Imam Blauwe Moskee stapt op, maar niet uit angst om bedreigingen, benadrukt hij

Elforkani is een bekend gezicht in de moslimgemeenschap in Nederland. Hij dankt die bekendheid onder meer aan zijn optredens als woordvoerder van Contactorgaan Moslims & Overheid. De 38-jarige imam kwam vorige maand nog in het nieuws met zijn pleidooi godslastering strafbaar te stellen. Zowel moslimextremisten als rechtse populisten hadden afgelopen jaren felle kritiek op Elforkani. Hij en zijn gezin kregen jarenlang politiebeveiliging.

‘Ik ben trots op wat ik heb bereikt’, zegt Elforkani in een telefonische toelichting op zijn besluit te vertrekken. ‘De Blauwe Moskee is uitgegroeid tot een populaire plek voor jong en oud, met veel ruimte voor theologisch en maatschappelijk debat. Met een Nederlandse naam, met Nederlands als voertaal, met vrouwen in het bestuur – mijn opvolger als moskeevoorzitter wordt een vrouw – en waar de buitenwereld, inclusief de pers, nadrukkelijk welkom is.’ Als hij op vrijdag van zijn preekstoel stapte, stelt de imam, schudde hij gelovigen uit heel Nederland de hand.

Elforkani wil de indruk wegnemen dat hij uit angst vertrekt. ‘Die bedreigingen zijn verschrikkelijk en onacceptabel, maar ik ben inmiddels wel wat gewend.’ De imam is naar eigen zeggen toe aan een nieuwe uitdaging. ‘Ik geef al twee jaar leiderschapstrainingen met socratische gespreksvoering. Daar wil ik mee doorgaan.’ De politiek ingaan noemt hij ook als optie. De zegt tevreden te zijn over de beveiliging die de overheid hem biedt, indien nodig.

Bruggen slaan 

Elforkani, een Marokkaanse Nederlander uit Heerhugowaard, roept geloofsgenoten op zijn rol over te nemen. ‘Ik heb geprobeerd bruggen te slaan tussen groepen die elkaar wantrouwen; binnen de moslimgemeenschap en daarbuiten. Maar eerlijk gezegd: die strijd was nogal eenzaam.’ Dat de kritiek zowel van moslimextremisten als van rechtse populisten kwam, beschouwt Elforkani als een goed teken, als een bewijs dat hij het midden opzocht. Vorige maand kreeg de imam half Nederland over zich heen toen hij na nieuwe cartoon-aanslagen in Frankrijk pleitte voor een verbod op godslastering. Later nuanceerde hij dat standpunt en verontschuldigde hij zich voor de timing.

Deze maand kreeg Elforkani het aan de stok met radicale moslims, vanwege zijn pleidooi voor een keurmerk voor moskeeën in Nederland. ‘Je wilt voorkomen dat iedere haatprediker die wordt weggestuurd, verderop weer zijn eigen moskeetje kan beginnen. We kunnen dat beter zelf reguleren als moslimgemeenschap, dan het overlaten aan de overheid.’ Die discussie leverde nieuwe bedreigingen op, waardoor Elforkani geen afscheidspreek meer zal geven in zijn moskee. De imam is tevreden over de beveiliging die de overheid hem biedt, indien nodig.

Financiering uit Koeweit

De Blauwe Moskee raakte afgelopen jaren in opspraak toen duidelijk werd dat oliestaat Koeweit het gebedshuis en cultureel centrum heeft gefinancierd. Ook gastoptredens van buitenlandse imams die een hardere versie van de islam mochten prediken, baarden waarnemers zorgen. Elforkani noemt hen ‘welwillende salafisten’. Over die gastoptredens zegt hij nu: ‘Je kunt de radicale kant van de islam niet negeren. Er bestaan nu eenmaal verschillende interpretaties van de Koran, daarover moet je een theologisch debat kunnen voeren.’

Elforkani overweegt een boek te schrijven over zijn ervaringen als moslimwoordvoerder de afgelopen tien jaar. ‘De een noemde mij een Moslimbroeder, de ander een wolf in schaapskleren, een racist, een anti-islamist. Sindsdien denk ik dat framing het grootste probleem is in onze samenleving. We stoppen elkaar in hokjes. We beweren van alles over een ander, zonder die te kennen.’ De media spelen daarbij een kwalijke rol, vindt de imam. Die focussen volgens hem gretig op problemen, maar vragen zich zelden af hoe die zijn ontstaan. Tegen zijn eigen moskeegangers zegt Elforkani: ‘Blijf niet hangen in je bubbel, waarin iedereen hetzelfde denkt. Dwing jezelf ook de andere kant te bekijken, stel je oordeel even uit.’