Nederlandse kabinet heeft ineens nog maar weinig sussende woorden over de Brexit
Nederland bereidt zich voor op een Brexit zonder deal. Maar de manier waarop dat gebeurt leidt tot zorgen in de Kamer, ook in de coalitie.
‘Hoe Brexitbestendig is Nederland eigenlijk?’ vraagt de Tweede Kamer zich al een tijdje piekerend af. Deze week staat het onderwerp prominent op de politieke agenda. Donderdag debatteert de Kamer met minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken over ‘het buiten werking stellen van de rechtstaat en het overboord gooien van onze democratische beginselen’ (SP-Kamerlid Renske Leijten). Bloks omstreden Verzamelwet Brexit geeft bewindspersonen tot een jaar na de Brexit de bevoegdheid op eigen houtje wetten te wijzigen, dus buiten de Kamer om. Volgens het kabinet is dat noodzakelijk om na de Brexit snel te kunnen handelen in onvoorziene situaties die schadelijk zijn voor Nederlandse burgers en bedrijven.
Een grote meerderheid van de Kamerleden vindt Bloks noodwet een ondemocratisch paardenmiddel dat ze weigeren in te nemen, of alleen in sterk verdunde vorm willen doorslikken. Blok houdt vooralsnog vast aan zijn wetstekst en gaat donderdag de strijd aan met onder anderen coalitiegenoten CDA en D66. Zij hebben samen een amendement ingediend om het ‘regeren per decreet’-wetsartikel af te zwakken.
Overzeese lentestorm
Woensdagochtend wilde de Kamercommissie Europese Zaken zich ervan verzekeren dat de luiken goed zijn vastgezet nu vanaf de overkant van de Noordzee een lentestorm nadert. Daartoe trommelde de commissie maar liefst vier bewindslieden op. Minister Carola Schouten van Landbouw en Visserij liet verstek gaan wegens ziekte. Daardoor moest collega Stef Blok zich ineens ook om de door de Brexit geslachtofferde vissers bekommeren. Staatssecretarissen Mona Keijzer (Economische Zaken) en Menno Snel (Belastingen) schoven aan om de staat van paraatheid van het bedrijfsleven en de douane te belichten.
Erg veel sussende woorden had het bewindsliedentrio niet te vergeven, want Joost mag weten hoe zo’n Brexit in de praktijk verloopt. En op wat je niet voorziet, kun je je niet voorbereiden. Vandaar ook dat Blok zo’n noodwet ‘voor alle eventualiteiten’ door het parlement probeert te loodsen. ‘Ik kan niet helemaal uitsluiten dat er na de Brexit problemen in de logistieke keten ontstaan’, bekende Snel en beaamde Blok tegenover de commissieleden. Ook de beroepsvisserij moet volgens Blok bidden dat er geen harde Brexit komt. ‘De Britten kunnen hun wateren sluiten voor Nederlandse vissers. Die hebben dan minder ruimte om hun Europese quotum vol te vissen.’
Brexitbuddy
Niet dat Blok, Snel en Keijzer de indruk wilden wekken dat het kabinet werkeloos blijft. Integendeel: de voorbereidingen op de Brexit zijn in volle gang en worden voor eind maart verder geïntensiveerd. Dat voorwerk richt zich voornamelijk op het bedrijfsleven, dat met extra papierwerk en grenscontroles te maken krijgt. Er zijn Brexitloketten opgericht, Brexitsimulaties gepland, Brexithulplijnen geopend en Brexitvoorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd. Ook kunnen bedrijven adviessubsidies aanvragen (Brexitvouchers) en kunnen Brexitvrezende ondernemers de hulp inroepen van een Brexitbuddy, een ervaringsdeskundige die weet wat er komt kijken bij handel met niet-EU-landen. Brexitbuddy’s staan onwennige bedrijven die exporteren naar het Verenigd Koninkrijk met raad en daad bij. De 35 duizend Nederlandse bedrijven die handel drijven met het Verenigd Koninkrijk maar zich nog niet met Brexitformulieren bij de douane hebben gemeld, krijgen binnenkort een waarschuwingsbrief van het kabinet in de bus.
Ondanks alle Brexitzorgen blijft de PVV voorstander van een Nexit. VVD’er Anne Mulder liet de kans om een steentje bij te dragen aan de verkiezingscampagne van zijn partij niet lopen. Hij stelde PVV-Kamerlid Tony van Dijck daarom een tactische vraag. Nu het Brexitbesluit Groot-Brittannië in een chaos heeft gestort, benadrukt de VVD bij elke gelegenheid dat de electorale concurrenten op rechts (PVV en Forum voor Democratie) vinden dat ook Nederland de Europese Unie moet verlaten. Van Dijck verblikte of verbloosde niet. ‘Zeker zijn wij voor een Nexit. Hoe eerder, hoe beter.’ FvD-Kamerlid Thierry Baudet ontweek Mulders speldenprikken door pas uren na aanvang bij de commissievergadering aan te schuiven.
Meer Nederlanders willen bij EU blijven vanwege Brexitpaniek, blijkt uit peiling
De Brexitpaniek in Groot-Brittannië verkleint in Nederland de animo voor een vertrek uit de Europese Unie. Het aandeel van de bevolking dat ja zegt op de stelling dat Nederland in de EU moet blijven, is gestegen naar 72 procent. In 2016 was dat nog 67 procent. Ook de tevredenheid over de EU is toegenomen.