Top in Helsinki: Trump schurkt tegen Poetin aan
Geen woord van kritiek vandaag van de Amerikaanse president op zijn Russische collega. Wél bruuskeerde hij zijn eigen inlichtingendiensten. Alom verbijstering in Washington.
Dat Donald Trump vriendelijk zou zijn voor Vladimir Poetin werd wel verwacht. Maar dat hij geen enkele kritiek uitte op zijn Russische collega en wel twijfel zaaide over de betrouwbaarheid van zijn eigen veiligheidsdiensten, heeft veel Amerikanen geschokt. Ook binnen de Republikeinse Partij.
Trump begon al niet goed voorbereid aan het gesprek met Poetin, vandaag in Helsinki. Hij had er geen hoge verwachtingen van, zei hij vooraf, en hij zou wel zien wat er uitkwam. En dat terwijl de president zijn Navo-bondgenoten vorige week stevig bekritiseerd had. Toen de leiders van de Verenigde Staten en Rusland vandaag een persconferentie gaven, was alles koek en ei. Het was een ‘constructieve dialoog’ geweest, volgens Trump, het begin van iets moois.
President Poetin zegt dat het Rusland niet is geweest. Ik zie geen enkele reden waarom dat wel zo zou zijn
Alle Amerikaanse veiligheidsdiensten hebben geconcludeerd dat de Russen zich gemengd hebben in de campagne voor de presidentsverkiezingen van 2016, door middel van cyberaanvallen en het verspreiden van nepnieuws. Vrijdag diende de Amerikaanse justitie nog een aanklacht in tegen twaalf Russische officieren van de militaire inlichtingendienst.
Maar toen Trump door journalisten werd gevraagd naar die Russische inmenging, zei hij niet overtuigd te zijn dat die heeft plaatsgevonden. “President Poetin zegt dat het Rusland niet is geweest. Ik zie geen enkele reden waarom dat wel zo zou zijn. Hij was vandaag heel sterk en krachtig in zijn ontkenning.”
Amerikaanse politici, ook van Trumps eigen partij, reageerden als door een adder gebeten. De leider van de Republikeinen in de Senaat, Paul Ryan, zei dat het buiten kijf staat dat de Russen zich gemengd hebben in de verkiezingen. Hij probeerde die boodschap nog diplomatiek te brengen: “De president moet begrijpen dat Rusland geen bondgenoot is.”
Voormalig CIA-baas John Brennan suggereerde dat Trump uit zijn ambt gezet moet worden
Beschamend
Anderen gingen verder in hun kritiek. De Republikeinse Senator Lindsey Graham noemde het optreden van Trump ‘een gemiste kans’ en ‘een teken van zwakte’. Hij maakte er nog een grapje van door te zeggen dat de voetbal die Trump van Poetin kreeg maar beter gecheckt kan worden op afluisterapparatuur.
Eerder op de dag had Trump laten weten dat de VS zelf de relatie met Rusland hebben verstoord, door vele jaren van Amerikaanse ‘idiotie en stompzinnigheid’. Die relatie was ‘slechter dan ooit’, inclusief de Koude Oorlog, maar daar is volgens Trump nu verandering in gekomen.
Senator John McCain sprak van een ‘tragische vergissing’. Andere Republikeinen noemden het ‘beschamend’ en ‘bizar’ dat de Amerikaanse president zijn eigen land bekritiseerde en de Russische agressie negeerde. Chuck Schumer, leider van de Democraten in de Senaat, noemde het optreden van de president ‘gevaarlijk en zwak’. John Brennan, de voormalige baas van de CIA, gebruikte het woord ‘verraderlijk’ en suggereerde dat Trump uit zijn ambt gezet moet worden.
De twee uur die de presidenten onder vier ogen spraken, met alleen tolken erbij, en het daaropvolgende gesprek met medewerkers aan tafel, hebben de relatie tussen de wereldmachten blijkbaar flink verbeterd.
Niet dat de presidenten enig concreet punt konden noemen waarover ze het nu eens zijn geworden. De toestand in Syrië, Oekraïne of het bezit van kernwapens, het is allemaal besproken zonder dat er nieuwe afspraken zijn gemaakt. Mensenrechten werden helemaal niet genoemd.
In Europa klinkt intussen bezorgdheid. De Duitse minister van buitenlandse zaken Heiko Maas zei: “Om ons verbond met de VS te handhaven moeten we het aanpassen. Het eerste duidelijke gevolg kan alleen maar zijn dat we in Europa een lijn moeten trekken.”
Lees ook:
Voor Poetin is Trumps reis bij voorbaat al geslaagd
De topontmoeting van de Amerikaanse en Russische president biedt vooral die laatste kansen. Wat Trump erbij te winnen heeft, is onduidelijker.
President Trump krijgt een por van de 'diepe staat'
Is het toeval dat drie dagen voor de ontmoeting tussen Trump en Poetin, het Amerikaanse ministerie van justitie de vervolging bekend maakt van twaalf Russen die in dienst zijn bij Poetin?