DEN HAAG - Afgewezen asielzoekers en hun gezinnen uit Somalië, Noord-Irak, Kosovo en een paar Oost-Europese landen krijgen behalve gratis vliegtickets ook nog eens duizenden guldens als cadeautje mee naar huis als ze uit ons land vertrekken.

Somaliland, een deel van Somalië waar veel van de Somaliërs vandaan komen, ontvangt bovendien nog eens ƒ2.500 per terugkerende illegaal of asielzoeker "voor gemaakte kosten en voor een fonds ten behoeve van de versterking van de gemeenschapsvoorzieningen".

Staatssecretaris Kalsbeek (Justitie) geeft illegale gezinnen (man, vrouw en twee kinderen) uit Somalië ƒ8.625, Kosovo ƒ5.200, Noord-Irak ƒ5.500, Tjechië, Slowakije en Roemenië ƒ1.750.

VVD'er Kamp is stomverbaasd over de torenhoge vertrekpremies voor met name de Somaliërs. De ƒ10.000 voor de Somalische autoriteiten die staatssecretaris Kalsbeek wil geven, beschouwt de liberaal als 'omkoopgeld'.

"Het is onjuist geld te geven aan mensen die illegaal in Nederland verbleven. Degelijke regelingen voor vrijwillige terugkeer hebben tot nu toe niet gewerkt", aldus Kamp. Hij vreest dat er straks voor alle afgewezen asielzoekers betaald moet worden als ze terugkeren naar hun vaderland. "Ik begrijp helemaal niet waarom Kalsbeek voor terugkeer naar het ene land wel geld wil geven en voor terugkeer naar het andere land niet."

De afgelopen jaren hebben duizenden Somaliërs hun heil gezocht in Nederland. Vorig jaar zijn slechts tien personen teruggekeerd naar Somaliland. Een missie van het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft geprobeerd weer in gesprek te raken met de Somalische autoriteiten. "Een eerste voorzichtige stap is gezet om te komen tot een mogelijke samenwerking op het gebied van terugkeer", aldus Kalsbeek, die erop wijst dat de "hernieuwde samenwerking" wordt gebaseerd op de nieuwe financiële afspraken.

Kamp verwacht dat Nederland voor gezinnen uit een willekeurig dorp in de wereld een aantrekkelijke plaats wordt. Of er wordt een verblijfsvergunning verstrekt of het gezin komt met "een groot bedrag" terug. "Nederland wordt zo voor de mensen in dat dorp en in duizenden andere dorpen in tientallen landen een loterij zonder nieten. Dit heeft een nog grotere toestroom van asielzoekers naar ons land tot gevolg", stelt Kamp.

Illegale Somaliërs krijgen een vliegticket en een tegemoetkoming voor het eerste levensonderhoud. Het gaat hier om ƒ1.125 voor een alleenstaande of het gezinshoofd. Daarnaast krijgt de echtgenote ƒ750, het eerste kind ƒ500 en ƒ250 voor ieder volgend kind. Daarnaast ontvangen ze "een herintegratiepremie" van $1.200 voor een gezinshoofd, $1.000 voor de echtgenote en $1.000 voor kinderen die ouder zijn dan 18 jaar.

Afgewezen asielzoekers uit Noord-Irak ontvangen een vliegticket, ondersteuning bij het verkrijgen van een reisdocument en begeleiding via het grondgebied van Turkije naar Noord-Irak. Daarnaast ƒ1.250 per alleenstaande, ƒ1.750 voor een gezin met twee kinderen en ƒ200 per elk volgend kind, jonger dan 18 jaar. Daar bovenop betaalt minister Herfkens (Ontwikkelingssamenwerking) $500 voor een volwassene en $250 voor een minderjarige met een maximum voor een gezin van $2.000.

VVD'er Kamp vindt dat het kabinet moet afzien van de verschillende vertrekpremies. Vandaag legt hij de Tweede Kamer een voorstel voor om een einde te maken aan deze praktijken. "Waarom krijgt een gezin dat naar Angola terugkeert geen cent en een gezin dat naar Noord-Irak gaat ƒ5.500? Waarom krijgt een Somalisch gezin ruim ƒ3.000 meer dan een Irakees gezin?," vraagt Kamp zich af. "Dit is zo onredelijk dat het onvermijdelijk gaat leiden tot een regeling voor alle landen."

zoek naar gerelateerde artikelen

do 18 oktober 2001