Zelenski maakt korte metten met Navo-euforie
De Navo-top in Madrid staat in het teken van de eenheid, zeker na de Turkse ommezwaai inzake de Fins-Zweedse toetreding. De Oekraïense president Zelenski ziet echter geen enkele reden voor welke feestvreugde dan ook.
De euforie was van korte duur. Een half etmaal mocht de Navo ontzettend tevreden zijn met zichzelf. Door het akkoord van dinsdagavond met Turkije, over de aanstaande toetreding van Finland en Zweden tot het bondgenootschap, was de top in Madrid al bij voorbaat een eclatant succes, zo gonsde het rond.
Toen verscheen Volodimir Zelenski op het grote scherm. De Oekraïense president heeft een reputatie hoog te houden met video-toespraken waarin hij de machtigsten der aarde – soms op het verwijtende af – op hun nummer zet. Nu had hij een wel heel grote emmer koud water meegenomen om de dreigende ‘eendracht maakt macht’-retoriek van de Navo te blussen.
“Wat is het echte doelwit (van Rusland)? Jullie!”, zo beet hij de wereldleiders in Madrid toe. Dat Rusland in de nieuwste bewoordingen van de Navo de ‘meest significante en directe bedreiging voor onze veiligheid’ wordt genoemd, klinkt misschien stoer, maar wat koopt Oekraïne daar nu voor?
“Als jullie Rusland echt aanmerken als jullie bedreiging, jullie grootste bedreiging, moeten jullie zijn belangrijkste en eerste doelwit volledig ondersteunen”, zo zei Zelenski tegen de bijna honderd Navo-beslissers – regeringsleiders en de ministers van buitenlandse zaken en defensie van de dertig lidstaten. Doordat die ondersteuning, in de vorm van zware wapens, volgens Zelenski nu tekortschiet, verliest Oekraïne in deze oorlogsfase gestaag terrein aan de Russen.
“Oekraïne heeft een moderne raket- en luchtverdediging nodig, en jullie hebben die systemen”, aldus de president. “Door die aan ons te leveren, kunnen jullie de Russische tactiek om steden te vernietigen en de burgerbevolking te terroriseren, volledig breken. De afstand tussen Kiev en Madrid is korter dan het bereik van de raketten die vandaag tegen ons worden gebruikt.”
‘Wij hebben geen tien jaar. Hebben jullie die?’
Zelenski gooide nog meer koud water over het zogeheten Strategische Concept dat de Navo in Madrid aannam, de taakstelling van het bondgenootschap voor de komende tien jaar. “Een strategie voor tien jaar. Wij hebben geen tien jaar. Hebben jullie die? Weten jullie dat zeker?”
Nog voordat Zelenski zijn toespraak hield, was premier Rutte al van plan om in zijn korte bijdrage aan de Navo-vergadering aandacht te vragen voor juist die zware wapens. Een dag eerder had defensieminister Ollongren de levering van nog eens drie pantserhouwitsers aangekondigd, in samenspraak met Duitsland. Dat levert er ook drie. Eerder hadden beide landen al twaalf van dit soort zwaar artilleriegeschut naar Oekraïne gestuurd.
“Italië heeft inmiddels besloten om ook bij te dragen”, zei Rutte na afloop van de eerste dag van de Navo-top. “Maar je ziet nog steeds landen die aarzelen dat te doen.” Naar eigen zeggen heeft Rutte zijn Britse ambtgenoot Boris Johnson op het hart gedrukt om ‘in de diplomatie’ meer te doen om die aarzelende landen over de streep te trekken.
“Dit is een sleutelmoment in de oorlog”, voegde minister Hoekstra van buitenlandse zaken daaraan toe. “We moeten Oekraïne nu helpen.”
‘Een zwarte dag in de Zweedse politieke geschiedenis’
Overigens was zelfs de feestvreugde over het Turks-Fins-Zweedse akkoord een dag later al ietwat weggeëbd. Ankara vroeg beide landen namelijk meteen om de uitlevering van 33 personen die in Turkije worden verdacht van terrorisme.
Vooral in Zweden groeit de twijfel of het heilige doel van de Navo-eenheid niet ten koste zal gaan van de mensenrechten. “Een zwarte dag in de Zweedse politieke geschiedenis”, zei de Zweedse parlementariër en Koerdische mensenrechtenactivist Amineh Kakabaveh. “We onderhandelen met een regime dat geen respect heeft voor de vrijheid van meningsuiting of de rechten van minderheden.”
Lees ook:
Turkije staakt verzet: weg vrij voor Navo-lidmaatschap Zweden en Finland
Dinsdagavond tekenden de ministers van buitenlandse zaken van de drie landen een gezamenlijk ‘memorandum’ over de toetreding van Finland en Zweden.
En wéér slaat de Navo een nieuw pad in
Regeringsleiders en ministers van de dertig lidstaten, plus van een aantal gastlanden, zijn deze week in Madrid voor een Navo-top. Het militaire bondgenootschap staat weer eens op een kruispunt in de geschiedenis.