Direct naar artikelinhoud
Reportage

Orchideeënkweker Ter Laak pioniert in een paleis van glas

Eduard ter Laak runt met zijn broer Richard een orchideeënkwekerij. 'Met deze nieuwe kas kunnen we straks acht miljoen planten per jaar produceren.'Beeld Inge van Mill

De Gebroeders Ter Laak in Wateringen zijn sinds kort de trotse eigenaren van een enorme daglichtkas. Met robots, zonnecollectoren én vakmensen kweken ze er miljoenen orchideeën.

Wie over de N211 ter hoogte van Wateringen rijdt, kan niet anders dan vaststellen: hier zit Ter Laak. Dat staat namelijk met koeieletters, in reliëf, op de zijkant van het gebouw. Ter Laak Orchids heet het glastuinbouwbedrijf voluit en het is International Grower of the Year 2018.

We zijn in het Westland, ook wel de glazen stad genoemd. En er komt nog meer glas bij want er wordt bij Ter Laak met man en macht gewerkt aan de laatste loodjes van wat ze hier de daglichtkas noemen. Een spiksplinternieuw paleis van glas van 50.000 vierkante meter (vijf hectare). Dat is net zo groot als het distributiecentrum van Bol.com in Waalwijk. Of, vooruit dan maar, zo groot als tien voetbalvelden.

Voor een Rus is een orchidee een weggeefmoment, Italianen zijn dol op soorten met lange stelen
Eduard ter Laak, kweker

"Wij kweken nu nog jaarlijks zes miljoen orchideeën, maar met deze nieuwe kas kunnen we straks acht miljoen planten per jaar produceren", zegt Eduard ter Laak, die het familiebedrijf samen met zijn broer Richard runt.

Voor ieder wat wils

De tweehonderd soorten orchideeën die hier gekweekt worden, zijn allemaal van de Phalaenopsis-familie. Een heel diverse familie zo te zien, want de orchideeën die in de winkel van Ter Laak te koop zijn, hebben verschillende kleuren en lengtes. Die voor-ieder-wat-wilsstrategie is noodzakelijk om de internationale markt te bedienen. Ter Laak: "Een Rus heeft een andere smaak dan een Italiaan. Voor een Rus is een orchidee een weggeefmoment, Italianen zijn dol op soorten met lange stelen."

Maar ook Nederlanders houden van de Phalaenopsis, weet zijn collega Edith Bentvelsen: "Rij maar eens door een woonwijk en kijk wat er op de vensterbanken staat. Ook restaurants en hotels zetten onze planten graag in de foyer."

Om de bloemisten en tuincentra zo efficiënt mogelijk genoeg orchideeën te kunnen leveren, ontstond in 2015 het idee voor de bouw van deze daglichtkas. Een grote investering, dus daar moest Eduard ter Laak wel even goed over nadenken: "Ik dacht in eerste instantie: we hebben het nu veel te druk met onze nieuwe locatie in Guatemala. Maar als je er zoveel energie mee kunt besparen, dan wordt het wel aantrekkelijk."

Wat wij doen is het nabootsen van de tropen, inclusief de regentijd
Edith Bentvelsen, kweker

Daarnaast is een state of the art onderdak voor orchideeën extra belangrijk. Bentvelsen: "Een plant blijft anderhalf jaar bij ons 'wonen."

Beweegbare buizen

Toen de eerste paal in 2017 de grond in ging, was bovendien al ervaring opgedaan met een vergelijkbaar soort kas. De nagelnieuwe kas waar we nu doorheen lopen, heeft dubbel glas dat is voorzien van lenzen en beweegbare buizen, die werken als collectoren: dat is de daglichtinstallatie. De buizen vangen het zonlicht op en met die warmte wordt het water verhit in de buizen die we boven ons zien. 

Bentvelsen: "Dat zijn beweegbare buizen die met de stand van de zon meedraaien. Een deel van het water uit die buizen gebruiken we direct om de kas te verwarmen en een deel slaan we op. Want waar je in de winter verwarmt, krijg je in de zomer te veel warmte binnen."

Zo kunnen ze bij Ter Laak het warme water dat ze in de zomer hebben opgeslagen in de winter goed gebruiken. Andersom is het gekoelde winterwater in de zomer weer een uitkomst. Bentvelsen: "Wat wij doen is het nabootsen van de tropen, inclusief de regentijd."

Als de daglichtkas op volle toeren draait, levert het Ter Laak een energiebesparing op van soms wel 50 procent. De winst wordt vooral geboekt door besparingen op het warmtegebruik en elektriciteit voor de belichting van de planten.

Eduard ter Laak: "Wie onderscheidend wil zijn moet innovatief zijn. Gelukkig zit duurzaam en innovatief zijn diep in onze vezels." Ze zijn dan ook maar wat trots op die International Grower of the Year Award, een wereldwijde onderscheiding voor sierteeltkwekers die 'uitblinken op het gebied van marktontwikkeling, duurzaamheid, economie, personeelsbeleid en innovatie'.

Bouwvergadering

Door te innoveren denkt Ter Laak ook aantrekkelijker te zijn als werkgever. Het valt immers niet mee om het team van 185 medewerkers (een deel vast, een deel uitzendkracht) op sterkte te houden. Nu met name de Poolse economie goed draait, komen arbeidskrachten niet meer automatisch naar het Westland toe. Al valt het probleem bij Ter Laak nog mee omdat het werk dat gedaan moet worden relatief schoon en licht is en omdat het bedrijf zich richt op de bovenkant van de markt. "Wij moeten vakmensen aan ons binden, dat is iets minder moeilijk."

Ook in Wateringen rukt de robot op. In de kas die aan de daglichtkas grenst, komt zo'n apparaat vervaarlijk op ons af. De robot tilt in één moeite een enorme bak orchideeën richting de distributiehal. Ter Laak: "Met alle soorten die wij telen kunnen we niet zonder robots. Ze helpen niet alleen tillen maar verzamelen ook data over energieverbruik, groeitijd en watergebruik."

Dan moeten Ter Laak en Bentvelsen zich zo langzamerhand excuseren, want er wacht een bouwvergadering. Pardon? De kas is toch klaar? Ter Laak: "Die wel, ja. Maar er komen nieuwe kantoren, een kantine, een winkel en een experience centre voor onze klanten. Onze gedachten zijn alweer verder."

Lees ook: Nederland belooft Abu Dhabi 4000 ton woestijngroente

In de woestijn van de Verenigde Arabische Emiraten groeit volgend jaar Nederlandse sla. Niet in het hete zand, maar in speciale kassen.