Onderhandelingen stilgelegd: elk woord uit de EU of het VK valt nu verkeerd bij de andere partij
De EU en het Verenigd Koninkrijk legden vrijdagavond in Londen de brexit-onderhandelingen tijdelijk stil. De verschillen zijn nog te groot.
Net als bij twee echtelieden die te lang naast elkaar in de auto hebben gezeten en de weg kwijt zijn, is het brexit-overleg beland in een fase waarin elk woord en elk gebaar verkeerd wordt uitgelegd en tot oplopende irritaties leidt.
De onderhandelaars van het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie gingen ook vrijdag stug door met praten, in Londen. Maar gedurende de avond kwam het bericht dat de onderhandelingen waren opgeschort. Op Twitter liet EU-onderhandelaar Michel Barnier weten dat de verschillen op enkele cruciale punten nog te groot waren. Daarom werd er “een pauze” ingelast.
Eerder op de dag liet een woordvoerder van de Britse permier Boris Johnson al weten dat “we ons op een zeer moeilijk punt bevinden”. De avond ervoor had een andere Britse betrokkene geklaagd dat de Europese Unie opeens nieuwe eisen op tafel had gelegd, wat van EU-kant werd tegengesproken.
‘Elk land heeft vetorecht’
Ook uitspraken van de Franse minister Clément Beaune van Europese zaken belandden op een goudschaaltje, al hadden die niet zo veel om het lijf. “Als er geen goed akkoord wordt bereikt, zullen we ons daartegen verzetten”, zei hij voor de Franse radio. “Elk land heeft vetorecht.”
Dat is een waarheid als een koe, en geldt uiteraard ook voor het VK zelf, maar toch maakte Beaunes ‘vetodreiging’ meteen de Britse tongen los. Het zal ons toch niet gebeuren – zo was de interpretatie – dat we hier compromissen zitten te sluiten voor een akkoord, en dat de Fransen ons vervolgens in het ravijn duwen.
Zowel het VK als de EU houdt vol dat het bereiken van zo’n akkoord afhangt van de ander. Op de drie hoofdpunten blijven de meningsverschillen groot: eerlijke concurrentie, naleving van afspraken en visserij. Dat laatste is een economisch klein, maar politiek beladen onderwerp, vooral voor Frankrijk en Nederland. “Ik wil onze vissers, onze producenten en onze burgers vertellen dat we geen akkoord zullen accepteren met slechte voorwaarden”, zei Beaune.
Soevereiniteit
De woordvoerder van Boris Johnson: “We kunnen geen akkoord sluiten dat niet onze fundamentele principes respecteert over soevereiniteit en ‘taking back control’”, daarmee een van de bekendste brexit-slogans herhalend.
Mocht het op 1 januari inderdaad tot een chaotische rampenbrexit komen, met nieuwe handelstarieven, douanecontroles, opstoppingen aan de grens, verstoorde distributieketens en onrustige financiële markten, dan zullen het VK en de EU alles aangrijpen om elkaar daarvan de schuld te geven.
Wat voorzitter Charles Michel van de Europese Raad betreft is het duidelijk waar de verantwoordelijkheid ligt. Het zijn immers de Britten die de EU willen verlaten en er eerder dit jaar moedwillig voor hebben gekozen om de huidige overgangsperiode niet te verlengen.
Poging brexit-afspraken te schenden
“De echte vraag is: welk politiek, economisch en sociaal project willen ze voor hun eigen toekomst?”, aldus de Belgische oud-premier vrijdag. “Dat is een vraag voor de Britse regering en het Britse volk.”
De stemming wordt, vooral aan EU-kant, verder verpest door een nieuwe poging van de regering-Johnson om vorig jaar gemaakte brexit-afspraken met de EU te schenden. Wetsvoorstellen daarover die in september tot een vertrouwenscrisis leidden, zijn vorige maand door het Britse Hogerhuis afgezwakt. Maar de regering wil die afzwakking weer ongedaan maken, via een stemming maandag in het Lagerhuis.
Lees ook:De Britten hebben nog een vier weken voor een brexitakkoord; een no-deal-chaos dreigt
‘We zijn dicht bij de grens van wat voor ons nog aanvaardbaar is’, aldus een EU-diplomaat.
Het Nederlandse bedrijfsleven is nog lang niet klaar voor de brexit
Over een kleine vier weken verandert de handelsrelatie tussen de EU en het VK ingrijpend. Bedrijven bereiden zich onvoldoende voor op de brexit.