Direct naar artikelinhoud
Parijs

Enige overlevende aanslagpleger krijgt onvoorwaardelijk levenslang in Bataclan-proces

Salah Abdeslam, de enige van de daders die het overleefde, werd schuldig bevonden aan moord. Hij is veroordeeld tot levenslang.Beeld AFP

De rechtbank van Parijs heeft hoge straffen gegeven aan leden van de terreurcel die verantwoordelijk is voor de aanslagen van 13 november 2015 in Parijs. Hierbij vielen 130 doden en meer dan 400 gewonden.

Hoofdverdachte Salah Abdeslam krijgt levenslang. Vooraf was het de vraag of hij ook echt levenslang zou krijgen zoals het speciale anti-terreurparket had geëist – dat wil zeggen zonder uitzicht op strafvermindering. Dat is inderdaad het geval.

Abdeslam (32) is de enige overlevende van het commando van tien jihadisten dat in 2015 op één avond in Parijs toesloeg bij het Stade de France, in diverse horecagelegenheden en in de concertzaal Bataclan. In april zei de Fransman uit het Belgische Molenbeek dat hij uiteindelijk niemand had willen doden. Tot dat inzicht zou hij zijn gekomen toen hij in een café stond waar hij jongeren zag ‘die op mij leken en die zich amuseerden’.

Excuses maken geen indruk

Vervolgens bood hij in tranen en met trillende stem ‘alle slachtoffers’ zijn excuses aan. Hij benadrukte dat hij geen moordenaar was: ‘Als u mij veroordeelt wegens moord, zou dat onrechtvaardig zijn.’ Het maakte geen indruk op de rechtbank. Op de openingsdag van het proces op 8 september 2021 noemde Abdeslam zichzelf nog ‘een soldaat van Islamitische Staat’, die alleen verantwoording schuldig is aan Allah.

Ook Abdeslams stadgenoot Mohamed Abrini zag er vanaf om te doden. En ook in zijn geval toonden de rechters zich onvermurwbaar. Abrini (37) krijgt voor zijn logistieke rol in de terreurcel precies wat werd geëist: hij zal zeker 22 jaar achter de tralies doorbrengen. Abrini moet ook in Brussel nog voor de rechter verschijnen voor zijn betrokkenheid bij de aanslagen in Brussel van 22 maart 2016.

Celstraffen voor handlangers

In totaal stonden twintig verdachten terecht, waarvan zes bij verstek zijn veroordeeld. Vijf van hen, onder wie de Marokkaanse Belgische opdrachtgever Oussama Atar, kwamen vrijwel zeker door aanvallen met drones om het leven in Syrië of Irak, één zit gevangen in Turkije.

Onder de veertien verdachten die wel in het oude Paleis van Justitie op het Île de la Cité verschenen bevonden zich negen Marokkaanse Belgen uit de buurt van Brussel. De veertien verdachten in de ‘box’ van de speciaal voor de gelegenheid gebouwde rechtszaal waren op uiteenlopende manieren betrokken bij de dodelijkste aanval die Frankrijk sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog te verduren kreeg. Sommigen regelden schuilplaatsen en auto’s zoals Abrini, anderen fabriceerden valse papieren, deden een poging wapens te kopen of hielden zich gereed om een aanslag te plegen.

[De laagste straffen – minimaal vijf jaar celstraf – zijn voor vier assistenten. Zij haalden bijvoorbeeld Abdeslam op uit Parijs. Abdellah Chouaa (41), een vriend van Abrini die altijd bleef volhouden dat hij van niets wist, kreeg bijvoorbeeld vier jaar waarvan drie jaar voorwaardelijk. Hij barstte in huilen uit.]

Exemplarisch proces

In Frankrijk wordt het proces, dat na vijf jaar onderzoek van start ging en tien maanden heeft geduurd, exemplarisch genoemd. Vooral vanwege de tijd die is uitgetrokken voor de overlevenden en nabestaanden.

Vijf weken lang hebben elke dag meer dan vijftien van hen verteld over hun nacht van de dertiende november en hun leven daarna. Al die tijd deden de Franse media uitvoerig verslag van de worsteling van de overlevenden en het onpeilbare verdriet van ouders en partners die hun kind of geliefde kwijt zijn. 

Lees ook: 

Leven na de aanslag in de Bataclan. ‘Het maakt me razend als ik hoor dat de daders ook slachtoffers waren’

Trouw sprak twee overlevenden en een nabestaande. ‘Dat sommigen van ons bang zijn om racistisch te worden, begrijp ik heel goed.’

In ‘Na de Bataclan’ spreken de vaders van slachtoffer en dader over de tragedie in Parijs

Er zijn meer boeken verschenen over wat er die avond gebeurde, maar geen is zo bijzonder als dit.