Zijn vrouwelijke zedendelinquenten uniek? 'Vaak medeplegers van mannelijke daders'

Vrouwelijke zedendelinquenten komen wel degelijk voor. Zo kreeg een vrouw in 2020 celstraf omdat ze het 14-jarige vriendje van haar dochter misbruikte. In datzelfde jaar kreeg een moeder celstraf nadat ze haar dochter van 12 had betast.

Komt weinig voor

Stop it Now! biedt hulp aan mensen die dreigen een grens over te gaan in hun gedrag ten opzichte van minderjarigen of dit al hebben gedaan. Zij kunnen gratis en anoniem bellen met hun hulplijn. "Dat vrouwen die dreigen de grens over te gaan ons bellen, komt heel weinig voor", vertelt Ellen Janssen, forensisch psycholoog en programmamanager bij Stop it Now! aan EditieNL.

Janssen werkt al vijf jaar bij de organisatie. "Ik werk ook bij de telefoonlijn en de keren dat ik het heb meegemaakt zijn op twee handen te tellen. Vrouwelijke zedendelinquenten zijn een kleine groep waar nog weinig over bekend is."

Betekent dit dat het een blinde vlek is? Of gebeurt het simpelweg minder vaak? "Bij alle soorten delicten zijn mannen oververtegenwoordigd en hier lijkt dat ook het geval. Maar toch is er veel onwetendheid en daarom is er ook meer onderzoek nodig." Het is volgens haar dan ook zaak om niet alleen op mannen te focussen. "Als we meer weten, dan kunnen we ook meer aan preventie doen."

Ongrijpbaar

Ook heerst er een groot stigma op seksueel kindermisbruik. "En het zou kunnen dat voor vrouwen dat stigma nóg groter is. Bij vrouwen wordt toch gedacht dat ze dat al helemaal niet zouden doen, want ze zijn zelf soms moeder en hebben een verzorgende rol."

"Zedenzaken zijn zo ongrijpbaar dat we het grijpbaar willen maken." Volgens Janssen denkt men daarom vaak aan mannen, pedofielen en mensen in bosjes. "Maar dat is zeker niet altijd het geval en vaak juist een foutief beeld. De groep zedendelinquenten is heel divers. Het kan letterlijk iedereen zijn."

Ondergerapporteerd 

Ook Wineke Smid, hoofdonderzoeker bij de Van der Hoeven Kliniek, ziet dat men niet direct aan vrouwen denkt als het over zedendelinquenten gaat. "Het triggert: mensen denken 'huh, komt dat voor? Het antwoord is ja. Hoe idioot, gek of gruwelijk je iets kunt bedenken: alles komt voor. Alleen komt het één aanzienlijk vaker voor dan het ander", vertelt ze aan EditieNL.

De kliniek, een centrum voor klinische forensische psychiatrie, weet dat bij ongeveer 5 procent van de zedenzaken vrouwen betrokken zijn. "In werkelijkheid zijn dat er natuurlijk veel meer dan het handjevol dat in het nieuws komt, want zedendelicten zijn over het algemeen ondergerapporteerd." 

Medeplegers

"We weten dat vrouwen over het algemeen niet vaak misbruik plegen voor hun eigen seksuele genot. Vrouwen die voor het eigen seksuele genot kinderen opzoeken zijn echt met een lantaarntje te zoeken." Wel zijn vrouwen vaak medeplegers van mannelijke daders. "We zien bijvoorbeeld dat een vrouw een nieuwe vriend krijgt die de dochter ook interessant vindt. Om die man niet kwijt te raken, wordt de dochter bij het seksleven betrokken."

Bij de kliniek zien ze niet vaak vrouwen die alleen handelen. "Maar natuurlijk komt dat ook voor." De vrouwen die dit doen zijn volgens Smid vaak erg getraumatiseerd en gestoord. "Uit sommige onderzoeken komt naar voren dat ze heel vaak ook zijn misbruikt. Dit betekent natuurlijk niet dat iedereen die is misbruikt ook zelf gaat misbruiken. Dan zouden we heel veel vrouwelijke zedendelinquenten hebben. Het blijven de uitzonderingen."