Talibanleider blijft erbij: handen afhakken is nodig in Afghanistan

Hij is een van de oprichters van de Taliban, en gaf de vorige keer dat de beweging aan de macht was leiding aan de religieuze politie. Mullah Nooruddin Turabi was in die functie dus ook hoofdverantwoordelijk voor de zeer strenge interpretatie van het islamitische recht. In een interview met persbureau Associated Press (AP) zegt Turabi dat de Taliban ook nu weer handen af zullen hakken. Maar mogelijk niet meer in het openbaar. 

Voor de verontwaardiging die zulke straffen in het verleden opriepen, heeft hij weinig begrip. “Iedereen bekritiseerde ons daarvoor, maar wij hebben nooit iets gezegd over de wetten van anderen. Wij volgen de islam en baseren onze wetten op de koran.”

Sinds de Taliban op 15 augustus de macht overnamen in Kaboel, vraagt iedereen in Afghanistan en daarbuiten zich af of de keiharde wetten en straffen uit de jaren negentig ook weer terugkeren. Destijds vonden executies plaats in een stadion in Kaboel, of in de grote Eid Gah moskee, ten overstaan van publiek. Moordenaars werden geëxecuteerd door de familie van het slachtoffer, die ook de mogelijkheid had om ‘bloedgeld’ te accepteren en de veroordeelde te laten leven. Bij dieven werd de hand afgehakt, mensen die voor overvallen op straat werden veroordeeld, kregen een hand en een voet geamputeerd.

‘Handen afhakken is nodig voor de veiligheid’

De rechtspraak vond plaats achter gesloten deuren, en werd vaak voltrokken door islamitische schriftgeleerden, niet door juridisch geschoolde rechters. Deze keer spelen gewone rechters wel een rol in de rechtspraak, zo vertelt Turabi, en daar mogen ook vrouwelijke rechters tussen zitten. Maar de basis van de wet blijft onverminderd de koran, en dezelfde straffen als destijds zullen worden opgelegd.

“Handen afhakken is nodig voor de veiligheid” aldus Turabi, die wijst op het ‘afschrikkende effect’. Gevraagd of die straf ook weer in het openbaar wordt voltrokken, vertelt hij dat de regering zich daar momenteel op beraadt en een ‘beleid aan het ontwikkelen is’.

In de afgelopen dagen werd in Kaboel alvast wel een straf uitgevoerd die in de jaren negentig ook al gemeengoed was: de publieke vernedering van kleine criminelen. Bij in ieder geval twee gelegenheden werden mannen achterop een pick-uptruck door Kaboel gereden om ze te schande te zetten. De ene keer waren hun handen gebonden en hun gezichten met verf besmeurd om ze als dieven te identificeren. De andere keer kregen ze oud brood om hun nek gehangen of in hun mond gepropt.

Turabi is milder geworden

Toch zullen de Taliban deze keer wel dingen anders aanpakken dan de vorige keer. “We zijn veranderd”, zegt Turabi. Hij vertelt dat televisie, mobiele telefoons, foto's en video toegestaan blijven. “Want de mensen hebben die nodig, en dat nemen we serieus.” De Taliban zullen zichzelf ook van zulke media bedienen om hun boodschap te verspreiden, suggereert hij. “Nu kunnen we miljoenen mensen tegelijk bereiken, in plaats van honderden.” 

In de jaren negentig stond Turabi bekend als een van de fanatiekste handhavers van de wet. Hij was berucht omdat hij hoogstpersoonlijk muziektapes uit autoradio’s kwam rukken, en daar slingers van maakte in bomen en verkeersborden. Mannen die hun baard trimden, werden geslagen door de religieuze politie. Een van Turabi’s eerste wapenfeiten nadat de Taliban in 1996 de macht hadden overgenomen, was dat hij begon te schreeuwen tegen een vrouwelijke journalist bij een persconferentie, eiste dat ze de zaal verliet, en een man die daar bezwaar tegen maakte in zijn gezicht sloeg. Het interview van deze week gaf Turabi aan een vrouwelijke journalist. 

Turabi, inmiddels 60 en in de nieuwe regering baas van het gevangeniswezen, is dan wel ietsje opgeschoven in zijn opvattingen over vrouwen en over technologische vooruitgang, hij werpt alle kritiek op de manier waarop de Taliban in de jaren negentig het land bestuurden verre van zich. Dat zorgde voor het eerst voor stabiliteit in het land, vindt hij. “In ieder deel van het land was het veilig.”

De bewoners van Kaboel laten zich angstig uit over hun nieuwe bestuurders, maar moeten met enige tegenzin toegeven dat de straten wel veiliger geworden zijn in de afgelopen maand. Sommige winkeliers vertellen aan AP dat ze hun winkel nu in het donker open kunnen houden. Voor de machtsovername van de Taliban struinden dievenbendes ’s avonds de straten af en bleven de meeste mensen binnen.

Lees ook:

De Taliban willen een plek in de Verenigde Naties, maar zo gemakkelijk gaat dat niet

De Taliban-regering in Kaboel zoekt naar erkenning. Vertegenwoordiging binnen de Verenigde Naties moet een eerste stap zijn.

Taliban benoemen regering zonder buitenstaanders en roepen ‘emiraat’ uit

De leider van het gevreesde Haqqani-netwerk wordt binnenlandminister in de regering van de Taliban.