Luister naar

Witkijker: De lynx overleeft steeds vaker in het wild

Nieuws
Nee, zwartkijkers, niet alles gaat maar slechter. De Witkijker leest en denkt in deze donkere maanden na over het nieuws en signaleert verhalen die hoopvolle ontwikkelingen laten zien, als tegenwicht voor de dagelijkse stroom onheil. Vandaag: de strijd om ’s werelds meest bedreigde kat.
woensdag 23 januari 2019 om 03:00
Witkijker: De lynx overleeft steeds vaker in het wild
Witkijker: De lynx overleeft steeds vaker in het wild afp / Cristina Quicler

Wie geluk heeft, kan in Spanje een glimp opvangen van een Iberische lynx, ’s werelds meest bedreigde kat en Europa’s meest bedreigde roofdier. Het dier was in de twintigste eeuw vooral prooi van stropers en jagers. Sinds de komst van snelwegen kent de lynx een nieuwe doodsoorzaak: het verkeer. Vooral in Spanje en in Portugal komen lynxen om in het verkeer. In de afgelopen vijf jaar zijn er bijna honderd omgekomen door verkeersongevallen, schrijft de Irish Times. De Iberische lynx stond op het punt van uitsterven.

Om dit tegen te gaan kregen natuurbeschermers van de Europese Unie zeventig miljoen euro om zich hard te maken voor de bedreigde diersoort. Het Life-programma van de EU beschermt de natuur, biodiversiteit en wilde dieren in Europese landen. Naast de Iberische lynx is ook de bescherming van onder andere de bruine beer en de zwarte ooievaar gefinancierd. Eind december werd bekend dat het Life-programma na 2020 wordt verlengd: er komt een nieuw programma van 2021-2027. Binnenkort worden er ecoducten geplaatst over snelwegen die lynxen gebruiken. Maar de grootste slag is geslagen door de oprichting van vijf fokcentra in 2011. Eén in Portugal, vier in Spanje. Daarvan is het Andujar-natuurpark in Andalusië de grootste. Begin 2018 zijn er 39 grootgebrachte welpen vrijgelaten. Daarvan overleeft zo’n 75 procent het in het eerste jaar. In de afgelopen tien jaar zijn er 185 jonge lynxen vrijgelaten in het wild. In 2002 leefden er minder dan honderd lynxen in het wild, meldt het Wereldnatuurfonds. Dat zijn er nu zeker meer dan driehonderd, als gevolg van het succesvolle herintroductieprogramma.

epilepsie

Het grootbrengen van welpen in gevangenschap is een behoorlijke uitdaging. Een deel van de lynxen overleeft het tijdens de geboorte niet. Tien procent van deze dieren heeft te maken met epilepsie. Sommige welpen moeten ook van elkaar worden gescheiden. In de lynxenfamilie is er namelijk sprake van fikse ruzies. De Iberische lynx staat ook nog eens bekend als meest agressieve ras van de in totaal vier soorten. Jonge welpjes vliegen elkaar soms op zo’n gewelddadige manier in de haren, dat het tot hun eigen of andermans dood leidt. Maar werken met volwassen lynxen is ook niet makkelijk. Bij ieder medisch wissewasje moet het dier weer onder narcose.

Naast het fokprogramma bestaat er ook nog een uitgebreide jachtoefening voor de lynxen, voordat hun zelfstandige leven in het wild begint. Die oefening gaat als volgt: levende konijnen, favoriete prooien van lynxen, worden in nagemaakte konijnenholen losgelaten. Omdat camera’s het handelen van welpen vastleggen, kunnen hun vaardigheden worden beoordeeld. Op basis daarvan wordt duidelijk welke jonge lynx klaar is voor vrijlating.

gps-halsbanden

Wetenschappers van het Wereldnatuurfonds gebruiken ook halsbanden om lynxen te volgen. Hiermee proberen ze de routes van de dieren te traceren. Daardoor is te zien welke wegen gevaarlijk zijn. Soms wordt er ook gebruikgemaakt van gps-halsbanden voor het verzamelen van gedetailleerde gegevens. Hierdoor zijn deskundigen erachter gekomen dat een lynx met de naam Kentaro wel duizend kilometer aflegde voordat hij zijn eigen territorium vond.

Angel Simon, die eerder betrokken was bij een conserveringsprogramma voor gieren, stelt dat herintroductiezones van minstens 15.000 hectare met veel konijnen, erg belangrijk zijn voor de lynx om te overleven.

Nu het herintroductieprogramma zich heeft bewezen en zich goed ontwikkelt, kan de focus verlegd worden naar het beveiligen van toegang tot land.

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Agenten met machinegeweren bewaken de Dom in Keulen rond Kerst en Nieuwjaar na de ontdekking van aanslagplannen van ISIS-Khorasan.

ISIS heeft Europa nog steeds in het vizier voor aanslagen als die in Rusland

In heel Europa zijn veiligheidsdiensten in staat van paraatheid. Want de aanslag in Moskou was niet het enige plan van ISIS. Het heeft Europa weer stevig in het vizier, te beginnen met kerken.

‘Je kunt aan je vlucht een CO2-uitstootcijfer hangen, maar wat zijn de precieze gevolgen dan?'

Waarom we toch blijven vliegen ondanks schaamte. 'Zet op een rij wat je belangrijkste waarden zijn'

Vliegschaamte blijft een dingetje, van de 18 tot 65-jarigen heeft 1 op de 5 er last van. Waarom blijven we vliegen, terwijl we weten dat het het klimaat fors schaadt?

De brug over het Noordhollandsch Kanaal bij Purmerend ligt midden in de A7, en is verreweg de belangrijkste verkeersader in het gebied.

Motorambulances en speedpedelecs om de file te omzeilen: de brug over de A7 wordt verbouwd

De verkeersoverlast in Noord-Holland zal gigantisch zijn zodra Rijkswaterstaat begint met de versteviging van een brug, midden in de A7. Artsen en verpleegkundigen maken zich zorgen over de gevolgen voor de spoedzorg.

Boerenprotest dinsdagmorgen in Brussel.

EU-landen komen boeren ongekend snel tegemoet, GroenLinks spreekt van 'symboolpolitiek'

De EU-landen zijn akkoord met een serie maatregelen die tegemoetkomen aan de protesten van boeren. De milieueisen om EU-landbouwsubsidies te krijgen worden versoepeld, kleinere landbouwbedrijven worden helemaal niet meer gecontroleerd.

Het gezin Laan, met rechtsboven Henk-Willem en daaronder zijn gehandicapte zoon Joas pleit voor betere toiletvoorzieningen voor mensen als Joas. ‘We hopen dat het balletje nu snel verder gaat rollen.’

Waar verschoon je onderweg een ernstig gehandicapt kind? 'Soms moet het in de bosjes'

Naar de wc gaan tijdens een dagje uit levert kinderen en volwassenen met een ernstige beperking veel gedoe op. Ze hebben vaak een ruimte nodig waarin ze liggend verschoond kunnen worden. Maar die zijn er nauwelijks.

Anniek Pheiher leidt een trainingssessie voor activistische beleggers bij The Field in Leiden.

Klimaatactivistische beleggers trainen voor de confrontatie met CEO's: 'Ik wil ja of nee horen'

In de aanloop naar het aandeelhoudersseizoen stoomt Milieudefensie honderden klimaatactivisten klaar om een duurzamer beleid af te dwingen bij bedrijven. Actrice Anniek Pheifer traint de activistische beleggers.