‘We hebben een nieuwe president!’

‘Soldaten, luister! Sluit je aan bij onze strijd!”, roepen duizenden Venezolanen die zich woensdagochtend verzameld hebben op het Plaza Madariaga, een plein in het westen van de hoofdstad Caracas. Tussen de betogers staat ook Mariana de la Peña. Ze draagt een groot bord met een afbeelding van president Nicolás Maduro, door wiens gezicht een grote rode streep is getrokken. „Ik ben hoopvol dat dit de laatste dag is van de dictator. We willen nieuwe verkiezingen, een nieuwe leider. Laat Juan Guaidó, de parlementsvoorzitter, de macht overnemen. Als de politie en de strijdkrachten nog gevoel in hun hart hebben, laten ze ons met rust vandaag”, zegt ze.

Naar schatting honderdduizenden burgers demonstreren deze woensdag in steden door het hele land, en ook in landen als Spanje en de Verenigde Staten gaat de Venezolaanse diaspora de straat op tegen de regering-Maduro. De sfeer in Caracas is opgetogen en hoopvol. Uitgelaten juichen de betogers parlementsvoorzitter Guaidó later op de dag toe wanneer hij op het Johannes Paulus II-plein verschijnt.

Zodra hij in zijn toespraak verklaart de macht van Maduro over te nemen, barst de menigte in gejuich uit. „Vanaf nu neem ik de taak op me als interim-president, ik roep op tot nieuwe verkiezingen en het in ere herstellen van onze grondwet. Maduro heeft de verkiezingen van het volk gestolen, ik geef het recht op vrije verkiezingen terug aan de Venezolanen”, roept hij. „We hebben een nieuwe president”, gilt een vrouw. Onmiddellijk roepen anderen het haar na. „Guaidó presidente!”, wordt er gescandeerd.

Nog tijdens de betoging komen berichten binnen dat verscheidene Zuid-Amerikaanse regeringen, waaronder Peru, Chili en Argentinië, Guaidó erkennen als interim-president. Ook de Amerikaanse president Trump, de Canadese regering en de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) melden hem voortaan te zien als legitieme leider. Maduro zal enkele uren later reageren door alle diplomatieke banden met Washington te verbreken. Amerikaanse diplomaten moeten het land binnen 72 uur verlaten.

Na zijn toespraak wordt Guaidó snel afgevoerd achterop een motor, naar een onbekende plek. Vanuit zijn entourage en op nieuwssites wordt vervolgens gemeld dat hij zijn toevlucht heeft genomen tot de ambassade van Colombia. Dat buurland krijgt veruit de meeste Venezolaanse vluchtelingen te verwerken en roept al enige maanden op tot het vertrek van Maduro. Later volgen onbevestigde berichten dat hij elders ondergedoken zit.

Grimmige stemming

De 15-jarige Dominique Marquez zit met wat klasgenoten op de reling van een autoweg richting het oosten van Caracas die volgestroomd is met demonstranten. „Ik ken het mooie Venezuela alleen maar uit de verhalen van mijn ouders. De enige president die ik echt bewust heb meegemaakt is Maduro. Ik heb al jaren geen normaal leven”, zegt de tiener. Ze volgt al maanden bijna geen lessen, omdat veel docenten zijn gevlucht. „Na school sta ik in rijen om meel of brood te kopen, en we zijn altijd bezig met overleven en bang om ziek te worden, want medicijnen zijn er niet. Ik wil voor mij en andere jongeren een gezond land.”

Simon Freitas, een voormalige chavista, aanhanger van de in 2013 overleden president Hugo Chavez, applaudisseert voor Guaidó. „Dit is de eerste keer dat ik de straat op ga, maar er moet nu echt verandering komen”, zegt Freitas, een docent scheikunde die zich vandaag heeft gehuld in een wit T-shirt met een afbeelding van Nelson Mandela. „Maduro kan dit land niet meer leiden” vindt hij. „Als hij nu vrijwillig aftreedt en het leger zich achter Guaidó schaart, hebben we de beste kans op een vreedzame overgang.”

Kiest het leger daadwerkelijk de kant van de oppositie? „Ik durf het bijna niet te hopen, maar 61 jaar geleden stonden ze wel achter het volk”, zegt Freitas. Hij verwijst daarmee naar de militaire staatsgreep van 23 januari 1958, die een einde maakte aan de toenmalig militaire dictatuur en uiteindelijk een terugkeer naar de democratie mogelijk maakt.

Lees ook: Hoelang blijft legertop trouw aan Maduro?

Terwijl Guaidó naar zijn onderduikadres is vertrokken, wachten de Venezolanen af wat het leger gaat doen. „Óf ze arresteren Guaidó óf ze erkennen hem en arresteren Maduro, maar we zullen het snel merken”, zegt een vrouw in de menigte.

Op en rond het plein waar Guaido heeft gesproken, wordt in feeststemming gedemonstreerd. Maar op andere plekken in de hoofdstad wordt de sfeer later in de middag grimmig. Oproerpolitie en nationale gardisten raken slaags met de demonstranten. De nationale garde zet traangas in en auto’s worden in brand gestoken.