Seksgrapjes zonder weerwoord achter de schermen bij The Voice. ‘Hij is toch de fucking zwager van John de Mol’

Uit de verhalen van de oud-deelnemers van The Voice rijst een beeld van een talentenjacht waar mannen seksueel getinte opmerkingen maakten tegen jonge vrouwelijke kandidaten, die de ‘grapjes’ vervolgens weglachten – ze wilden nu eenmaal graag een ronde verder komen: de winnaar wacht een platencontract en veel roem. Drie van de deelnemers noemen de naam van Jeroen Rietbergen. Deze leider van de begeleidingsband van The Voice erkende zaterdag seksueel grensoverschrijdend gedrag en machtsmisbruik.

De sfeer achter de schermen van The Voice was ‘intens’, zeggen de deelnemers. Er werd flink geborreld en geknuffeld. Vlak voor de liveshows was het hectisch achter de schermen, zegt Kirsten Berkx (31), die in het voorjaar van 2017 achtste werd. ‘Ik rende toen gestresst van hot naar her en had grote delen van die dagen een soort pyjama aan. Ik weet nog dat ik door de gang liep en dat Jeroen achter me stond, er was verder niemand. Wat heb jij een geil broekje aan’, zei hij.

‘Misschien heb ik het toen stom weggelachen’, zegt Berkx. ‘Sommige mensen zullen het als een grapje zien. Dat is het misschien als je zoiets tegen je beste vriend zegt, van wie je weet dat die het kan hebben. Maar waar haal je het lef vandaan om dit als veertiger te zeggen tegen een 26-jarige die je niet kent?’

Als kandidaat ben je kwetsbaar, zegt Berkx, en niet alleen door het leeftijdsverschil. ‘Niemand durfde iets over zijn opmerkingen te zeggen, want Rietbergen is een machtige man. Hij is de fucking zwager van John de Mol, de baas van alles.’

Voor Talpa-medewerkers is John de Mol ‘god’, zegt een vrouwelijke deelnemer die anoniem wil blijven. Zij vertelt over een repetitie met Rietbergen en zijn band. Hij vroeg haar op een andere plek te gaan staan. ‘Dan kan ik naar je kont blijven kijken’, was de reden. Zijn bandleden zeiden er niets van. ‘Het werd weggelachen. Zo was Jeroen gewoon. Ik ben niet snel onder de indruk van ordinaire praat of een grote bek’, zegt de deelnemer, ‘maar ik weet nog wel dat ik hem toen echt een viezerd vond. Hij was 40, ik 18.’ 

Toch was ze ook gevleid. ‘Ik voelde me gezien. En hij was ook een coole gast, de vriend van Linda de Mol.’ Dat leidde ook tot angst. ‘Ik wist wel dat hij er niet meteen voor kon zorgen dat ik geen ronde verder kwam, maar hij kon wel met mensen praten. En je hebt geen zin in moeilijke situaties.’

Seksgrapjes

Seksgrapjes waren aan de orde van de dag bij The Voice, zegt ze, en Rietbergen was niet de enige die ze maakte. ‘Daar krijg ik een stijve van’, was een veelgehoorde. Of, als iets werd besproken wat groot was, ‘dat zei mijn vrouw gister ook’. ‘De tv-wereld is gewoon een platte bedoening’, zegt ze, ‘maar dat is ook vaak geestig.’ Over medekandidaten en juryleden – onder wie de eerder in opspraak geraakte Marco Borsato – heeft ze alleen maar goede verhalen. Ze zegt geen last te hebben gehad van de opmerkingen van Rietbergen. ‘Dat is toch ook het erge: dat we het allemaal maar normaal vinden.’

De reputatie van Rietbergen was bekend, zegt Nienke Wijnhoven, die in het voorjaar van 2018 derde werd, ze was toen 19. ‘Er gingen verhalen over hem rond.’ Als hij aanbood om naar haar hotel te rijden, werd ze subtiel beschermd door een aanwezige: ‘Nee, ik rijd je wel’, zei diegene dan. Toen hij haar per app vroeg of ze meeging naar een concert, nam ze een vriendin mee. ‘Maar ik kan me voorstellen dat anderen in hun eentje gingen.’

‘Machtsspelletjes zijn nooit oké’, zegt Wijnhoven. ‘Maar in dit soort situaties is de machtige man altijd de lul. Terwijl ik me ook kan voorstellen dat er vrouwen zijn die denken: ik ben vrijgezel, ik kan hier misschien hogerop mee komen, en maak daar gebruik van.’ The Voice is niet de enige plek waar dit gebeurt, zegt Wijnhoven. ‘In de muziekwereld heb ik het vaker gezien. Ik denk dat het helaas overal speelt.’

Dat klopt, zegt zedenadvocaat Ruth Jager. ‘Overal waar de machtsverhoudingen scheef zijn, gebeurt dit. In de sport, waar een coach een speler wel of niet kan opstellen. In de kerk, bij bedrijven. Maar het krijgt natuurlijk meer aandacht als er bekende Nederlanders bij betrokken zijn.’