Onderzoek toont aan: 2G- of 3G-beleid nu niet effectief tegen verspreiding virus
Massaal testen voor toegang is met de huidige dominante omikronvariant van het coronavirus effectiever dan het inzetten van een coronatoegangspas (CTB). Het maakt daarbij niet uit of om 2G- of 3G-beleid gaat.
Dat schrijven onderzoekers van de TU Delft, UMC Utrecht, Populytics, Erasmus Universiteit Rotterdam en Erasmus MC. Op verzoek van het ministerie van Volksgezondheid is de effectiviteit van het coronatoegangsbewijs en het testen voor toegang de afgelopen drie maanden onderzocht. Het kabinet heeft eind vorig jaar een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd om 2G-beleid te kunnen invoeren, waarbij ongevaccineerden geen toegang meer krijgen tot bepaalde locaties. Alleen gevaccineerden of genezen mensen krijgen dan nog een coronatoegangspas. Tot nu toe wordt deze pas ook gegeven aan personen die zijn getest, de zogeheten 3G-variant. In diverse Europese landen is een vorm van 2G-beleid ingevoerd.
Het uitsluiten van ongevaccineerden voor toegang op bepaalde locaties (2G), blijkt bij de huidige zeer besmettelijke omikronvariant sowieso minder effectief te zijn, dan het bij de deltavariant zou zijn geweest. Die variant was in november nog het meest dominant. De coronatoegangspas zou toen daadwerkelijk kunnen hebben bijdragen aan minder besmettingen en ziekenhuisopnames, en ervoor gezorgd hebben dat het reproductiegetal onder de 1 zou komen, aldus de onderzoekers.
Niet zinvol
Nu de omikronvariant van het virus dominant is, zou de coronatoegangspas op basis van 2G sinds januari niet zinvol zijn geweest. Minister Ernst Kuipers van volksgezondheid schrijft aan de Tweede Kamer dat dit ‘bevestigt’ dat de coronatoegangspas ‘te allen tijde in relatie tot de epidemiologische situatie en het geldende maatregelenpakket moet worden bezien’.
Het invoeren van 1G-beleid (het testen voor toegang) is een stuk effectiever, zowel bij de omikronvariant maar ook bij de deltavariant van het virus. Vooral omdat het bij testen niet uitmaakt hoe groot de groepsimmuniteit feitelijk is; iedereen wordt immers vooraf getest. Bij de coronapas, zowel voor 2G als 3G , geldt dat besmetting op locatie met de pas kan worden voorkomen. Maar dit hangt wel af van de ontwikkeling van het virus zelf. Komt er weer een variant op de huidige besmettelijke omikron, of komt er een variant op Delta?
Het gunstige effect van 1G is vooral groot als het testen op veel locaties wordt gedaan en de kwaliteit van de toegangstesten hoog is, schrijven de onderzoekers. De onderzoekers adviseren om de komende tijd het onderzoek geregeld te herhalen, om zo nog meer informatie te krijgen.
Afgelopen november bezochten 620.000 tot 660.000 ongevaccineerde Nederlanders plekken waar een coronatoegangspas vereist was. De helft hiervan deed dit nadat zij een negatieve test hadden gekregen. Als deze groep straks met invoering van 2G-beleid geen toegang meer krijgt tot deze publieke locaties, dan kiest zestig procent van de ongevaccineerden ervoor helemaal geen contacten meer buiten de gezinssituatie te hebben. Ook blijkt uit het onderzoek dat de groep ongevaccineerden die bereid is zich te laten inenten juist groter wordt als de coronatoegangspas wordt afgeschaft, dan wanneer de 2G-maatregel wordt ingevoerd.
Geen conclusies
Kuipers stuurt de resultaten van het onderzoek aan de Kamer, zonder hier een conclusie aan te verbinden. Volgens de minister ‘constateren de onderzoekers wel dat een bredere toepassing van 1G moeilijker uitvoerbaar is’. Hij wijst er ook op dat zijn voorganger de Kamer al heeft uitgelegd dat het kabinet massaal testen in relatie tot de kosten, de uitvoerbaarheid, de toepassing en proportionaliteit niet wenselijk vindt.
Vorige week liet Kuipers tijdens de coronapersconferentie nog weten dat ook het nieuwe kabinet nog steeds 2G-beleid wil invoeren. De coalitie is hierover verdeeld. VVD en D66 zijn er voluit voor, het CDA twijfelt en de ChristenUnie is er uiterst kritisch over. De kleinste coalitiefractie liet eind vorig jaar al weten voluit voor testen voor toegang te zijn, omdat 2G een te grote groep mensen uitsluit van de samenleving. Testen ziet deze partij als een manier om te leren leven met dit virus en de samenleving weer meer ruimte te geven. Dit nieuwe wetenschappelijke onderzoek levert volgens kamerlid Mirjam Bikker hier nu ook het bewijs voor.
Lees ook:
De nieuwe minister Kuipers had bij zijn eerste persconferentie de corona-maatregelen beter moeten uitleggen,
nu de druk op ziekenhuizen niet meer het grootste probleem is.