Alles is vergankelijk, ook en vooral de tv-serie, al zou je dat niet zeggen gelet op de vele tijd die kijkers bereid zijn erin te investeren. Ik stond er ook pas bij stil toen ik in The Guardian een interview las met de 58-jarige Amerikaanse filmacteur Bob Odenkirk. Hij werkte als schrijver en acteur voor allerlei komische tv-programma’s, maar brak pas door in de befaamde tv-serie Breaking Bad (2008–2013), waarin hij als de louche advocaat Saul Goodman een van de belangrijkste personages werd. Het leidde tot een succesvolle nieuwe serie, Better Call Saul, waarin Goodman de hoofdpersoon was.
In dat interview maakt Odenkirk rake opmerkingen over het verschijnsel van de tv-serie, nu mede dankzij Netflix populairder dan ooit. „Ik ben me ervan bewust hoe snel de popcultuur zich ontwikkelt. Veel van wat ik op een meer cultachtig niveau heb gedaan, zal snel vergeten zijn [...], zelfs wat ik voor Saturday Night Live schreef, zal volkomen vergeten worden. Vermoedelijk zal ik al over een paar jaar mensen moeten uitleggen wat Breaking Bad was.”
Hij herinnert aan de razend populaire Amerikaanse tv-serie M*A*S*H uit de jaren zeventig en tachtig over een medisch team tijdens de oorlog in Korea. „Probeer maar eens iemand van 25 uit te leggen wat M*A*S*H was. Ze weten niet waar je het over hebt. Het was tien jaar lang de populairste serie, maar is nu volkomen verdwenen.”
Odenkirk heeft grotendeels gelijk: de meeste tv-series verdwijnen eerder dan films en boeken; ze worden nog weleens om nostalgische redenen herhaald, ook M*A*S*H, maar hebben dan niet meer de kracht van vroeger.
Tegenwoordig kijk ik nauwelijks nog naar series, maar vroeger heb ik me er regelmatig met huid en haar aan overgeleverd. Ik herinner me The Dick van Dyke Show uit de jaren zestig rond de gelijknamige komiek met Mary Tyler Moore als tegenspeelster. (Zij is gestorven, maar Van Dyke leeft nog steeds en is nu 95 jaar). Het was een vrolijke sitcom over een doorsneegezin en bestemd voor echte doorsneegezinnen.
Andere populaire series uit de jaren zestig: The Fugitive over een ontsnapte gevangene, die een onschuldig man blijkt te zijn, en Perry Mason over een doortastende advocaat, gespeeld door Raymond Burr. Beide series hebben remakes gekregen en lijken zich daarmee te onttrekken aan de door Odenkirk geconstateerde vergetelheid, maar hij zal bedoelen dat de originele versies niet meer bekeken worden.
Wel had hij een uitzondering kunnen maken voor de onvergetelijke serie Columbo met Peter Falk als de schijnbaar verstrooide rechercheur die telkens op de valreep moordenaars ontmaskerde. De serie liep van 1971 tot liefst 2003 en nog steeds worden er hier en daar afleveringen van getoond.
Mijn persoonlijke favoriet? All in the Family, een door de VPRO uitgezonden Amerikaanse sitcom uit de jaren zeventig rond de figuur van het kleinburgerlijke, reactionaire gezinshoofd Archie Bunker, meesterlijk gespeeld door Carroll O’Connor, die steeds botst met zijn progressieve schoonzoon. Wij keken er met het hele gezin naar, al vond mijn vader, zelf ook enigszins rechts, het maar bedenkelijk als Archie belachelijk werd gemaakt. Nu zou je All in the Family niet meer kunnen maken, omdat half Amerika (en misschien ook wel half Nederland) denkt als Archie.