Zou ik het onderduikadres van Anne Frank verraden om mijzelf te redden?

Zou ik het onderduikadres van Anne Frank verraden om mijzelf en mijn familie daarmee te redden?

Notaris Arnold van den Bergh, gestorven in 1950 aan keelkanker, wordt van het verraad van Anne Frank verdacht. Onderzoekers stellen dat het voor 85 procent zeker is. (Waarom zo’n precies percentage eraan geplakt?)

Notaris Van den Bergh zou – volgens twitteraar Gerard de Boer die het overlijdensbericht in het Nieuw Israëlietisch Weekblad (NIW) opdook – kantoor hebben gehouden op Westeinde 24. Daar is nog een notariskantoor. Ik ben daar geweest om belangrijke papieren te ondertekenen en woon er 150 meter vandaan.

Elke keer als ik naar Albert Heijn loop (ik sla weleens een keertje over, maar toch), kom ik langs dat notariskantoor dat uiteraard grenst aan nummer 26.

Daar had je in de Tweede Wereldoorlog Hotel Atlantic. Daarover is het prachtige boek Het verlaten hotel geschreven door Mirjam Elias. Hier hielden Joodse onderduikers zich tijdens de razzia’s verborgen. Wist de Joodse notaris en het lid van de Joodse Raad dit?

Hij moet ook Westeinde 10 hebben gekend, waar Muziekhandel Cohen gevestigd was. ­Cohens vrouw en dochter zijn omgekomen in Auschwitz. Op Westeinde 11 woonden de kunstschilder Meijer Bleekrode en zijn vrouw. In de oorlog ondergedoken, maar verraden en gepakt. Omgekomen in Sobibor. (Hun twee kinderen overleefden de oorlog.)

Kende Van den Bergh de familie Benjamins-van Biene op Westeinde 21? (Komt ook voor in het boek Het verlaten hotel). Eén detail: Willem van Biene werd op zijn verjaardag in 1943 in Auschwitz vermoord.)

Kende hij herenmodezaak Abrahamson op Westeinde 31? Zij werden in Auschwitz vermoord.

Zij waren buren van het notariskantoor.

Waarom schrijf ik dit op? Omdat je er wel verdomd zeker van moet zijn dat Van den Bergh een verrader was. Zou hij, als lid van de Joodse Raad, onderduikadressen hebben gekend? Ik twijfel daaraan, maar het kan.

Wat ikzelf zou hebben gedaan om mijn familie te redden? Die vraag kan ik niet beantwoorden, maar als onderzoeker zou ik uiterst voorzichtig zijn geweest met het noemen van een naam. Annes vader, Otto Frank, zou geweten hebben wie de verrader was, maar de naam van Van den Bergh expres niet naar buiten hebben gebracht. Verder zou er een anoniem briefje zijn. Als het anoniem is, wat had Otto Frank dan naar buiten moeten brengen? Het is wel een heel dun laagje ijs waarop je dan een zware beschuldiging baseert.

Ik heb het onderzoek nog niet gelezen. Maar ga dat gegarandeerd doen.

Theodor Holman (1953) is columnist, schrijver, televisie- en radiomaker. Elke dag, uitgezonderd zondag, lees je hier zijn column. Lees al zijn columns terug in het archief.

Reageren? t.holman@parool.nl.