Direct naar artikelinhoud
Nieuws

In zeker acht EU-landen kan komende winter de stroom enkele uren uitvallen

Fransen, Ieren en inwoners van nog enkele andere EU-landen moeten komende winter rekening houden met de mogelijkheid dat ze enkele uren zonder elektriciteit zitten. Dit komt door een stroomtekort. In Nederland is de kans op stroomuitval verwaarloosbaar klein.

Stroomstoring in Amsterdam in 2017.Beeld Maarten Brante / ANP

Ook voor delen van Denemarken, Zweden, Finland, Malta en Cyprus ligt tijdelijke stroomuitval voor de hand. Dat zegt de Nederlandse netbeheerder TenneT naar aanleiding van de Europese Winter Outlook, die de Europese netbeheerders donderdag hebben gepubliceerd. Met name de problemen met kernreactoren in Frankrijk en Ierland maken dat het bij een normale winter aannemelijk is dat er delen van het land tijdelijk zonder stroom komen te zitten. Bij een extreem koude winter dreigen er ook problemen in andere landen zoals Polen, omdat de toevoer van kolen over de rivier dan zou kunnen stoppen.

Voor de Winter Outlook leveren de 39 netbeheerders hun verwachtingen van vraag en aanbod op hun stroommarkt in. Op momenten dat die niet in evenwicht zijn, proberen landen elkaar onderling te helpen. Dat er daarna nog altijd momenten zijn waarop sommige gebieden te weinig elektriciteit hebben, is in Europa normaal gesproken zeer uitzonderlijk. ‘Twee jaar geleden is het in Kosovo bijvoorbeeld rondom Kerst een paar uur gebeurd’, zegt Jan Vorrink manager van het controlecentrum van TenneT. ‘Maar normaal gesproken is dit iets dat we vooral kennen van Afrika.’

Stilstaande kerncentrales

Er zijn verscheidene redenen waarom de kans op tekorten nu is toegenomen. Ten eerste zijn er de eerdergenoemde problemen met kerncentrales. Dat speelt vooral in Frankrijk. Door achterstallig onderhoud in de coronaperiode en problemen met corrosie staat ongeveer de helft van de veertig centrales daar inmiddels uit. Daarnaast groeit in heel Europa de vraag naar stroom door de verdere verduurzaming van de energie, onder meer door warmtepompen. De hoge gasprijs heeft die elektrificatie afgelopen jaar nog een extra zet in de rug gegeven.

Of de stroom inderdaad her en der uitgezet zal worden, hangt uiteindelijk af van verschillende factoren. Vooral een strenge winter zou het net op de proef stellen. Hoe lager de temperaturen, hoe hoger het energiegebruik, met name in Frankrijk waar veel elektrisch wordt verwarmd. Zeker als er onverwacht centrales uitvallen, kan dat snel tot problemen leiden. Het gaat dan vaak om tekorten van enkele uren. De netbeheerder lost dat op door achtereenvolgens verschillende delen van het netwerk tijdelijk uit zetten. Het gaat gecontroleerd, zodat de afsluiting van tevoren is aangekondigd.

In Nederland liggen zulke black-outs niet voor de hand. Vorrink: ‘Er is stroom uit veel verschillende bronnen beschikbaar en Nederland heeft ook solide elektriciteitsverbindingen met omliggende landen. Het kan in theorie nog altijd, maar de kans is in onze modellen in de buurt van nul.’