handelscentrum

Antwerpen is nog steeds het grootste diamanthandelscentrum ter wereld. Vorig jaar werd er voor 46 miljard dollar (39,6 miljard euro) verhandeld aan diamant, in 2016 was dat nog 48 miljard. Diamant maakt 5 procent uit van de totale Belgische export. In Antwerpen wordt wereldwijd 84 procent van de ruwe diamanten en 50 procent van de geslepen stenen verhandeld.

Lees ook: Botswana eert diamant te veel

Botswana bloeit dankzij diamanten, maar de mijnen raken uitgeput. Het land moet op andere paarden wedden.