Direct naar artikelinhoud

Nieuwe regering geeft miljarden extra uit en dat valt goed in Italië

Italianen bij een kraampje van Lega in Milaan, waar ze konden stemmen over het regeerakkoord.Beeld AFP

De nieuwe Italiaanse coalitie gaat de armoede bestrijden en de economie stimuleren, tot vreugde van veel Italianen. Maar waar haalt ze het geld vandaan?

Mirella Valloni (72) en haar echtgenoot Remo Roma (78) hebben zondag op een zonnig pleintje in Rome, op een tafel die met een grote vlag van de Lega was bedekt, vóór het regeerakkoord van de Vijfsterrenbeweging en de Lega gestemd. Hun stembiljetten verdwenen in een doos met stickers van de rechtse anti-immigratiepartij erop. De Lega wilde afgelopen weekend van haar kiezers weten hoe ze over het coalitieakkoord denken. In het hele land hebben ruim tweehonderdduizend Italianen gestemd en 91 procent daarvan heeft zijn zegen gegeven. 45.000 leden van de Vijfsterrenbeweging hadden vrijdag al massaal ‘ja’ tegen de plannen van de twee partijen gezegd.

Het is vernederend om je kind te moeten vragen je huur te betalen. We hopen met deze regering onze waardigheid terug te krijgen.
Mirella Valloni (72)

“Wij zijn ervan overtuigd dat een regering van de Vijfsterrenbeweging en de Lega dit land kan veranderen”, zegt Valloni. “We verwachten bijvoorbeeld dat de pensioenen omhoog gaan. Mijn man krijgt een pensioen van 800 euro per maand en ik niets. Hoe kunnen we daar van rondkomen? Het is vernederend om je kind te moeten vragen je huur te betalen. We hopen met deze regering onze waardigheid terug te krijgen.”

De kiezers zijn vooral gecharmeerd van de lagere belastingen, de hogere pensioenen en de lagere pensioenleeftijd die worden beloofd, en ze vinden het goed dat alle politici die zichzelf in het verleden een dik pensioen van meer dan vijfduizend euro per maand hebben bezorgd daar nu op zullen worden gekort. De Italianen zijn nog altijd armer dan ze waren voordat de bankencrisis uitbrak en snakken naar betere inkomens en meer koopkracht.

De EU-partners zijn bezorgd over de eurosceptische regering, die zo goed als zeker deze week aantreedt en die bakken met geld wil uitgeven ter bestrijding van armoede en om de economie te stimuleren, terwijl het land een gigantische staatsschuld heeft. Maar uit een opiniepeiling die zondag is gepubliceerd blijkt dat de meeste Italiaanse kiezers die zorg niet delen: 60 procent van de Italianen ziet deze regering zitten. En de rechtse Matteo Salvini, de leider van de Lega die zich weinig van de EU wil aantrekken en alle illegale immigranten belooft weg te sturen, is op dit moment de populairste politicus. “Hij vertegenwoordigt de Italiaan, die nijdig is, het best”, schrijft opiniepeiler Ilvo Diamanti.

Lichtpuntjes

De commentatoren in de uitgesproken rechtse kranten zijn ook enthousiast over het regeerakkoord. Ze benadrukken lichtpuntjes: er komt een nieuw ministerie voor gehandicapten; voor het eerst belooft een regering vol in te zetten op duurzame energie en een circulaire economie; er komen meer rechters om ervoor te zorgen dat rechtszaken niet meer frustrerend lang duren en veroordeelde misdadigers moeten hun hele straf in de gevangenis uitzitten.

Tegelijkertijd zijn diezelfde commentatoren kritisch over de vaagheid van het akkoord en over het gebrek aan een inspirerende toekomstvisie. En net als Brusselse bestuurders maken ook zij zich zorgen over de voorgestelde miljardenuitgaven waar geen miljardeninkomsten tegenover staan. In dagblad La Verità schrijft Vittorio Veltri: “Waar haalt deze regering het geld vandaan? Daarover vind je in het akkoord geen regel. Er komt wel een regeling voor belastingschulden, maar dat levert de schatkist hooguit een paar miljard op. Dat is onvoldoende om de rekening van dit veeleisende programma te betalen.”

Bij de stemtafel van de Lega, op het Romeinse pleintje, wuifde Lega-stemmer Roberto Letta die zorgen zondag weg. “Die uitgaven zijn geen probleem”, meende hij. “Er kan nog enorm worden bezuinigd op de salarissen en pensioenen van politici. Laat deze regering nou eerst eens beginnen, dan wordt het benodigde geld al doende echt wel gevonden.”

Kandidaat-premier: Giuseppe Conte

De Vijfsterrenbeweging en Lega hebben vaak kritiek geuit op ongekozen technocraten die in Italië aan de macht komen, maar schuiven nu zelf zo iemand naar voren: Giuseppe Conte is een jurist waar verreweg de meeste Italianen nog nooit van hebben gehoord en op wie ze nooit hebben gestemd. Als de president morgen zijn zegen geeft, gaat deze professor in het privaatrecht de nieuwe rechts-populistische regering leiden.

Conte is een compromis-kandidaat, omdat Matteo Salvini en Luigi Di Maio allebei niet wilden dat de ander de baas van het kabinet zou worden. Giuseppe Conte (54) komt uit het zuidelijke Apulië. Hij studeerde rechten in Rome, waar hij nog steeds woont en een advocatenkantoor heeft. Conte doceert daarnaast aan de Universiteit van Florence en aan de prestigeuze LUISS-Universiteit in Rome.

Aan academische ervaring dus geen gebrek, maar aan politieke ervaring wel - die heeft hij helemaal niet. Een plus is dat hij waarschijnlijk behoorlijk Engels spreekt, wat in Italië niet vanzelfsprekend is, omdat hij een tijdje in de VS heeft gestudeerd. Conte heeft gezegd dat hij altijd links stemde voordat hij in de ban van de Vijfsterrenbeweging raakte.

Volgens dagblad Il Corriere della Sera houdt Conte ervan zich elegant te kleden; hij draagt vaak een pochet en altijd manchetknopen. Hij wordt door collega’s omschreven als een zeer evenwichtig en gematigd persoon. Giuseppe Conte heeft een zoon van 10, en ligt in scheiding.

Lees ook: Het Italiaanse regeerakkoord is af: veel dure, populistische plannen

Na dagenlang onderhandelen zijn de Vijfsterrenbeweging en de Lega eruit: de twee partijen hebben deze week hun regeerakkoord bekend gemaakt.

Lees ook: Brussel vreest spilzucht van de Italianen, hervormen Eurozone wordt lastig

De rest van de EU vreest dat de nieuwe regering in Italië nog meer schulden gaat maken. Een verbouwing van de eurozone lijkt daardoor van de baan.