Terug naar de krant

Opmerkelijke parallellen tussen het ABN-debacle en documentaire over bordeel Yab Yum

Leeslijst rubriek

Zap Wanneer gaan kleine ondeugden over in een onbeheersbaar probleem? Die vraag verbond maandagavond het Nieuwsuur-interview met ABN Amro-baas Robert Swaak en de daarvoor uitgezonden documentaire Yab Yum (BNNVARA).

Leeslijst

Het leven is een flipperkast waarvan je niet weet wanneer hij op tilt slaat. Vraag maar aan de organisatoren van het Koningsdagsfeest in Breda, dat achteraf vooral een experiment leek om vast te stellen hoeveel achteloosheid ten opzichte van de ziekenhuizen de Nederlandse maatschappij bereid was te slikken voor een middagje Snollebollekes.

Er kwam maandagavond nog veel meer tot stilstand in het NOS Journaal van acht uur, zoals de zekerheden in de voetbalwereld. Daar willen de miljardairs zich afscheiden van de miljonairs. Maar vooral was er de klap voor ABN Amro, waar de schaterlach van Gerrit Zalm de witwassers niet had weten verjagen. Zalm moest weg als bankbaas in Denemarken en ABN Amro gaat 480 miljoen betalen.

Een drukke avond voor de duiders dus, inclusief een houterige koorddansact van de nieuwe baas van ABN Amro, Robert Swaak, bij Nieuwsuur. In het journaal had hij al gezegd dat hij „de feiten erkende” (vroeger dacht je dan: wie niet?) maar het woord „schuldig” kwam hem niet over de lippen. Tegenover Jeroen Wollaars herhaalde Swaak „niets goed te willen praten”. Intussen probeerde hij de zalm en de geit te sparen. Er was van alles gedaan in delen van de bank, maar net niet genoeg – ook niet bij de bank als geheel. Wollaars liet het aan de kijker om te concluderen dat het probleem dus op het hoogste punt van de organisatie zat.

Normoverdragend gesprek

Bij Op1 bracht journalist Jeroen Smit de fraaie uitdrukking ‘normoverdragend gesprek’ ter tafel als datgene wat de toezichthouder met de bank had gevoerd. NOS-verslaggever Eva Wiessing benadrukte wat ABN Amro „allemaal had moeten en kunnen weten” aan schimmige zaken onder het eigen dak. Ze rekte de a in ‘jááárenlang’ tot de lengte van bijna het hele bewind van Zalm bij de bank en stipte de problemen aan bij Danske bank, waar de oud ABN’ers Zalm en Chris Vogelzang nu ook weer weg waren.

Nu is het ook moeilijk om aan te voelen waar kleine ondeugden overgaan in een onbeheersbaar probleem. Wat dat betreft zaten er opmerkelijk parallellen tussen het ABN-debacle en de op NPO2 uitgezonden documentaire Yab Yum (BNNVARA). Die nachtclub begon in de ogen van regisseur Anna Maria van ’t Hek als een idylle van betaalde liefde in het hoogste segment, maar eindigde als witwasmachine en rovershol.

Het begint met hitsige boefjes in het bordeel; het loopt uit op ‘georganiseerde misdaad’. Het probleem schuilt in de fascinatie voor het boefje, bleek uit het verhaal van een van de voormalige gastvrouwen. Zij was een van de favorieten van de penoze en dat was een beetje wederzijds. „Juist bij een boef is het spannend om te kijken wat erachter zit. Dat is altijd een klein jongetje. Dat wil ik ontdekken omdat ik ook maar een meisje ben, heel klein, dat op zoek is naar liefde.”

Machine op tilt

Bij een oud-bedrijfsleider klonk achtergebleven ontzag voor de misdadigers door. Hij kon met Klaas Bruinsma door één deur. Een handlanger van de drugshandelaar had hem eens een pistool tegen het hoofd gezet omdat hij niet snel genoeg een bandje met Pink Floyd kon opzetten – elke business heeft zijn standaardmodellen voor het normoverdragend gesprek. De bedrijfsleider was rustig gebleven en, zo vertelde hij tevreden, had uiteindelijk excuses voor het Pink Floyd-incident gekregen. Plus een briefje van duizend.

Zo ging het bij Yab Yum: een beetje meebewegen, nog wat meebewegen. Tot buiten op de gracht een portier werd doodgeschoten en de eigenaar bij politiewoordvoerder Klaas Wilting in de auto naar een Chinees in Amsterdam-Oost moest vluchten. De machine was op tilt geslagen. Stond er eigenlijk een flipperkast in Yab Yum?

Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 20 april 2021.

Reageren

Reageren op dit artikel kan alleen met een abonnement. Heeft u al een abonnement, log dan hieronder in.

Mail de redactie

Ziet u een taalfout of een feitelijke onjuistheid?

U kunt ons met dit formulier daarover informeren, dat stellen wij zeer op prijs. Berichten over andere zaken dan taalfouten of feitelijke onjuistheden worden niet gelezen.

Maximaal 120 woorden a.u.b.
Vul je naam in